Vrijdagavond 11 november. Het is koud, het is guur en de treinen rijden weer eens niet. Dat houdt de heren van XENO echter niet tegen. Vanavond zal er in Oost-Souburg gerepeteerd worden voor de releaseshow van 18 november. Gitarist Edwin en recent aangetrokken zanger Vincent zijn die middag vertrokken vanuit Amsterdam maar kunnen niet verder komen dan Goes. Terwijl drummer Lars ze ophaalt in zijn auto, vertellen bassist Ruben en toetsenist Sean grappen en verhalen. De doorgewinterde XENO fan ziet in voorgaande zinnen waarschijnlijk niet alleen nieuwe namen, maar mist oude namen zoals Daniël de Coninck of Richard van Leeuwen. “We wijzigen wel eens van formatie ja”, lacht Ruben, de enige die sinds de oprichting van XENO in 2008 (toen nog Semiazas) lid van de band is. “We waren allemaal nog jong en student toen we begonnen. Het is lastig je band dan lang bij elkaar te houden. Je wordt ouder en krijgt andere prioriteiten. Hoewel onze eerste drummer Lars na bijna tien jaar gestopt te zijn nu wel weer bij ons terug is.”. Menig band krijgt na veertien jaar te maken met meningsverschillen, zo ook XENO. “We hebben onbedoeld een tijdje met drie gitaristen gespeeld”, vertelt Sean. “Danël kende Edwin in Nijmegen en heeft hem in 2018 overgehaald auditie te doen. We waren in die tijd op zoek naar een extra gitarist. Rond die tijd deed ook Jasper auditie. Beiden hadden echt iets unieks in te brengen dus we hebben ze allebei aangenomen. Maar na verloop van tijd merkten we dat Daniël en wij echt iets anders wilden met de band. Uiteindelijk zijn onze wegen daar – op een positieve manier – dus ook gescheiden.” Gelukkig brengen die nieuwe mensen ook nieuwe inspiratie, en soms vrij letterlijk nieuw bloed. “Ik zat een paar maanden geleden bij een pokeravond”, vertelt Edwin, die ondertussen is aangeschoven en al tierend en met veel gebaren vertelt over de vier-en-een-half uur durende reis vanaf Amsterdam. Eenmaal bedaard met een blik bier in zijn hand – “Wij zijn helemaal geen bierband, waar komt dit vandaan?!” – gaat hij verder: “Daar liet ik XENO horen en vertelde ik dat we eigenlijk wel op zoek waren naar een nieuwe zanger. Vincent zat ook aan tafel en die had daar wel oren naar. De rest geschiedde.”
Na de zeer goed ontvangen release van ‘Sojourn’ in 2020, bouwt XENO voort met een nieuwe plaat. De ep heet ‘Reconstruction’ en daarop worden, zoals de naam al doet vermoeden, oude nummers van de band op de schop genomen. De release werd 18 november gevierd met een releaseshow in De Spot, waarbij het Vlaamse Hexa Mera de support verzorgt. Omdat we XENO al een tijd niet gesproken hebben, gingen we een week voor de release in gesprek met de band. In dit artikel combineren we een recensie van de releaseshow met dit interview over ‘Reconstruction’ en XENO.
Ondanks de nieuwe bezetting is nieuwe ep ‘Reconstruction’ wel een logische voortzetting van vorige plaat ‘Sojourn’. “Op die plaat ontdekten we echt wie we zijn. Hoe spelen we samen en wat vinden we vet?” vertelt Ruben. “Onze eerste plaat Atlas Construct maakten we vooral omdat we gewoon een plaat wilden maken. Na acht jaar hadden we een goede groep muzikanten in XENO, en toen zijn we maar gaan opnemen. We hadden echt geen idee wat we aan het doen waren. Via vrienden hebben we de nummers laten mixen, en we hebben nog een kickstarter opgezet om de drukkosten van de CD’s te betalen. Die was uiteindelijk nog succesvol ook. Het was te gek, maar achteraf begrijp ik echt niet dat dat allemaal goed is gegaan”, lacht Ruben. Lars gaat verder: “Het toffe aan deze groep mensen is we allemaal verschillende achtergronden hebben. Vincent is meer indie, Sean komt uit de funk/jazz en ga zo maar door. Al die invloeden hebben we samen weten te voegen in onze progressive metal. We klinken echt als niemand anders, zonder dat het echt onbegrijpelijk wordt. Daarnaast zijn we allemaal wat ouder en hebben we sinds ‘Sojourn’ een label (het Spaanse Art Gate Rercords) achter ons staan. Dan wordt het vanzelf een stuk professioneler.”
Dat de band het professioneel aanpakt, is snel duidelijk tijdens de releaseshow. Visueel klopt het: de bandopstelling is logisch, de banner hangt precies goed en de band speelt in een mooi zwart overhemd en broek. In de metalscene is men snel geneigd een obscuur bandshirt aan te trekken, maar de smaakvolle en identieke kledij zorgt ervoor dat het imago van “dat metalbandje uit de provincie” gelijkt ontstijgt. Het publiek wordt ook veelvoudig betrokken door Ruben, die als frontman fungeert. Zo wordt na een korte set van “ouwe meuk” uitgelegd wie nu die “vreemde man” op het podium is: nieuwe zanger Vincent; die overigens nog een aardig potje gitaar meespeelt en daarmee nóg een extra laagje aan de muziek toevoegt. Het publiek heeft Vincent al omarmt, als we het gejuich mogen geloven. Voordat de nummers van de ep starten, mag Vincent in Sojourn’s ‘Closure’ zijn kwaliteiten laten zien. De spanning, de prachtige in elkaar gewoven melodieën en de kwaliteiten van Vincents zang maken het tot het hoogtepunt van de avond. Zelfs de niet-metalheads in het publiek zijn zichtbaar onder de indruk.
Het is geen publiek geheim dat ook XENO last heeft gehad van de COVID. Sean: “Het album ‘Sojourn’ kwam toen echt precies op het verkeerde moment. We brachten die uit in het najaar van 2020 en ongeveer twee weken later zaten we weer een half jaar in lockdown. Alle shows gecanceld. Van de tour en alle andere plannen is niks meer terecht gekomen. Dat gaf een flinke knauw. ‘Reconstruction’ is wat dat betreft ook even een herstart. Weer een momentje voor ons om in de spotlight te staan en de wereld nog een keer proberen te veroveren.” Een onverwachte, maar welkome verrassing is dat de band het al gewend was om op afstand muziek te maken. “We wonen door het hele land en komen maar één avond per week bij elkaar”, vertelt Ruben. “We schrijven dus voornamelijk via de computer muziek. Dat sturen we naar elkaar op en iedereen werkt daar dan aan verder. Dat was tijdens de lockdowns niet anders.” Lars voegt daar aan toe: “Maar ik vind het toch wel een stuk leuker om de ideeën hier in de oefenruimte samen tot een geheel te brengen!” De hele band lacht en knikt instemmend.
Tijdens de show is XENO nu aangekomen bij de daadwerkelijke release van ‘Reconstruction’. Er wordt gestart met het sferische ‘Columns’, waarin duidelijk wordt hoe goed XENO is in het samenbrengen van alle achtergronden en kwaliteiten van de bandleden. We vliegen van bijna soulvolle post-rock, naar symfonische metal en dan weer naar black metal met de hardste grunts. En op de een of andere manier… klopt het allemaal. Daarna is het flink rammen geblazen in het korte ‘Gift’, waarna de band laat zien dat ze niet alleen goed is in melodie maar ook in harmonie in ‘Pillars’. Drummer Lars krijgt het hier flink voor zijn kiezen maar leidt de gelaagde gitaren en synthesizers keurig door het epische sluitstuk van de EP. Weer bewijst XENO dat ze veel meer verdient dan een relatief kleine releaseshow in De Spot. De band kan zeker mee op internationaal niveau, en zou niet misstaan in het namiddagprogramma van het gemiddelde metalfestival.
‘Reconstruction’ is daarmee niet alleen een persmoment voor de band. “We merkten dat we niet over alle nummers op ‘Atlas Construct’ even tevreden waren. Nu we elkaar zo goed hebben gevonden in deze formatie, wilden we die nummers nog eens aanpakken. Door onze huidige bril bekijken zeg maar. Het is ook een eerbetoon aan alle oud-leden van XENO. Die hebben er toch ook voor gezorgd dat we nu staan waar we zijn”, aldus Ruben. “Maar hierna gaan we wel echt weer andere dingen doen hoor”, zegt Edwin met een twinkeling in zijn ogen. “We hebben de nummers bijna onherkenbaar verbouwd, maar je moet toch binnen de grenzen van ‘Atlas Construct’ blijven. Na deze EP kunnen we weer vrijer zijn in onze muziek.” Wij zijn benieuwd, maar voor nu vooral erg blij met de buitengewoon geslaagde wederopstanding van XENO.