Want dat Shattered retro genoemd mag worden, is nogal een understatement. Cartwrights bluesy klaagzang (You did wrong and now she found somebody new), het hammondorgel dat in vrijwel elk nummer op de achtergrond staat de jengelen, de staccatogitaartjes en de warme analoge klank van de opnames: Shattered is een plaat die je rustig op kunt zetten als je vader langskomt. Na het bezoek zal hij dan met een gerust hart concluderen dat er toch zo weinig veranderd is sinds zijn tijd. Wie Cartwright een tijdje uit het oog is verloren, zal dat wellicht verbazen. De soul was ver weg toen hij in de nineties nog fel aan het rocken was met Oblivians, de band met wie hij vorig jaar nog de (matig geslaagde) comebackplaat Desparation uitbracht.
De sound van Desparation was lang niet zo rauw en lo-fi als voorheen, maar nog altijd rafelig vergeleken met Cartwrights andere band, het in 2001 opgerichte Reigning Sound. Hier kan Cartwright bredere soulinvloeden uit zijn thuisstad Memphis kwijt, maar nog altijd met het fuzzpedaal ver ingetrapt. Op Shattered echter moeten de rockers (opener North Cackalacky Girl, het fuzzy Baby It’s Too Late en topnummers Falling Rain en My My) meer dan voorheen ruim baan maken voor fraaie, ballades als de gebroken hart-blues van If You Gotta Leave (There’ll be a whole lot of pain, but this ain’t the end) of de soulvolle, verbeten afsluiter I’m Trying (To Be The Man You Need).
Vergeleken met voorgaande platen als Love and Curses en vooral het ironisch getitelde Too Much Guitar is het rauwe randje soms ver te zoeken. De wat meer gepolijste sound van bijvoorbeeld het door violen begeleide Never Coming Home betekenen eerder een terugkeer naar Home for Orphans uit 2005 of zelfs de allereerste plaat Break Up Break Down uit 2001. Ook dat album was veel ingetogener dan het grootste deel van het materiaal dat Reigning Sound later zou uitbrengen. Het was dus al bekend dat Cartwrights liedjes niet per se een laag fuzz nodig hebben. Op Shattered bewijst hij dat opnieuw, hoewel hij het nu meer in de R&B en de soul zoekt in plaats van in de country en folk die de hoofdmoot vormde op Break Up Break Down.
Ook in deze (ietsje) gladdere vorm zijn de invloeden van Reigning Sound nooit ver weg tijdens het luisteren. Maar wie onder meer de Stones, The Stooges, The Guess Who, The Animals, Otis Redding in zo’n fraai gebalanceerd halfuurtje soul, rock ’n roll en R&B kan samenbrengen, mag zich met recht meten aan zijn helden uit de jaren zestig, of hedendaagse genregenoten als Jack White en The Black Keys. Shattered mist evenwel nog altijd dé hit die de band naar een dergelijke status zou moeten katapulteren. Het zal Cartwright een zorg zijn. Hoewel Shattered de eerste release van Reiging Sound is op het geprezen indielabel Merge (onder meer Arcade Fire, Lambchop, Spoon, Wye Oak en Mountain Goats), moet dat waarschijnlijk eerder worden gezien als een blijk van waardering voor het gedurende dertien jaar continu hoge niveau van de band, dan als een nieuwe springplank naar bredere bekendheid.
Want van hoog niveau is de plaat zeker. Wat hij doet mag dan geen muzikale raketwetenschap heten, maar in alle eenvoud smeedt Cartwright ambachtelijker dan ooit liedjes die stuk voor stuk goed in elkaar zitten. Zelden wordt de plaat al te makkelijke retrosoul: daarvoor zit er te veel ongecompliceerde poëzie in Cartwrights songs. Uitblinker Falling Rain bijvoorbeeld: You like a car when it’s going somewhere / Past the other side of trouble / Where only me and the devil know your name. Auto’s en de duivel in een song over de tijd die alle wonden heelt; zo doeltreffend zullen maar weinig van Cartwrights kompanen uit Memphis het kunnen verwoorden. Tijdloze rock ’n rollromantiek.