Vinylsingles, bestaan die nog in deze digitale tijden? Jawel, het zwarte grammofoonplaatje met een straal van 7-inch (18 centimeter) maakt zelfs een heuse comeback door. Bij de presentatie van de Britse halfjaarcijfers door de BPI, het orgaan van de Britse platenindustrie, is niet onopgemerkt voorbijgegaan dat de vinylsingle weer bijna evenveel verkoopt als in 1998: maarliefst 1, 4 miljoen stuks. Dat is bijna een verdriedubbeling vergeleken met 2004. “Ondanks de ongelofelijke groei in de downloadmarkt, blijft er nog steeds grote vraag naar verzamelobjecten”, merkt BPI-voorzitter Peter Jamieson op.
Vooral de liefhebbers van indiebandjes stuwden in Engeland de verkoop van vinylsingles op. De top vijf bestaat uit Babyshambles, The Libertines, Kaiser Chiefs, Franz Ferdinand en Iron Maiden. Ex-Libertine Pete Doherty staat zelfs vier keer in diverse gedaantes in de Top 11. In Engeland helpen de vinylsingles mee in de marketingrace om een hogere hitparadenotering, omdat drie fysieke formaten meetellen in de charts.
In Nederland registreerde branchevereniging NVPI vorig jaar een forse daling naar 650.000 vinylsingles, echter een cijfer inclusief 12-inches. Het zijn de independents als Excelsior en Transformed Dreams, die soms wel eens een vinylsingle uitbrengen. “Ik blijf het het allerleukste formaat vinden dat er is. Een vinylsingle met een leuk hoesje is bijna een kadootje”, zegt Marcel Hermans van Transformed Dreams. Vorige week nog bracht zijn label het singletje Lullaby/Verschwende Deine Jugend van ex-Seesaw bandleden Space Siren uit in een oplage van 500 stuks. Vroeger liet Hermans de singles in Tsjechië maken, tegenwoordig kan het weer bij een perserij in Haarlem: “Het is een belevenis om er rond te lopen, al is het maar hoe het daar ruikt.” Hermans verkoopt het leeuwendeel van het vinyl in Engeland.
De meeste 7-inches tref je in Nederland te koop aan bij kleine alternatieve platenwinkels als Distortion in Amsterdam, Da Capo in Utecht of Elpee in Groningen. Anglofiel en medewerker van Da Capo Wouter Verrijn Stuart: “Het was me al opgevallen tijdens mijn laatste bezoek aan Londen dat de grote megastores singles prominenter etaleren. De bakken voor vinylsingles waren uitgebreid. Als iets in Engeland aanslaat dan gebeurt het ook hier, maar dan verkopen we per titel één of twee exemplaren.”
In Groningen, van oudsher een garagerock en punk bolwerk, worden bij platenzaak Elpee wel vijf keer zoveel vinylsingles verkocht als in Utrecht. Van de singles van The White Stripes werden er zelfs enige tientallen verkocht. Volgens Jan Kooi van Elpee ligt het ook aan de prijzen. “Hun singles en die van Britse bandjes kunnen we voor rond de drie euro verkopen. De Amerikaanse garagesingles kosten wel zeven euro en er gebeurt momenteel niet veel schokkends in die scene.” Kooi ziet de single nog lang niet sterven: “Laatst zag ik zelfs in de Wehkamp-catalogus weer zo’n hele normale pick-up staan, die alleen vooruit kan draaien…”
Verkoop vinylsingle leeft op dankzij populariteit Britse indiebands
Marcel Hermans (Transformed Dreams): “Met een mooi hoesje is het bijna een kadootje”
Opvallend in de recente verkoopcijfers van de Britse muziekindustrie is dat er sinds 1998 niet meer zo veel vinylsingletjes verkocht zijn. Voor liefhebbers van Britse indiebands blijkt in deze tijden van downloads de ‘seven-inch single’ nog steeds een gewild verzamelobject. Ook in Nederland blijkt het formaat nog lang niet dood.