Tijdens een tournee met Kim Janssen door Japan raakte Tamara van Esch bevriend met de Japanse muzikante Chima. Die vriendschap zorgde ervoor dat ze samen in de Utrechtse huiskamer van Tamara speelden. Een Japanse tour kon dus niet uitblijven. En na uitstel vanwege bekende redenen, was het eindelijk zo ver in april 2023.

Onze eerste tourdag begon vroeg! Om 4:00 uur ‘s ochtends werden Jorn en ik opgehaald door onze vriend Iwan, die zo ontzettend lief was geweest om ons naar Schiphol te brengen met de auto. Mooi op tijd kwamen we aan en troffen we ook Magnuss, die vanuit Leiden de trein had gepakt. Gelukkig verliep alles op het vliegveld zo op rolletjes, zodat we een paar uur moesten wachten. Natuurlijk best saai, maar met in ons hoofd het enthousiasme over de tour, was wachten helemaal niet zo erg. 

De vlucht naar Frankfurt was kort en prima. Toen heeeeeeeeeeeeerlijk ontbeten op het vliegveld. We kozen er meteen voor: vanaf nu zijn we op tour en mogen we onszelf verwennen, dus we gaan lekker eten en drinken waar we zin in hebben. 

De afgelopen dagen hadden we tijdens repetities en andere voorbereidingen zo uitgekeken naar lang in het vliegtuig helemaal niets doen. We waren namelijk allemaal best wel moe van de afgelopen paar weken waarin Magnuss heel veel voor zijn werk moest afronden om vervolgens drie weken weg te kunnen zijn, Jorn van alles moest voorbereiden en regelen voor het Spring Festival en naast onze repetities, ook nog repetities met andere bands had en ik energie verloor aan gestrest zijn over de meerdere banen waar ik dingen voor moest afronden en de voorbereidingen voor de tour. Dus wij dachten: we gaan genieten van die 12 uur in het vliegtuig en dan gaan we slapen, film kijken, slapen, boek lezen, slapen, podcast luisteren, slapen, tekenen, etc. Maar het belangrijkste was om uit te kunnen rusten. De vlucht van Frankfurt naar Tokio had echter een ander scenario voor ons bedacht…

We zaten namelijk achterin en hebben nu geleerd: daar zitten de ouders met kleine kinderen, omdat je daar kunt wandelen in het gedeelte waar de stewards en stewardessen zitten. En wat doen kleine kinderen in een vliegtuig? Krijsen. Je leest het goed: niet huilen, maar krijsen. Dus van dat slapen kwam helemaal niets! Gelukkig konden we erom lachen toen we achteraf bedachten dat we 30 uur lang op reis waren met ongeveer 3 uur aan dutjes. Dat is ook te zien op de foto die Taka van ons heeft gemaakt. Taka is eigenlijk Takahiro Miyagishima, de labelbaas van Sign-Pole, die mijn album ‘In je hoofd’ in Japan uitbrengt. We ontmoetten hem direct na onze vlucht, in een koffietentje dat een half uur reizen was vanaf Tokio Haneda airport. Met Taka maakte ik afspraken over de tour, zoals de verkoop van de ‘In your head’ cd’s en we kregen het goede nieuws dat de Nederlandse ambassade in Japan Sign-Pole een subsidie geeft, zodat de kosten voor accommodatie en eten tijdens de tour zijn gedekt! Uiteraard waren we heel erg blij met dit nieuws, dat maakt dingen gemakkelijker en voor mij haalt dat een flink stuk stress en verantwoordelijkheidsgevoel weg. Nu is de tour echt begonnen en hoef ik me niet druk te maken over of er voldoende tickets worden verkocht om alles te kunnen bekostigen. Wat een warm bad waar we in terecht komen!

© Tamara van Esch
© Tamara van Esch
© Tamara van Esch

Daarna kochten we wat eten om mee te nemen in de trein naar Osaka, omdat we daar de volgende dag de eerste show gingen spelen. De Shinkansen was een verademing. Zelfs met onze grote Nederlandse lijven, waren de stoelen groot met veel beenruimte! En het was er muisstil. ENNNN de stoelen konden op een hele comfortabele manier naar achteren. Hier sliepen we dus alledrie als een roosje, fijn om even op te laden voordat we in Osaka aankwamen. Want: daar hadden we met Chima afgesproken! Het zien van Chima voelde voor mij en Jorn echt enorm vertrouwd. We hadden elkaar al eerder ontmoet, ik al in 2018 tijdens de tour met Kim Janssen (waar ik Chima heb leren kennen) en Jorn voor het eerst toen Chima samen met Sayumi naar Nederland kwam en ze een huiskamerconcert bij mij thuis deden. Ik bewonder Chima zo ontzettend om hoe ze is: een hele sterke vrouw in een cultuur waar er niet altijd ruimte is voor vrouwen om hun eigen doelen na te streven en te kiezen voor hun carrière. Daarnaast heeft ze ook droge humor en is ze natuurlijk enorm schattig. (Ze is namelijk zelfs in Japan klein en toevallig betekent haar naam ook klein.) Chima kwam in 2019 met het idee voor deze tour, die door corona uitgesteld moest worden naar 2023. Ze heeft zeven shows voor deze tour door Japan geboekt en speelt bijna alle shows mee. Ze is ook nog eens onze tourmama en we zijn zo ontzettend dankbaar voor alles wat ze heeft geregeld en wat ze voor ons doet. Heel fijn om haar weer te zien en erg blij dat we deze twee weken met haar zullen doorbrengen.

Chima had ook geregeld dat we deze eerste paar dagen in een B&B naast het huis van haar ouders slapen, dus we hebben ook haar ouders ontmoet en haar moeder was zo lief om voor ons salade te maken en snacks klaar te zetten. Heerlijk na zo’n lange reis, weer een warm bad. We maakten een wandelingetje met Chima en de buurvrouw door de buurt en de buurvrouw wilde heel graag over alles wat we zagen iets vertellen. Ze spreekt geen Engels, maar dat was geen probleem want ze gebruikte met het grootste gemak haar telefoon om op Google Translate in te spreken en elke zin voor haar te laten vertalen. We zagen een paar prachtige tempels en een schooltje waar een groep tieners om zeven uur ‘s avonds de school verlieten. Blijkbaar zijn ze allemaal naar een ‘clubje’ geweest, bijvoorbeeld knutselclub, boek club etc. Dat is hier heel normaal: na schooltijd op school blijven om naar een club te gaan. Wij legden aan Chima uit dat we dat in Nederland niet doen, als school uit is gaan we gelijk naar huis. Toen vertelde zij dat zij dat ook deed. Weer iets wat ik zo aan Chima waardeer: ze kiest helemaal haar eigen pad, ook als alle andere mensen om haar heen iets anders doen. Extra knap in een cultuur zoals de Japanse, waar men eigenlijk bijna allemaal doet wat men hoort te doen, volgens ingewikkelde, ongeschreven regels.

Daarna was het tijd voor eten en nam ik een bad terwijl Jorn en Magnuss wat biertjes haalden bij de lokale winkel. Even buiten gezeten met Chima en illustrator Kohei (die ons vergezelt bij het eerste optreden en live schilderijen maakt) en daarna echt eindelijk naar bed… We sliepen weer als roosjes uiteraard.

Vandaag werden we lekker laat wakker in Osaka, even de slaap van afgelopen dagen ingehaald. Toen besloten we een stukje te wandelen en ergens te ontbijten. Ons heerlijk volgepropt bij een plek die een Engelse sfeer neerzette en ons koffie van 100 graden serveerde, met een enorm bord eten met sandwiches met eiersalade, frites en salade. Daarna gingen we terug naar onze B&B en we hadden allemaal niet echt een besef van tijd, dus ineens bleek dat we super snel naar de venue moesten vertrekken. Ik was nog bezig met een koffer indelen met merch en optreed-gear, Jorn was al bijna een dutje aan het doen en Magnuss deed ook de dingen op z’n gemak. Ineens stond Chima voor de deur en bleek dat we moesten gaan. Met nog een beetje een slaperig hoofd door het vele reizen de afgelopen dagen, liepen we met haar en Kohei mee naar de metrohalte. 

Bij de venue aangekomen, werden we blij verrast met hoe ontzettend prachtig deze plek is. De naam is Unshudo: een oud gebouwtje met een mooi hoog podium, alles gebouwd van robuust hout, zitplek voor zo’n 40 mensen. De geluidstechnica en stagemanager stelden zich aan ons voor en we hadden alle tijd om rustig op te bouwen en te soundchecken, heel erg fijn.

Kohei zette zijn tekentafel neer links op het podium, waardoor hij eigenlijk een soort extra bandlid werd voor de show. Een heel leuk idee: live schilderen tijdens een show en ook tegelijkertijd interactie kunnen hebben met de band en het publiek.

Na de soundcheck gingen Jorn en Magnuss een stukje wandelen en ik wilde graag eten halen met Chima, Kohei en de stagemanager, want ik vind het prettig om niet te lang weg te zijn voordat de show begint. Even backstage kunnen zitten en rustig voorbereiden zorgt ervoor dat ik ontspannen een show in kan stappen. Chima en Kohei moesten lachen om hoe ik zelf onigiri en okonomiyaki probeerde te bestellen in het Japans en bleven maar zeggen hoe kawaii (schattig) ze mij vinden. Iets wat ik bizar vind, want ik vind bijna alle Japanse mensen kawaii.

© Tamara van Esch
© Tamara van Esch

Eerst speelde Chima haar set en doordat Kohei ook met haar op het podium stond en ze goede vrienden zijn, ontstonden er leuke momenten waarop zij een soort podcast vertelden met zijn tweeën. Ze vonden het zo grappig hoe ik mijn eten had besteld eerder die avond, dat ze dat ook met veel gegiechel uitlegden aan het publiek. Iedereen lachte lief mee. Chima speelde haar nummers prachtig verstild en ik herkende nog een aantal nummers van de vorige keren dat ik haar live zag spelen (in Tokio in 2018 en in mijn huiskamer in 2019). Ze speelt elektrische gitaar en heeft een lieve, zachte zangstem. Heel fijn en kalmerend om naar haar te mogen luisteren voordat we zelf gingen spelen.

Kohei is een extreem vriendelijke kunstenaar die graag de Japanse traditie laat zien met zijn kunst. Hij doet dit met aquarel, olieverf en zelfs waskrijt en hij gebruikt zijn materiaal op een leuke manier: soms een injectienaald om dunne lijnen aan te brengen, soms kleine stipjes door met zijn vinger langs de penseel te gaan en hij gebruikte ets gereedschap en zijn vingers om verf uit te vegen. Ook waren zijn schilderijen een soort ‘live action’ filmpjes: hij schilderde soms een karakter dat erna weer verdween omdat je als kijker meegenomen werd in bewegingen en er bijvoorbeeld een boom voor het karakter kwam te staan. Natuur stond centraal in al zijn schilderijen.

Daarna mochten wij spelen en elke seconde genoten we van het stille, aandachtig luisterende publiek. Mensen waren zo respectvol, dat ze wachtten met klappen tot ik ‘Arigato gozaimasu’ had gezegd aan het einde van een liedje. Ik probeerde de nummers in het Engels toe te lichten en voor deze tour heb ik ook een aantal nummers vertaald naar het Engels, zodat wat meer mensen in het publiek de tekst kunnen meekrijgen. Wat ik vooral heel fijn vond, was dat ik voelde dat ik extreem ontspannen was tijdens het spelen. Ik durfde uithalen te doen in mijn zang die ik niet altijd durf en ik kon ineens op piano een ander einde improviseren voor de ‘encore’ die ze hadden aangevraagd. Het voelde alsof het publiek ons letterlijk droeg en tijdens de show ons toefluisterden dat ze ons accepteren hoe we zijn. Ook merkte ik dat mijn houding gewaardeerd werd. Soms voel ik in Nederland dat een vorm van bescheidenheid ervoor zorgt dat mensen je niet serieus nemen en vaak krijg ik de indruk dat men vindt dat ik meer assertief moet zijn als performer. Hier voelde ik die druk helemaal niet en misschien was het optreden daarom extra prettig om te doen.

© Tamara van Esch
© Tamara van Esch
© Tamara van Esch

Na de show verkochten Chima en ik onze merch en verkocht Kohei zijn schilderijen. Tijdens het kijken van de show, vroeg ik mij af hoe het financieel mogelijk was om zowel Chima, ons en Kohei te laten optreden. Toen ik zag dat veel mensen de schilderijen en cd’s kochten, snapte ik dat het hier heel anders werkt dan in Nederland. Men wil de kunstenaar graag steunen in wat hij/zij doet en laat graag weten dat zij waarderen wat je maakt. Heel bijzonder om te merken.

Toen alles opgeruimd was, zei Chima dat het tijd was voor een kanpai. Één kanpai? Nee, doe maar twee. Of toch 3, 4, 5, 6 en meer? Kanpai is proost in het Japans. We liepen naar een klein eettentje dat tegelijk een soort snackbar en bar was. Ik dacht dat ze alleen bier hadden, dus bestelde ik een biertje. Maar toen was er per ongeluk een extra highball besteld en toen men uitlegde dat dit een whisky met soda was, nam ik deze heel dankbaar aan in plaats van het biertje. Eigenlijk eten Magnuss, Jorn en ik al jaren vegetarisch, maar we hebben besloten dat we in Japan wat soepeler hiermee omgaan, omdat het op veel plekken moeilijk is om helemaal vegetarisch te eten. Alleen maar witte rijst en zeewier wordt op een gegeven moment een beetje saai en is niet zo goed voor je spijsvertering. 

© Tamara van Esch

Dus we gingen hier ook wat vis eten. Wat was dit ontzettend lekker! We hebben echt nieuwe smaaksensaties geproefd. We merkten wel dat de Japanse mensen aan tafel niet echt enthousiast mee aten. Jorn bleef hen aanmoedigen en dan namen ze af en toe voorzichtig een hapje. Of dit beleefdheid was of gewoon hun eigen behoefte, daar zullen we nooit achter komen. Kohei at helemaal niets en heeft blijkbaar een theorie: hij eet niet wanneer hij alcohol drinkt. Maar hij drinkt wel heel veel alcohol, dus we zagen hem steeds meer dronken worden. Op een gegeven moment was het zo laat dat we de taxi terug moesten nemen. Wij en labelbaas Taka gingen samen in een taxi en de rest werd door een vriend thuis gebracht. Vervolgens gingen we nog tot een uur of 4 gezellig door bij Chima thuis, met veel rare Japanse snacks, zoals gedroogde inktvisjes met een extreem sterke smaak in plastic per stuk verpakt (alleen Magnuss durfde deze te proeven); oude kaas met een dun laagje vis eromheen of gerookte kaas die eruitzag als een klein worstje. Magnuss stelde veel vragen uit nieuwsgierigheid naar de Japanse cultuur en op een gegeven moment vroeg hij waarom zij denken dat Japanners ouder worden dan anderen. Toen zei Kohei: omdat ze niet zoveel eten! Wij voelden ons natuurlijk betrapt… 

Een vrije dag die we goed konden gebruiken, want gisteravond was het wel erg laat geworden… Heel gezellig! Vandaag namen we de tijd om Osaka te bekijken, want we waren al sinds aankomst benieuwd naar het kasteel. Fijn dat we er rustig naartoe konden wandelen en erna een beetje konden ronddwalen in Osaka. Onze tour hebben we ‘Sakura Tour’ genoemd omdat normaal in april de kersenbloesem volop bloeit in Japan en we mee wilden reizen met de bloei ervan tijdens de tour. Die gaat namelijk van zuid naar noord Japan, door de temperatuurverschillen in het langgerekte land. Door de hogere temperaturen in de eerste maanden van dit jaar, zijn de meeste sakura’s al uitgebloeid in Japan. We waren dan ook blij verrast toen we toevallig tegen een park met allemaal verschillende sakura’s aan liepen. We volgden gewoon de menigte maar eigenlijk was dat helemaal niet de bedoeling, dus we probeerden toen weer onopvallend (leuk geprobeerd met je Nederlandse uiterlijk) terug te lopen. We werden door een vrouw aangehouden die een vertaler was en ze liet ons weten dat we hadden moeten reserveren. Maar misschien zouden er wel mensen hebben afgezegd… En dat bleek ook zo te zijn! Dus we hebben een heel park met prachtige sakura’s mogen bewonderen en hier waren we zelfs minder toerist dan de aanwezige Japanners: zij maakten nog meer foto’s dan wij.

Daarna hebben we nog wat meer door de stad gewandeld en heerlijk gegeten bij een tentje met Jordaans eten. Even lekker veel groente. Vandaag hebben onze hoofden rust gekregen en dat was een goede voorbereiding voor de komende dagen waarin we drie dagen achter elkaar gaan optreden en reizen. Morgen op naar Okayama!

© Tamara van Esch
© Tamara van Esch

Onze airbnb in Osaka zit naast een tempel waar we elke ochtend gezang vandaan horen komen, dus we hadden bedacht dat we vanochtend daar nog een kijkje zouden nemen. Uiteindelijk hadden we wat minder tijd dan gedacht en maakten we gewoon een mooie wandeling rond de tempel. We kwamen bij een vijver met ontzettend veel schildpadden, waar we lang naar konden staren. Wel inspirerend, van die beesten die 200 jaar of nog ouder kunnen worden en we bedachten ons dat wanneer je zoveel tijd hebt, je alles lekker kalm aan doet. Goed rustgevend om naar te kijken op een ochtend waarin ik zelf een momentje had van overprikkeling. Touren is super leuk, maar ik ben in het algemeen niet zo’n goede slaper en als er dan een nacht is met weinig slaap, haal ik dat moeilijk in en kan alles gauw te veel zijn voor me. Gelukkig zijn Jorn en Magnuss hele ontspannen mensen die het prima vinden als ik even een momentje nodig heb om bij te komen. De zon en de omgeving hielpen ook erg mee.

Daarna vertrokken we met Chima naar Okayama met de trein. Magnuss en ik deden een dutje en werden 1 minuut voordat we moesten uitstappen, uit onze diepe slaap wakker. Met nog dichtgeplakte oogjes gingen we snel de trein uit met onze vele koffers. Vanaf daar zei Chima dat we de ‘Street Car’ moesten nemen om bij de venue Shiroshita te komen. Jorn en ik dachten meteen aan een interessante Japanse uitvinding waarbij je misschien zelf een voertuig kon besturen. Het bleek een tram te zijn! Soms zijn er in Japan benamingen in het Engels die waarschijnlijk voor hen logisch klinken, maar voor ons wat verrassend. Vooral reclameborden zijn soms grappig voor ons: een drankenautomaat waar op de zijkant staat “We will be happy!” bijvoorbeeld.

© Tamara van Esch

Bij de venue aangekomen, bleek dat Chima de eigenaresse kende. Een hele lieve vrouw die ons erg enthousiast ontving en zelfs een speciaal ‘Sakura Tour’ drankje heeft gemaakt! Ze geeft ons koffie, scones en drie versies van haar speciale drankje. We voelen ons heel speciaal. Dit is ook weer een plek die heel knus en gezellig is en waar onze muziek goed past. Ik zeg tegen Chima dat ik heel dankbaar ben voor de shows die ze heeft geregeld. Ze haalt haar schouders op en zegt: “Oh maar dit doe ik normaal altijd in m’n eentje, dus dit is bijna hetzelfde maar dan met meer mensen erbij”. Ik vind het maar knap van haar.

Vandaag komt Kohei ook weer schilderen en dat vinden we natuurlijk weer heel gezellig. We zien hem de hele dag weer niets eten en alleen maar highball en later op de avond sake drinken. Bijzonder hoe deze man over de hele wereld tourt met zijn kunst en dat op alleen maar glazen alcohol en met weinig slaap lijkt te doen. 

© Tamara van Esch

Weer is het optreden heel erg fijn en luisteren mensen aandachtig. Het doet me zo goed om me zo geaccepteerd te voelen. Maar achteraf denk ik ook: zouden ze echt luisteren of zijn ze zo beleefd dat ze doen alsof? Ik weet niet wat de mensen denken of bedoelen met hun aandachtig uitziende blik, maar het voelt alsof het gemeend is. Dus daar anticipeer ik dan maar op. Na de show gaan we natuurlijk weer voor een paar kanpai met wat lekker eten, samen met de eigenaresse van Shiroshita en met een vriend van Kohei. Hij eet alleen wanneer wij aandringen en hem het bord aangeven waarop alles is gepresenteerd en dan zegt hij heel dankbaar “Arigato Gozaimasu”. Alsof het eten van ons is en hij het pas mag eten als wij het aanbieden. Waarschijnlijk een extreme vorm van Japanse beleefdheid. Deze man heeft de bijnaam ‘Nori’, wat meerdere dingen betekent: zeewier, iemand heeft de groove, lijm… Maar Kohei laat weten dat er ook een oude betekenis is, iets wat te maken heeft met eeuwigheid. Zelfs Chima kent deze vertaling niet, wat maar weer laat zien hoe interessant de meerdere lagen in de Japanse taal zijn.

Kohei en ik praten even over hoe fijn het is dat mensen met elkaar verbonden raken door het bijwonen van een optreden: iedereen is in dezelfde ruimte aanwezig en er ontstaat verbondenheid, zonder dat men daar actief iets voor hoeft te doen. Met hem hierover praten geeft me het idee dat ik mag vertrouwen op het gevoel dat ik krijg tijdens de optredens. 

Daarna worden we door de lieve eigenaresse van Shiroshita met de auto naar het hotel gebracht. Dat is wel heel fijn, want het regent pijpenstelen (blijft ook de hele nacht doorgaan) en het was iets verder dan gedacht. In de airbnb drinken we nog een paar glaasjes heerlijke sake die meegenomen is door Kohei en slapen we iets te laat.

Gisteren weer erg gezellige kanpai gedaan en lang na gekletst, dus we worden een beetje verkreukeld wakker. Chima en Kohei zijn al vertrokken voordat we wakker worden, we bewonderen hoe zij het volhouden met weinig slaap en vaak kanpai. We worden zelfs iets te laat wakker en moeten ons haasten naar de trein. Ticketautomaat werkt niet, dus dan maar in de lange rij om een reservering voor de shinkansen te maken. Uiteindelijk komen we een uur later in Hiroshima aan dan we hadden gepland, oeps! Maar daar staat Chima ons vrolijk op te wachten met de assistent van Kohei (met de bijnaam Nori). Ze brengen ons door de drukke straten naar een prachtig klein oud huis, dat als één van weinigen nog staande is na de atoombomaanvallen op 6 augustus 1945. Het is een prachtige plek waar de kunst van Kohei mooi past. Hij heeft schilderijen opgehangen zodat ze passen bij de omgeving: een groen schilderij met blije pinguïns hangt naast het raam, zodat het een compositie vormt met de groene blaadjes van de boom achter het raam. Ook staat er een stoel midden in de expositie en Kohei zegt mij “I recommend to sit here”. Dat doe ik en ik neem de tijd om aandachtig te kijken naar zijn kunstwerken. Tegelijk hebben we eigenlijk maar een half uur voor dit alles, want we moeten op tijd zijn voor onze volgende trein richting Hakata. We moeten lachen om hoe Nori al klaar staat terwijl wij onze schoenen nog net aantrekken en Kohei zegt: “Good assistant! Whenever I ask him something, he says: my pleasure!” Nori brengt ons weer met een enorme glimlach terug en haast zich, omdat hij bang is dat we de trein niet gaan halen. Gelukkig redden we het prima, dankzij tourmama Chima die ons leidt door het drukke station.

De treinrit is weer ontspannend en bij aankomst in Hakata denk ik dat we nog een stuk moeten reizen. Maar blijkbaar is Hakata de oude naam voor Fukuoka en is het hostel op loopafstand van station. Chima kletst lang met de man achter de toonbank en omdat alles in het Japans is, weten we niet waar het over gaat en denken we aan hoe fijn het zou zijn om eventjes rustig in een kamer te zijn voordat we naar het optreden gaan. Wanneer we weten waardoor het gesprek zo lang duurde, was het ‘t wachten helemaal waard. Het bleek dat de oorspronkelijke boeking was voor gedeelde slaapzaal plekken en Chima heeft geregeld dat we met 50% korting in een eigen kamer mogen! We hebben ieder een eigen bed en ik mag zelfs een tweepersoons bed voor mijzelf. Een halfuur om hiervan te genieten en dan gaan we op weg naar onze venue. Deze keer met de taxi en dat is toch wel heel erg fijn. We spelen vanavond in Como Es, een koffietentje waar ze ook vinyl verkopen. Wat een prettige sfeer en lieve mensen weer. Ze zijn alleen best onhandig met audio, dus de soundcheck (waar we maar 20 minuten voor hebben) verloopt niet zo vlot, maar uiteindelijk komen we eruit. 

Even wat eten halen bij de combini en dan begint alles al. Combini is eigenlijk ‘convenience store’, waar alles dus zo comfortabel mogelijk is gemaakt voor bezoekers. Je kunt er allerlei heerlijk vers eten -verpakt in iets te veel plastic- kopen en dingen die wij gek vinden, zoals een flesje warme thee, hele fluffy, gekoelde matcha-rice-chocolate balls; je kunt er post opsturen; een kopieerapparaat gebruiken etc..

© Tamara van Esch

Het is nog steeds wennen voor ons dat concertavonden hier rond 19 uur beginnen. Ik vind het eigenlijk ook wel prettig, want dan wordt het ook niet extreem laat en is er na de show nog even tijd om na te kletsen met een biertje en snacks. Veel beter dan zoals in Nederland om 3 uur thuiskomen na een show om vervolgens weer om 8 uur (vanzelf, zonder dat ik het wil) wakker te worden.

Eerst speelt Chima een set die weer net zoals de andere avonden heel dromerig en lieflijk klinkt. Ik zie Magnuss en Jorn bijna in slaap vallen. Ze speelt zo mooi dat je er helemaal van ontspant. Daarna Higasi en Junji, die ik voor de tour al veel via Instagram message heb gesproken. Zo fijn hoe zij enthousiast meermalig de tour hebben aangekondigd toen we nog in Nederland waren. Hele lieve mensen die ontzettend blij zijn dat wij met hen deze avond delen.

 

Er is deze avond ook een Nederlandse vrouw die al vijf jaar in Japan woont. Het blijkt dat ze mij kent van De Beste Singer-Songwriter en ze deelde haar ervaringen met ons van haar leven hier. Ze gaf ons wat handige informatie over veel gebruiken die Japanners hebben, maar laat gelukkig ook weten dat Japanners het niet erg vinden als je als buitenstaander deze gebruiken niet kent. Dat stelt ons gerust, want soms vinden we het maar moeilijk om in te schatten wat die beleefde mensen wel niet van ons lompe Nederlanders moeten denken.

Ik geef de eigenaar als dank een pakketje met LP’s, een CD en pennen en hij valt bijna om van verbazing, zo ontzettend dankbaar neemt hij het in ontvangst. De barista wil dat ik zijn pen signeer en geeft een exemplaar van zijn eigen 7” vinyl aan mij. Volgende keer wil hij wel onze support doen als we weer in Fukuoka spelen. Wij komen natuurlijk heel erg graag nog een keer terug. Doe ons maar nog een keer zo’n tourtje.

Daarna genieten we van de vele ruimte die we hebben in het hostel, op onze eigen kamer met tafel en stoelen. Of nou ja, tafeltje, want alle tafels hier zijn voor ons eigenlijk te laag. Net zoals de deuropeningen (even bukken) en de wastafels. Hierna vallen we heerlijk in ieder ons eigen bed in slaap.

© Tamara van Esch

Vanochtend vertrokken we relaxed en op tijd richting Oita. Een lange reis voor de boeg: even met de metro en daarna 2,5 uur met de bus. We missen de bus bijna, omdat we echt even eten moeten halen voor deze lange reis en Chima en ik kunnen de combini niet vinden… Net op tijd stappen we in met onze grote hoeveelheid koffers en dan zitten we relaxed achterover in onze comfortabele stoelen. Niet erg dat de reis wat langer duurt, want Oita ligt in de bergen en de weg erheen geeft ons constant een prachtig uitzicht.

Ik heb onze nieuwe videoclip opgestuurd gekregen van getalenteerde illustratrice Zhenya Lyapina. Ze heeft speciaal voor onze Japan tour en de release van ‘In Your Head’ bij Japans label Sign-Pole Records een animatie videoclip gemaakt voor Ruimte. Ik probeer de clip te downloaden tijdens de busreis, maar rijden in de bergen zorgt voor wisselend bereik, dus de release van de clip moet een dagje wachten. We merken tijdens deze tour dat we eigenlijk wel meer dingen fijn kunnen laten wat ze zijn. Even op zo’n andere plek zijn, zorgt ervoor dat je alles van je normaliter dagelijks leven wat meer kunt relativeren en dat je veel kunt loslaten waar je normaal je zorgen over zou kunnen maken. Veel nieuwe mensen ontmoeten en hun manieren van leven zien, geeft echt een prachtig perspectief op wat er allemaal mogelijk is in je leven. Heel inspirerend. En daarnaast is Japan zelf sowieso al inspirerend om als toeschouwer te mogen zijn. Alles wat je om je heen ziet, doet je verwonderen. We zijn ontzettend dankbaar om hier te mogen zijn.

Na de busrit komen we aan op een prachtige locatie in de bergen. Daar haalt kleine Sayumi ons op in haar enorme auto, samen met een vriendin van haar die de partner blijkt te zijn van Junji, met wie we gisteren in Fukuoka een optreden hebben gedaan. Sayumi en Chima woonden vroeger samen in Tokyo en sinds ze beiden zijn verhuisd (Sayumi naar Oita en Chima naar het zuiden in Sapporo) hebben ze elkaar niet meer gezien. Dus voor zowel Chima als voor mij is het alweer 4 jaar geleden dat we Sayumi hebben gezien. Er wordt veel bijgepraat in de auto en ik merk dat Sayumi hard haar best heeft gedaan om Engels te leren. Ze is minder verlegen dan vorige keer dat ik haar zag en ze durft vragen aan mij te stellen, wat ik heel erg leuk vind om te merken. Ik heb meteen een vertrouwd gevoel bij haar, alsof ze familie is. Na 40 minuten in de auto komen we aan in het afgelegen Taketa (in Oita).

Sayumi heeft hier met haar man een maand geleden de koffiezaak Nageia Coffee geopend. Bij de opening speelde ze haar muziek in het koffiezaakje, maar omdat deze avond zoveel mensen trok, gebruiken we vanavond de ruimte ernaast. Er komen vanavond 45 mensen kijken, wat het grootste publiek is voor deze tour. Naast de koffiezaak is een tussenruimte met slide doors, die tijdens het concert worden gesloten zodat er een grote concertzaal ontstaat. Er wonen hier veel jonge mensen en gezinnen, best een hippe bedoeling voor zo’n afgelegen plaats. Bij het concert zijn dan ook een paar kinderen aanwezig en die houden het natuurlijk niet vol om drie acts lang stil te zijn, maar dat geeft niets.

Tijdens het opbouwen worden we geholpen door de verlegen geluidsman die ons niet verstaat, maar wel alles met een grote glimlach doet. Hij is erg lang, maar is gewend aan de kleine Japanse tafels en stoelen en zit ver gebukt voor ons het geluid te doen. Tegenover Nageia coffee zit Tabito, die een houtbewerker is (en later leren we dat hij ook gids en entertainer is en van bergklimmen houdt). Ik vraag aan Sayumi of er een plankje is waar ik mijn toetsen op kan leggen en ze pakt een mooi stuk hout. Ze vraagt of ik het op maat gezaagd wil hebben en ik denk eerst dat het veel te gek is, maar als Tabito heel enthousiast met een zaag aan komt zetten, zie ik dat hij ons graag wil helpen. We worden echt als celebrities behandeld in dit leuke plaatsje Taketa.

Voordat het concert begint, komt een vriendin van Sayumi naar me toe en vertelt dat ze onze muziek veel heeft geluisterd op Spotify. Ze kon niet stoppen met luisteren, wat ik een enorm compliment vind. Ze wil graag de CD vooraf aan het concert kopen en even met mij praten, omdat ze denkt dat we na het concert heel druk zullen zijn. 

Eerst speelt Sayumi, met als opener een liedje samen met Chima. Vorige keer dat ik Sayumi hoorde spelen, was in mijn woonkamer tijdens een huiskamerconcertje en ik merk dat ze heel erg gegroeid is. Vorige keer was ze soms nog wat onzeker en vanavond speelt ze heel zelfverzekerd en mooi. We luisteren met open mond naar haar muziek. Daarna speelt Chima en ze heeft weer net zoals altijd een heerlijk ontspannend effect op ons. 

Na het concert spreek ik weer even met de vriendin van Sayumi die mijn CD heeft gekocht en ze zegt dat ze onder de indruk is van ons optreden en mijn zang. Het was blijkbaar nog mooier dan de plaat. Heel bijzonder om te horen en ik ben blij dat het lieve publiek met ogen dicht naar onze muziek heeft geluisterd vanavond.

Daarna heeft Sayumi een verrassing voor ons: een vriendin van haar heeft speciaal voor ons een compleet veganistisch diner bereid, wat we samen met de verlegen geluidsman, Tabito en een paar andere vrienden van Sayumi mogen opeten. Wat een smaaksensaties en wat lief dat ze afwijken van hun gewoonlijke dieet om samen met ons te eten. Hana is de dochter van de kokkin en ze spreekt geen Engels, maar Tabito helpt haar een paar vragen te beantwoorden. Blijkbaar is ze een pianoleerling van Sayumi. Ze wil mij heel graag vragen hoe wij onze leraren noemen op school en we leren haar ‘Hoi’ en ‘Doei’ zeggen, waar de mensen aan tafel heel hard om moeten lachen. Wanneer we vertrekken, roept Tabito vrolijk “Doeidoei!”

Vandaag komt Kohei ook weer schilderen en dat vinden we natuurlijk weer heel gezellig. We zien hem de hele dag weer niets eten en alleen maar highball en later op de avond sake drinken. Bijzonder hoe deze man over de hele wereld tourt met zijn kunst en dat op alleen maar glazen alcohol en met weinig slaap lijkt te doen. 

Vandaag staat in het teken van uitrusten en de toerist uithangen. We beginnen met een kopje koffie in het hostel en worden blij aangesproken door de vrouw die ons koffie serveert. Ze zegt dat ze ons optreden heel mooi vond en ze excuseert zich voor haar zoontje dat geluid maakte tijdens het concert. Wij laten weten dat we alleen maar heel blij zijn dat ze wilde komen kijken en dat we het heel fijn vonden om voor hen te spelen.

Sayumi heeft een hele dag voor ons gepland. Eerst gaan we nog naar het piepkleine stationnetje om tickets te reserveren voor de volgende dag. We moeten namelijk om 5 uur ‘s ochtends vertrekken. Bijna alle stoelen blijken volgeboekt te zijn en de man achter de ticketbalie verontschuldigt zich meermalen dat hij ons geen stoelen met extra ruimte voor bagage kan aanbieden. We hebben al een paar keer met de shinkansen gemerkt dat dit meestal prima lukt, dus ik ben hem heel dankbaar dat hij überhaupt stoelen heeft gevonden en bereid me mentaal voor op morgen wat meer passen, meten en tillen.

We voelen ons even ongemakkelijk wanneer we een plek binnenlopen waar ze ons een kimono gaan aantrekken, want we willen niet van die vervelende toeristen zijn die hun cultuur belachelijk maken. Maar omdat Sayumi het zelf graag wil, vinden we het een leuk idee. Gelukkig draagt ze zelf ook een kimono en ziet ze er trots uit in haar mooie outfit. Het is een langdurig proces om de vrouwelijke kimono aan te trekken. Heel veel lagen, een handdoek om je buik, dan een eerste kimono, dan iets met karton en touwen, dan weer een kimono, dan een band om je buik die op je rug opgebold wordt en er een beetje uitziet als een rugzak… het ziet er mooi uit maar het is ook wel een hoop gedoe. En Sayumi vraagt terwijl we naar buiten lopen of er mij wel verteld is hoe ik naar het toilet moet met een kimono… De mannen hebben het makkelijker: gewoon een soort badjas met een mooie band onder je buik.

© Tamara van Esch
© Tamara van Esch

Daarna lopen we naar een houten huisje met een piano, waar componist Rentaro Taki (1879 - 1903) vroeger aan zijn muziek werkte. Hij schreef onder andere een traditioneel Japans stuk genaamd ‘Kojo nu Tsuki’. Sayumi en ik spelen op de piano en we doen iets wat ik bijna nooit durf met een andere muzikant: we improviseren wat piano op elkaars spel. Ik vertrouw Sayumi zo goed, dat ik met haar dat wel durf. Een heel fijn moment waarover ze erna super lief zegt dat ze het nooit zal vergeten.

Wanneer we naar buiten lopen, zien we Magnuss en Elisa, een Duitse vrouw die hier sinds anderhalf jaar woont en vandaag met ons mee is om te oefenen als Taketa gids. Ze staan stilletjes te luisteren langs de rand van de afgrond. Het blijkt dat ze geduldig wachten tot er een auto van links naar rechts rijdt op de weg beneden, want er zou een melodie te horen moeten zijn van Rentaro Taki als er een auto daar rijdt. Precies op het moment dat er eindelijk een auto die kant op rijdt, horen we luide koeienbellen vanaf de kleine tempel komen. Mensen zijn aan het bidden bij de tempel en voorafgaand aan het bidden mag je bij deze tempel de bellen luiden. We wachten nog wat langer of er nog iets voorbijkomt, maar er komt alleen een brommertje en die heeft niet het gewenste effect. Helaas missen we de melodie op de weg, maar de uitvinding op zich vinden we al interessant genoeg. 

Dan is het tijd voor zoetigheid. We krijgen matcha voor wie durft (ik neem toch maar saai groene thee) en zoete hapjes die een Taketa specialiteit zijn: een soort mini pannenkoekje met zoete bonen erin en een klein wit bolletje dat fluffy is van de buitenkant en een zoete binnenkant met een soort custard smaak. Jammie.

Daarna gaan we naar de onsen van Taketa, een soort spa. Ik ben nog nooit naakt geweest in een publieke ruimte, dus ik vind het wel spannend. Maar samen met Sayumi durf ik dit ook wel. Het blijkt echt een heerlijke ervaring en Sayumi en ik hebben even tijd om te praten over persoonlijke dingen. Ik vind het heel erg leuk om te horen hoe zij en haar man hebben ontmoet en vertel haar ook even over hoe mijn liefdesleven er momenteel uitziet. Ze bedankt me voor het hierover praten en ik krijg de indruk dat Japanners dat niet gauw doen, dus ik voel me speciaal en na deze ervaring voel ik me nog meer verbonden met haar.

We zijn lekker slaperig geworden door de onsen en krijgen nog een laatste bijzondere ervaring: eten bij Itonami kitchen. De plek van de kokkin die gisteravond ons eten had bereid. Itonami kitchen is een huis wat is omgebouwd tot restaurant, waar maar drie tafels zijn en je de keuken goed kunt zien. Elk gerecht is een smaaksensatie en ziet eruit als een kunstwerkje. We voelen ons al dit hele weekend op handen gedragen, alsof we beroemdheden zijn en we genieten er ontzettend van. Daarna liggen we dankbaar in ons bed, goed uitgerust door vandaag en goed gevuld door het heerlijke eten. Zoals Sayumi deze dag noemde: ‘Healing time’. Dat was het zeker.

Vandaag begon vroeg, om 4:45 ging de wekker. Om 5:00 uur werden we door Sayumi opgehaald, omdat die zo lief was om ons van Taketa naar het centraal station van Oita te brengen. Ik merk dat ik het moeilijk vind om afscheid van haar te nemen. Ondanks de taalbarrière merk ik dat we een hele hechte band hebben en zij laat ook tijdens de autorit weten dat ze ons gaat missen. Heel bijzonder hoe je zo verbonden kunt zijn met elkaar terwijl je aan de andere kant van de wereld woont en elkaar heel weinig ziet.

We spelen vanavond in Tokio en de reis van Taketa naar Tokio is 9 uur. De treinreizen verlopen goed en we komen aan op de geplande tijd, maar een wieltje van mijn koffer is stuk gegaan. Vandaar dat de koffer zo zwaar leek te rollen de afgelopen uren… Het hostel is ongeveer 50 minuten reizen vanaf centraal station Tokio. Eenmaal in het hostel aangekomen, stop ik alle spullen voor de show in mijn andere twee kleinere koffers en daarna moeten we meteen vlug door naar de venue.

Om 17:15 komen we aan, terwijl we er om 16:50 hadden moeten zijn. Geen speling dus en vlug opbouwen en soundchecken. Bij binnenkomst zie ik Aki, die ook voor Sign-Pole werkt en ik herinner me dat we vorige keer fijne gesprekken hebben gehad. Hij reageert enthousiast op ons en ik ben ook blij om hem weer te zien. Fijn om zo ver weg toch mensen te hebben waarbij je je thuis voelt. De plek waar we spelen heet Grapefruit Moon en dit is voor mij een heel bijzondere plek. Dit is waar ik Sayumi en Chima in 2018 ontmoette toen we er met Kim Janssen speelden. Ik neem Chima mee naar een plekje in de zaal en als we daar staan zeg ik tegen haar dat het precies de plek is waar we toen voor het eerst hebben gepraat. We genieten even van het bijzondere moment. 

Vanavond is Kohei er ook bij en hij heeft alles al opgebouwd wanneer we aankomen. Met een grote glimlach op zijn gezicht zegt hij dat hij ons de afgelopen dagen al heeft gemist. Insgelijks.

 

 

© Tamara van Esch

Chima speelt vanavond met haar pianist en dit vind ik de allermooiste show die ze tot nu toe met ons heeft gespeeld. Hele mooie arrangementen op deze manier. De sfeer van de plek sluit ook precies aan bij haar muziek. Ik ben blij dat het zo extra mooi is vanavond, want van Taka (Sign-Pole) krijg ik te horen dat iemand van de Nederlandse ambassade in Japan vanavond komt kijken. Mede dankzij hun steun konden we deze tour realiseren, dus ik ben hen heel erg dankbaar en wil graag een goede show laten zien. Dat maakt me natuurlijk ook een beetje zenuwachtig, maar gelukkig kan ik het ‘t grootste deel van de show loslaten. Behalve bij de praatjes tussen de nummers, dan voel ik mij elke keer een beetje onhandig. Achteraf praten we met Kim van de ambassade en ze zegt dat ze het beter vond dan ze had verwacht. Dus ik denk dat we een goede indruk hebben achtergelaten. Ook fijn om even casual met haar te praten en te merken dat zij een cultuurliefhebber is. Hoe officieel ‘ambassade’ voor mij ook klinkt, het zijn natuurlijk gewoon mensen.

Taka heeft wat extra ‘In Your Head’ cd’s meegenomen, want gelukkig is de eerste voorraad bij de vorige shows uitverkocht. Ik merk dat we in Japan meer merch verkopen en ik denk dat dit de cultuur is, maar misschien ook het soort venues waar we spelen. Het brengt me op nieuwe gedachten voor shows in Nederland: misschien meer mikken op kleinere plekken in kleinere bezetting, waar mensen aandachtig luisteren en iets nieuws willen ontdekken. Dan is het publiek betrokken bij de artiest, waardoor zij het leuk vinden om de muziek te steunen en merch te kopen. Tijdens de concerten luisteren mensen dan waarschijnlijk ook meer aandachtig. Leuk om inspiratie op te doen voor nieuwe dingen hier in Japan. Niet alleen de cultuur inspireert voor creatie, maar ook hoe deze tour verloopt inspireert mij.

© Tamara van Esch

Er is vanavond ook een oude bekende gekomen: Olivier. Hij was de tourmanager van Kim Janssen en I am Oak toen we in 2018 onze shows speelden. Een fransman die wel van een drankje houdt en woont bij mount Fuji. Bijzonder dat hij anderhalf uur heeft gereden om ons concert te zien. Daarnaast is er ook iemand anders in het publiek die bij de show van Kim Janssen was en hij koopt mijn beide cd’s. Ik waardeer het dat zij -ondanks dat ze dichtbij/in een grote stad wonen waar veel te doen is- toch betrokken zijn met een onbekende artiest en de moeite nemen om te komen. 

Na de show zouden we eigenlijk een grote kanpai doen, maar het blijkt dat Kohei de volgende dag vroeg op moet staan voor zijn expositie. Maar een korte kanpai is ook heel gezellig. Hij geeft ons ieder een van zijn tekeningen, heel lief. We nemen afscheid van Kohei en hopen elkaar weer bij een volgende tour te zien.

© Tamara van Esch
© Tamara van Esch

Twee vrije dagen in Tokio die we vooral hebben besteed aan rondlopen en ons verbazen over enorme gebouwen, knipperende lichtjes, neonreclame, slapende mensen op straat, veel drukte, een heel gezellige bar op de 7e verdieping en nog veel meer. We waren een middagje in Akihabara om anime winkels te bekijken en we gingen in de avond naar Shinjuku.

Ook ben ik langsgeweest bij het kantoor van Sign-Pole records om samen met Taka en Aki de laatste dingen af te spreken over de subsidie die we van de Nederlandse ambassade in Japan hebben gekregen en voor afspraken over het vinyl dat Sign-Pole voor mij gaat distribueren en verkopen in Japan. Ik ben heel erg blij met allebei deze dingen en vind het bijzonder om te merken hoe ze het hele kantoor hebben gevuld met mijn platen. Bij binnenkomst staat al een live video aan van ons optreden in Grapefruit Moon, wat echt super mooi op beeld en geluid is vastgelegd. Na de zakelijke afspraken neemt Taka mij mee naar een heel ouderwets tentje waar ze verse Taiyaki maken. Het smaakt een beetje naar een pannenkoekje met erin zoete rode bonenpasta en het is gemaakt in de vorm van een visje. Het is echt ontzettend lekker en wordt vers en warm geserveerd. Daarna lopen we een rondje door de wijk. ‘s Avonds eten Jorn en ik met Taka bij een plek waar ze heerlijk eten hebben en daarna ontmoeten we Magnuss -die we de hele dag niet hebben gezien omdat hij lekker zijn eigen ding aan het doen was- bij een Anime muziek cafe. Grappig hoe specifiek sommige café's hier zijn. We sluiten de dag met een gezellige borrel af. Ik ga vroeg naar bed want ik ben hartstikke moe, maar Jorn en Magnuss gaan nog naar een whisky bar waar wel duizenden soorten whisky lijken te zijn en waar ze door een onbekende worden getrakteerd op hun drankjes. Morgen hebben we een lange reis voor de boeg: op naar Sapporo in het noorden.