Het is moeilijk Freaky Dancing samen te vatten in een 2D verslag. Het terugkerende evenement bij WAS. is een samenkomst van verschillende disciplines, genres, zintuigen en bewegingen. Het collectief vervaagt grenzen en daagt ze uit. Dj’s steken wierook aan, dansen op de decks, grunten in de microfoon of draaien Lady Gaga op het moment dat je het het minst verwacht. Techno, postpunk, zeroes pop en alles er tussenin; Freaky Dancing laat de menigte dansen als collectief lichaam in de ruimte.

“Deze avond voel ik me verbonden met ondergerepresenteerde delen van mezelf”, vertelt Jitte, een enthousiast bezoeker en fervent danser. Hij glimlacht, een andere bezoeker vult aan: “De mensen hier zijn queer”, vertelt die, “de stemming is een ervaring.” Die lacht en voegt toe: “Je gaat naar buiten en ziet wel wat er gebeurt.” Het is duidelijk: deze avond moet je niet willen plannen, maar ondergaan.

Ode aan de muziek

Bij binnenkomst merk je meteen dat vanavond een ode is aan de muziek, met genres die in Utrecht niet vaak samenkomen. Acid, (hard) techno, electro, postpunk, hip-hop, het staat allemaal op de line-up van deze (vijfde) jubileumeditie. Binnen hebben de vele vormen van expressie de vrijheid te ontstaan. Voor een aantal bezoekers is dat wat muziek betreft nog even wennen. “Hierbinnen is het wel agressief hoor”: een groep vrienden houdt elkaar op de hoogte van de ontwikkelingen in de zaal en zit midden in een voorbespreking op de bank buiten de muren. Toch lijken ze geen hinder te ondervinden van de ‘agressie’: de krachtige set van Jannah sleurt hen naar binnen. Tegeltjes trillen bijna uit de muren, even later staat de groep vrienden druk te dansen. Jannah’s set bestaat uit analoge techno en electro en beukt langs de voegen van de oude wasserette. Terwijl de techno in de zaal steeds harder door de speakers en de betonnen muren druipt, zoeken bezoekers af en toe de rust op in een daar speciaal voor ingerichte ruimte. Hier komt de kunst als onderdeel van deze clubervaring voornamelijk tot zijn recht; aan het plafond hangt een installatie van memorabilia en op de grond staan bloemen zorgvuldig in flesjes Club Mate. Het lijkt een soort zachte oase in het harde gebouw van WAS.. Ook in de gangen zoeken sommige mensen wat kalmte. Twee bezoekers liggen wel een uur in aan het plafond hangende fauteuils. “Wij bereiden ons even lichamelijk en fysiek voor!”, roepen ze trots.

En gelijk hebben ze. Deze editie van Freaky Dancing duurt van 22.00 uur ‘s avonds tot 5.00 uur ‘s ochtends en maakt het met een indrukwekkende line-up fysiek onmogelijk niet te dansen. Op de twee stages aan weerszijden van de grote zaal draaien afwisselend een of meerdere dj’s die eer doen aan de vijfde (jubileum) editie van het collectief. Naast muziek is er ook ruimte voor andere kunstvormen. Bij de bar staan verschillende sculpturen in organische vormen die water laten stromen en hologrammen lijken te projecteren in de ruimte. De werken, onder andere Bliss Domain door recent afgestudeerde HKU’er Katharina Busl en werk van kunstenaar Bram Ellens, zijn op een aantal plekken in de ruimte te bezichtigen. In paars verlichte setting vullen de klanken van techno, postpunk en hip-hop de zintuiglijke installaties aan.

Kruisbestuiving

“De mensen die hier komen, komen voor de muziek”, vertelt een bezoeker die staat te pauzeren op de rokersplek. “Mensen hier komen niet om gezien te worden, voor seks of aandacht.” Haar vrienden knikken instemmend: “Mensen hier houden van muziek!” Ook binnen heerst de drang naar een kruisbestuiving van genres en kunst, het is niet gek dat het druk is op deze speciale avond die bijna nooit (lees: twee keer per jaar) voorkomt.

Als Jehnny Beth de decks bestijgt, de nacht is ondertussen echt begonnen, klinkt luid gejuich. De dj staat niet alleen bekend om haar draaien, maar ook om haar rol in Anatomy of A Fall en als zangeres van postpunk band Savages. Het benadrukt het veelzijdige karakter dat het Freaky Dancing elke keer weet neer te zetten. Het is een veelzijdigheid waarvan alle onderdelen naast elkaar bestaan: genres, disciplines, beweging. Een veelzijdigheid die de avond een totaalbeleving maakt, samen met haar bezoekers. “Het publiek is heel nice”, lacht iemand uit dat publiek, “ze zijn gezellig, eclectisch, eigenzinnig, open, los, i love it.” Het is soms bijna een buurtfeest bij WAS.: veel oude bekenden begroeten elkaar of zijn verrast elkaar na lange tijd weer tegen te komen. Het geeft het festival een gevoel van thuiskomen. Om half 3 opent het Rotterdamse duo Animistic Beliefs hun set met het aansteken van wierook en grunting in de microfoon. Tijdens hun set, die techno moeiteloos combineert met Aziatische nummers en Anime titelsongs, danst de massa keihard mee.

Laatste desoriëntatie

Na Animistic Beliefs en de indrukwekkende performance van genre-overstijgend-en-compleet-uitvagend HUNTER - OFF RECORD!!!, een performance door Courtney May Robertson, zetten mensen hun dansen heel even op pauze. Vol afwachting kijken ze naar Stage B, waar het laatste dj-duo de decks heeft beklommen. Iedereen kijkt elkaar even aan. Alle zwetende lichamen in de ruimte, temidden van de kunstwerken, het lila licht, de Club Mates, lijken hun adem in te houden. Gamma Intel en Samira openen hun B2B-set en meteen vult de ruimte zich met een dikke laag rook en veel lichten. Het is de laatste desoriëntatie voordat iedereen in de ochtendgloren naar buiten fietst.

Freaky Dancing is moeilijk samen te vatten in een 2D verslag, dat blijft een gegeven. Waar beeldende kunst en muziek vaak een apart leven leiden, vervlecht de avond deze disciplines met subtiliteit. Soms moet je even zoeken, soms moet je even door het gebouw heen dwalen. Maar, en dat is het fijne, juist in het donker weten WAS. en Freaky Dancing je altijd terug te leiden naar waar je voor kwam: een ode aan de muziek.

Gezien: Freaky Dancing, zaterdag 10 mei 2025 @ WAS., Utrecht.