Grey Aura kleurt buiten de lijntjes met ‘Zwart Vierkant’ Grey Aura kleurt buiten de lijntjes met ‘Zwart Vierkant’

Grey Aura draait al meer dan een half decennium mee en debuteerde in 2016 met ‘Waerachtighe beschryvinghe van drie seylagien, ter werelt noyt soo vreemt ghehoort’, een conceptalbum over de laatste reis van Willem Barentsz die (zoals bekend) niet verder kwam dan het eiland Nova Zembla in de Noordelijke IJszee.

De kern van de band bestaat uit de creatieve breinen Tjebbe Broek en Ruben Wijlacker. Sinds 2020 versterkt bassist Sylwin Cornielje het duo. Hij is geen onbekende voor liefhebbers van Utrechtse black metal, omdat hij ook actief is in onder andere Laster en Vuur & Zijde. Opvallend genoeg zijn Broek en Wijlacker niet actief in andere bands. Grey Aura is hun eerste en enige creatieve uitlaatklep, waar ze hun volledige ziel en zaligheid in willen leggen. Sinds ‘Waerachtighe beschryvinghe…’ namen ze dan ook ruim de tijd voor hun volgende werkstuk. Want in hun ogen is Grey Aura meer dan alleen een muziekgroep. Het nieuwe album ‘Zwart Vierkant’ dat afgelopen vrijdag, 7 mei verscheen, is een onderdeel van een groter geheel, waarin ook literatuur, beeldende kunst en theater een belangrijke rol spelen. Hierbij is Grey Aura niet bang om flink buiten de lijntjes van het genre te kleuren. Check bijvoorbeeld alleen al de hoes van het album van de hand van Sanja Marusic: met zulke felle kleuren ook niet iets dat je vaak in de metalbakken van een platenzaak tegenkomt.

Wijlacker schreef een roman ‘De protodood in zwarte haren/Proto-Death’ en ‘Zwart Vierkant’ is conceptueel geïnspireerd op hetzelfde verhaal - dat zich afspeelt aan het begin van de twintigste eeuw en gaat over een jonge Spaans/Nederlandse schilder Pieter van der Laan (Pedro). Het album begint waar ook dit verhaal begint: bij de Spaanse familie Segovia, waar Pedro verblijft. Het bijbehorende nummer ‘Maria Segovia’ start als echte black metal, met ronkende gitaren en ratelende drums, maar al snel vallen er trompetten en castagnetten in, waarmee het hele nummer een echte Spaanse flamenco-vibe krijgt. Op het eind horen we zelfs nog een Spaanse gitaar als eerbetoon aan de meestergitarist Andrés Segovia. Of Maria Segovia nu een onbeantwoorde liefde, of een muze van de hoofdpersoon is, wordt uit de teksten niet helemaal duidelijk, maar veel tijd om hierbij stil te staan, is er ook niet, want Pedro gaat verder op zijn reis waarop  hij langzaam maar zeker in de ban raakt van de moderne, abstracte kunst van de vroege twintigste eeuw. Uiteindelijk brengt deze reis Pedro naar Parijs, alwaar hij onder andere Piet Mondriaan ontmoet en kennis maakt met De Stijl. Kunstliefhebbers die meer willen weten over deze aspecten van het werk van Grey Aura kunnen terecht op de website van Grey Aura waar ze de thema’s en concepten van ‘Zwart Vierkant’ verder uitwerken in een aantal essays en waar ook een korte samenvatting van het verhaal van Pedro te vinden is.

Boeiende materie, maar 3voor12 Utrecht is en blijft natuurlijk van de muziek. Gelukkig is die op ‘Zwart Vierkant’ minstens zo interessant, want net zoals het openingsnummer uitbundig flirt met Spaanse muziek, zo wordt er in vrijwel elk nummer driftig geëxperimenteerd en zoekt Grey Aura de grenzen op, om er vervolgens overheen te gaan. ‘Rookslierten en Pluimen’ begint als een dissonant hogesnelheidspandemonium, dat overgaat naar polka- en walsritmes, waarbij Wijlacker zijn teksten afwisselend parlando en schreeuwend voordraagt. Zo heeft ieder nummer wel iets bijzonders of onverwachts, zoals de vervreemdende stemeffecten in ‘Het Schuimspoor van de ramp’ of de samples en folky ritmes in ‘El Greco van Toledo’, dat verder misschien wel het meest black metal nummer van de plaat is. ‘Parijs is een portaal’ heeft dan weer een jazzy passage, waarbij we ons samen met de hoofdpersoon even in een rokerige nachtclub wanen, vol absint drinkende kunstenaars en andere bohemiens. ‘De onnoemelijke verleidelijkheid van de bezwijkende deugd’ schudt ons vervolgens weer bruut uit die droom met een furieus intro.

Toch is ieder nummer wel overduidelijk geworteld in een stevige black metalbodem, want hoewel Grey Aura met folk, flamenco en jazz, stevige uitstapjes maakt, vliegt het nooit uit de bocht. Alles blijft als een geheel klinken, het voelt niet als knip-en-plakwerk. Dat geldt ook voor het slotnummer ‘Sierlijke schaduwmond’, waarin nog één keer alles samenkomt. Keiharde black metal met een hysterisch schreeuwende Wijlackers, ingetogen jazzy passages waarin hij fluistert, om daarna richting het einde nog één keer goed te knallen.

Grey Aura heeft met ‘Zwart Vierkant’ een bijzonder black metalalbum afgeleverd, dat zich op diverse fronten onderscheidt. Al was het alleen al vanwege het totaalplaatje waar dit album onderdeel van uit maakt. Ook al heb je niet veel met beeldende kunst, na het horen van ‘Zwart Vierkant’ word je toch nieuwsgierig en dan heb je als kunstenaar volgens mij je doel bereikt met een multidisciplinair concept.

Te horen: Grey Aura – Zwart Vierkant; Op 7 mei 2021 verschenen via Onism Productions; O.a. verkrijgbaar op cd en vinyl via Bandcamp en te beluisteren via Spotify.