De Raad voor Cultuur is een onafhankelijk orgaan dat gevraagd en ongevraagd advies uitbrengt over actuele beleidskwesties en subsidiebesluiten met betrekking tot kunst, cultuur en media. Vandaag bracht de raad advies uit over welke cultuurinstellingen in 2013 in aanmerking komen voor een vierjarige subsidie van de Rijksoverheid. Staatssecretaris Halbe Zijlstra is het grotendeels eens met het advies van de raad.
Productiehuizen verdwijnen
In dit advies schrijft de raad dat de talentontwikkeling (bijvoorbeeld door cultuur- en kunstonderwijs) door de bezuinigingen op de cultuur in gevaar komt. Bij post-academische instellingen voor beeldende kunst bijvoorbeeld verdwijnt de rijkssubsidie na 2016. Ook in de sector podiumkunsten gaat er veel veranderen: productiehuizen krijgen geen rijkssubsidie meer. De essentie van een productiehuis, het onder zijn hoede nemen van talenten, verdwijnt daarmee volgens de Raad voor Cultuur. Algemeen secretaris Jeroen Bartelse zegt in een reactie: “Productiehuizen zijn ruimtes om je als talent te ontwikkelen. De plekken waar artiesten voor het eerst op het podium staan, verdwijnen. Talenten maken niet in één keer de stap naar het grote theater, maar staan eerst in kleinere theaters en presentatie-instellingen. Die verdwijnen nu uit de basisinfrastructuur. Grote instellingen - zoals het Orkestgebouw en De Nederlandse Opera - hebben de taak toebedeeld gekregen om die talentontwikkeling over te nemen, maar doen dat nog onvoldoende.”
Fusie
Rob Kramer, artistiek en zakelijk directeur van Productiehuis Oost-Nederland in Deventer (waar onder andere Kytemans hiphop orkest aan een doorbraak werkte) is al volop bezig de aanstaande klap op te vangen. “De staatssecretaris had al lang besloten dat productiehuizen en alles wat ze doen eigenlijk onzin is. Tja, dat is ook een visie. Het is vervelend voor iedereen die nu hoort dat hij zijn baan gaat kwijtraken.” Zelf is Kramer al anderhalf jaar aan een alternatief aan het werken: “Wij hadden al een ander plan. We zijn bezig te fuseren met literair productiehuis De Wintertuin in Nijmegen en met Productiehuis Generale Oost in Arnhem. Zo worden we dus een interdisciplinair productiehuis met literatuur, dans en pop.” Natuurlijk gaan dans en pop goed samen, maar literatuur? “Het zou kunnen dat schrijvers teksten gaan schrijven voor de bands. Een interessante kruisbestuiving.” Door de fusie is zijn de fuserende productiehuizen niet meer afhankelijk van Rijkssubsidie. “We zijn nu afhankelijk van de twee provincies en de drie steden, die vinden het gelukkig wél belangrijk dat Oost-Nederland talentontwikkeling blijft behouden. Samen worden we het grootste productiehuis van Nederland.”
Positieve kanten
Het is misschien precies die ondernemende instelling die De Raad van Cultuur toch prijst. De raad ziet namelijk ook positieve kanten aan de bezuinigingen: ‘Veel instellingen zijn zich bewust van het belang om andere inkomstenbronnen aan te boren en beschrijven in ondernemingsplannen hun ambities op dit gebied.’ Wel denkt de raad dat er nog veel werk verricht moet worden met betrekking tot de toekomstbestendigheid van de plannen: ‘De financiële posities van veel instellingen zijn kwetsbaar, verwachtingen ten aanzien van publieksbereik en inkomstenwerving zijn onrealistisch hoog en een strategie bij tegenvallende inkomsten ontbreekt vaak.’
Halbe-bier
In de Balie te Amsterdam kan de kunstwereld voorlopig haar leed verzachten. Vanaf vanavond schenkt het culturele café Halbe-biertjes van de tap. Het bier is volledig ontwikkeld door kunstenaars. Wie in de kroeg of theater een halve liter van zijn Halbe-bier bestelt, steunt daarmee automatisch de kunstsector. Van elke halve liter Halbe-bier gaat uiteindelijk één euro rechtstreeks naar kunstenaars. 'Van kunstenaars, voor kunstenaars dus', zegt initiatiefnemer Teun Castelein.
Protest
Vorig jaar stapte voorzitter Els Swaab op bij de Raad van Cultuur, uit protest tegen de cultuurbezuinigingen. Ook de voltallige commissie Podiumkunsten legde toen haar functie neer.