‘Onze producer liet ons in de studio alles doen wat we wilden. Een steen van de berg laten rollen of een pistool afschieten en dat opnemen? Geen probleem. Wilden we verstoppertje spelen in de studio? Dat kon. En ja, dat hebben we echt gedaan. We hebben alle lichten uit gedaan en geprobeerd uit de greep te blijven van Toms vriendin, die ons aan het zoeken was. Het is ergens op de plaat te horen op de achtergrond.’ Gitarist Chris Urbanowicz van de Britse groep Editors kijkt terug op een ontspannen opnameperiode in de landelijk gelegen Grouse Lodge studio in Ierland. Het album dat de band er opnam, getiteld An End Has A Start, verschijnt deze week.
Editors houdt niet van druk. Door de media werd het kwartet uit Birmingham twee jaar geleden binnengehaald als het Britse antwoord op de Amerikaanse band Interpol en samen met hen als erfgenamen van de legendarische zwartkijkers Joy Division uit eind jaren zeventig. Maar waar veel Britse bands de laatste jaren al een ster zijn voor er goed en wel een album af is, kon het voor Editors niet ontspannen genoeg gaan. ‘Succes onder eigen voorwaarden’, noemt zanger en tekstschrijver Tom Smith dat. Samen met Urbanowicz vormt hij de kern van de band.
Hoe ontspannen Editors ook nu weer te werk probeert te gaan, de verwachtingen zijn dit keer wel degelijk hooggespannen. Debuutalbum The Back Room ontwikkelde zich langzaam maar zeker wél tot een publieksfavoriet. Op Lowlands 2005 ontroert de band door een sterke show te spelen op geleende instrumenten: de vliegtuigmaatschappij was de bagage van de band vergeten (‘don’t fly Easy Jet!’). Editors keert een paar keer terug naar Nederland en speelt steevast in uitverkochte zalen. En dus wil de band met dit tweede album een stap vooruit zetten. Het album moet groots klinken.
Producer Garret ‘Jacknife’ Lee is dan een logische optie. Hij leidde de Britten van Snow Patrol naar de grote zalen en werkte met beroemde bands als U2, Green Day en Bloc Party. Band en producer werkten al samen aan Bullets, een nummer van het eerste Editors-album. Garret Lee creëerde een breed muzikaal spectrum, waarin beperkingen zoveel mogelijk uit de weg geruimd werden. ‘We hebben geëxperimenteerd met akoestische gitaren, strijkers. Zolang een song het toeliet’, zegt Smith. ‘Het moest niet pompeus worden of over the top.’
Het verstopspel in de studio staat in schril contrast tot de naargeestige opening van het album, single Smokers Outside the Hospital Doors. Het nummer begint met een tamelijk claustrofobische scène. ‘In de Spaanse film Intacto zit een bizarre scène waarin vijf of zes gevangenen geblinddoekt een bos in moeten rennen,’ vertelt Smith. ‘Vervolgens wordt er gewed wie zonder botbreuken of tegen bomen aan te lopen weer uit het bos zou weten te komen. Dat beeld stond me heel sterk voor ogen toen ik het nummer Smokers Outside the Hospital Doors schreef. Het nummer gaat over verwarring en over angst.’
Meer concreet: angst voor de dood. Zanger Tom Smith werd de laatste jaren geconfronteerd met een aantal sterfgevallen in zijn directe omgeving, die duidelijk hun sporen hebben achtergelaten in zijn liedjes. ‘Als je jong bent, zijn ziekte en dood beklemmend. Als je ouder wordt, realiseer je je dat het een onafwendbaar onderdeel van het leven is. Je realiseert je ook dat er nog veel meer ellende is in de wereld. Je hoeft de televisie maar aan te zetten. Ik heb me het lot van de wereld nog nooit zo sterk aangetrokken als bij het schrijven van Smokers Outside the Hospital Doors.’
Het openingsnummer is niet het enige nummer waar de dood aan kleeft. Toch is An End Has A Start geen beklemmend album. Volgens Smith bevat het album een soort warmte, een acceptatie die het mogelijk maakt niet alleen maar bang te zijn. ‘Natuurlijk heeft het nog steeds een donker hart’, vult Urbanowicz aan. ‘We zullen nooit Snow Patrol worden. Zoals die band duidelijk grote popsongs schrijft, zo zouden wij dat niet willen. Wij willen het graag wat vreemder maken, wat minder comfortabel.’
Die balans tussen leven en dood beheerst Editors tot in de puntjes. De vrees van sommige fans is niet uitgekomen: An End Has A Start is geen kleurrijke plaat geworden, grijs is nog altijd de favoriete kleur. ‘Er is altijd ruimte voor licht en schaduw’, zegt Urbanowicz, ‘Zwart en wit.’ Die balans is essentieel, vindt ook Smith: ‘De songs gaan vaak over de dood, maar er moet ook een soort opwinding in zitten. Je nekharen moeten er van overeind gaan staan. Je neemt de pijn en de zorgen mee en maakt er iets van dat mensen opbeurt.’
‘We zijn niet van die duistere, getormenteerde zielen’, zegt Urbanowicz. ‘Van die types die zichzelf afsluiten van het zonlicht en bij iedere gelegenheid hun polsen doorsnijden. Eigenlijk zijn we behoorlijk normale, aangepaste mensen.’
Editors speelt half augustus op het Lowlands festival