Een oud, maar mooi pand in Den Dolder, met een briefje op de deur: ‘We zijn verhuisd!’ De vraag is maar of we goed zijn. De deur wordt opengezwaaid door Youri Lentjes, zanger/muzikant en sociotherapeut. Daarmee weten we dat we op de juiste plek zijn: een oud-psychiatrische instelling, welke semi is omgetoverd tot zijn woning. De vloer bedekt met zeil dat volgens Lentjes wel twee keer per week gedweild moet worden om er niet aan vast te plakken. Het grote pand telt negen kamers, meerdere toiletten en een kelder groter dan de gemiddelde starterswoning in Utrecht. “Het is de bedoeling dat iedereen hier in en uit mag lopen. Iedereen is altijd welkom!” laat Lentjes ons vol enthousiasme weten.
De nieuwe, ruwe plaat van Youri Lentjes (29) nodigt ons uit om hem op te zoeken in zijn bijzondere woning. Lentjes is voor de meesten vooral bekend om zijn akoestische muziek en deelname aan de beste singer-songwriter. Ex-Messiah laat een nieuwe kant van de zanger zien, een album met veel diepe en rauwe emoties, die op een bijzondere wijze met de wereld worden gedeeld.
©
Dagmar van der Zalm
In de nummers op Ex-Messiah zit behoorlijk veel emotie. Waar gaat het album over?
“Het universele onderwerp is verandering en mijn reactie daarop. Er is iets gebeurd dat mijn hele leven zo heeft omgegooid waar ik niet omheen kon. Deze plaat gaat eigenlijk puur over de schok daarvan. Die gebeurtenis was zo ingrijpend dat de hele realiteit veranderde en de hele wereld er onherstelbaar anders uitzag. Het album heet dan ook niet voor niks Ex-Messiah. Het heeft twee kanten. Ten eerste dacht ik dat als dit soort dingen gebeuren in het leven, dat ik zeker wist dat er geen hogere macht bestond. Als dat wel zo is, dan is het echt een eikel. Daarnaast verwijst Ex-Messiah ook naar het proces dat ik ben doorgaan; ik had zelf echt een ‘messiascomplex’. Ik dacht dat ik mijn vader wel kon redden, maar dat bleek natuurlijk niet zo te werken. Toen moest ik ook weer afstappen van het idee om de redder te zijn.”
Dat klinkt als een lastig proces dat zich wellicht ook in je muziekstijl heeft geuit. Het nieuwe album is niet bepaald typisch singer-songwriter. Hoe is deze nieuwe stijl tot stand gekomen?
“Het ontstond gewoon ineens. Vijf jaar geleden bleek mijn vader ziek te zijn en ik wilde graag bij hem zijn. Ik ging terug naar mijn geboortedorp Rockanje en woonde dus ook tijdelijk weer bij mijn vader. Ik reflecteer op elke situatie met muziek, maar nu ging dat ineens een stuk moeilijker. De omstandigheid was er helemaal niet naar. Toch had ik wel dat dierlijke instinct om muziek te maken. Dit deed ik vervolgens via mijn telefoon. Zo kon ik veel meer op locatie opnemen.”
©
Dagmar van der Zalm
Heb je de nummers ook echt maar één keer opgenomen?
“Sommigen zijn inderdaad wel echte one-takers gebleven. Eigenlijk was het de bedoeling dat ik de opnames als demo’s zou gebruiken en daar later in de studio iets van zou gaan maken. Op een gegeven moment kwam ik echter tot de conclusie dat het niet beter zou worden dan dit. Die eerste opnamen vatten de essentie van de situatie zo sterk samen dat je het amper opnieuw kan doen. Het mooie van zo’n telefoon is dat je helemaal vrij bent en niet vast zit aan een microfoon en koptelefoon. De zang van het nummer ‘Fall Of Man’ had ik op mijn telefoon gedaan. Ik was er niet tevreden over en wilde het opnieuw doen, maar hoe moest ik dat doen? Toen heb ik ’s avonds de lichten uitgedaan, ben ik over de grond gaan kruipen en vervolgens gaan zingen. Er zijn ook nummers die ik gewoon in bed heb gezongen met de dekens over mijn hoofd en de oortjes van mijn telefoon in.”
Het klinkt als een hele persoonlijke, echte plaat. Wat betekent dit album voor jou?
“De plaat is echt van emotionele waarde. Aan de ene kant ben ik blij dat hij uit is, maar aan de andere kant ook weer niet. Het voelt als mijn kindje dat ik los moet laten. Ik heb er zo lang aan gewerkt. Daarnaast is het ook een manier van coping geweest die ik daarbij heb afgesloten. Ik zat in een situatie zonder controle en werd echt geconfronteerd met het feit dat de natuur dingen besluit en de mens daar niks in te zeggen heeft. Hier moet je dan maar mee dealen. Bezig zijn met die plaat was toch een beetje de controle pakken. Uiteindelijk zijn het ook alleen maar geluidsgolfjes natuurlijk.”
Een heftige plaat voor een heftige periode dus. Ik kan me voorstellen dat veel nummers een bepaalde lading hebben. Heb je ook een favoriet?
“Favoriet niet, maar er zijn wel nummers die het beste de sfeer weergeven en er elementair het meest in zitten. Op een gegeven moment liep ik in Rockanje naar de apotheek om medicatie te halen voor mijn vader, hetzelfde stuk dat ik vroeger naar school liep. Dat deed me denken aan de eerste keer dat ik zelf naar school toe mocht lopen. Aangekomen op school kwam ik erachter dat mijn vader al die tijd op een afstandje aan het meefietsen was. Ik ben daar heel boos om geweest, omdat ik zijn vertrouwen niet kreeg. Toen ik jaren later datzelfde stuk liep met een tas vol medicijnen voor diezelfde man was dat een heel gek moment. Er kwamen veel dingen samen. Het geeft heel sterk de samensmelting van mijn jeugd en de situatie in het heden weer, wat uiteindelijk heeft uitgemond tot het nummer ‘Prescription Drugs’. Dit nummer was ook al gelijk helemaal af in mijn hoofd. De onmacht wordt weer duidelijk weergegeven in de titeltrack, ‘Ex-Messiah’. Dit is de meest brutale track qua tekst. Hier lees ik eigenlijk gewoon een lijst met chemosymptomen voor. Het is dan ook het meest boze nummer dat op de plaat staat.”
Op zulke momenten ben je helemaal niet bezig met muziek maken. Hoe krijg je dan toch inspiratie voor een nummer?
“Blijkbaar komt het er zelfs uit als ik er de tijd of de middelen niet voor heb. Ik ben eigenlijk altijd wel bezig met muziek maken, dat is gewoon mijn tweede natuur. In deze periode kon ik alleen niet meer schrijven zoals voorheen, dat voelde niet eerlijk. Vanaf toen ben ik veel minder conceptueel gaan schrijven. Het was geen mooie realiteit, dus het voelde ook onmogelijk om een mooi liefdesliedje te schrijven. Het enige waar ik over kon schrijven, was de situatie. De rest voelde niet oprecht. Ik haalde inspiratie uit de situatie en realiteit.”
“Bij het laatste nummer ‘Right Here/Lila Disait’ zit er bijvoorbeeld een lang, Frans stuk aan het einde, dat wordt ingesproken mijn ex-vriendin. Wij groeiden op dat moment uit elkaar, omdat wij elkaar niet meer hoorden. Of ik verstond haar in ieder geval niet. Die onverstaanbaarheid uiten in een soort voicemail in het Frans, vond ik een mooie symboliek. Het gaat ook wel goed samen met het nummer dat ervoor zit, ‘Right Here’. Daar vertel ik dat het allemaal heftig is, maar dat ik er nog wel steeds ben. In hetzelfde nummer hoor je vervolgens dat het eigenlijk niet de realiteit is. Het muziekstuk wat er achter zit, is een muziekstuk dat achterstevoren is afgespeeld, dat is symbolisch voor het terugdraaien van dingen, als een soort van fundering van iets onverstaanbaars.”
©
Dagmar van der Zalm
Optreden gaat nu natuurlijk niet. Waarom heb je er toch voor gekozen om de plaat nu uit te brengen?
“Misschien juist daarom. Het is zó een andere plaat geworden dan waar ik voorheen mee naar buiten trad. Het is veilig. Als het nu compleet mislukt, dan kan ik het nog altijd wijten aan corona. Daarnaast heeft mijn compagnon, Thijs Heij, mij ook wel gepusht om het af te maken. Van hem moest ik het nu uitbrengen, anders zou hij het doen! En dát wilde ik natuurlijk ook weer niet.”
En wat brengt de toekomst?
“Muziek zoals deze plaat maakte ik altijd al, maar mijn publiek kent voornamelijk mijn akoestische werk. Ik heb het idee dat deze muziek een stuk minder toegankelijk is dan akoestische muziek. Het speelt ook mee dat ik toch bang ben dat ik het beetje mens dat naar mij luistert, hiermee zal verliezen en ik weer helemaal opnieuw moet beginnen. Zo voelt dat ook echt. Maar wie weet breng ik over twee jaar weer helemaal een akoestische plaat uit.”