Als je naar Glitterkots en de Nasmaak luistert dan lijkt het alsof een zwerm wasmachines tot leven komt en in centrifugestand een flink feestje bouwt tot ze total loss zijn. Zelf omschrijven Jacco de Jager en Niek Kok hun muziek als een mix van acid, techno, noise en drones met een analoge vibe. Veel ontstaat vanuit improvisatie. Een track kunnen ze nooit meer op dezelfde manier reproduceren. Zowel De Jager als Kok hebben naast de muziek een creatief beroep. We zoeken ze op in het atelier van De Jager waar ze net alle snoertjes aansluiten voor een repetitie.
Wat hebben David Bowie, John Lennon en Herman Brood met elkaar gemeen? Naast de muziek richtten ze zich ook op andere kunstvormen. Daarin zijn zij geen uitzondering. Ook veel Utrechtse muzikanten hebben andere creatieve bezigheden, van meditatief tekenen tot professioneel filmmaker, en vergeet ook niet de multi-instrumentalisten die bij verschillende bands op het podium verschijnen. In deze serie gaat 3voor12 Utrecht op bezoek bij deze multitalenten, creatieve duizendpoten of hoe je ze ook wil noemen.
Jeukende handen
De gruizige klanken van Glitterkots en de Nasmaak zijn niet voor iedereen weggelegd. Kok: "Het is wel een feestje, maar wel ruig en goor feestje. Alles is te dansen en heeft een beat om op te stampen. We hebben regelmatig optredens gehad in de kunsthoek. We zijn dat soort optredens onderling als de ‘kunstgrot’ gaan bestempelen omdat we dan weer in een of ander anti-kraak pand zitten en ze vragen of we stroom nodig hebben." De Jager: “Dat is dan een half uur voor we moeten optreden.” Ze kunnen er achteraf wel om lachen en zijn blij met alle gigs. Kok: “Wat we kunnen doen is heel erg mooi, want fulltime muziek maken vind ik in deze wereld vrij lastig. Of om überhaupt voet aan de bodem te krijgen in Nederland klinkt bijna onmogelijk, daarin zijn weinig voorzieningen. Je ziet dat artiesten voor een dubje worden gevraagd, dat is gewoon jammer. Ik vind het fijn dat ik er nog wel werk naast heb waar ik geld mee verdien, maar ook dit als uitlaatklep heb, en niet andersom, want dan ben ik de pineut. Juist de combinatie is heel erg mooi. Ik wil alle twee. Ik moet altijd iets maken. In mijn werk, maar ook in muziek. Er moet iets ontstaan en gecreëerd worden. Mijn handen jeuken."
Wat doen jullie allemaal?
Jacco: “Vormgever bij een marketingafdeling. Daarnaast ben ik illustrator en maak ik websites.”
Niek: “Concept designer voor serious games, daar doe ik ook audio voor.”
Wat wilden jullie vroeger worden?
Jacco: “Robot en daarna tekenaar”
Niek: “Als kind wilde ik later niet werken, het leek me maar zwaar en moeilijk. Later vond ik tekenen wel leuk en ben ik de grafische kant op gegaan.”
Improviseren en experimenteren
Experimenteren is een belangrijk onderdeel van Glitterkots en de Nasmaak. De Jager: "Niek creëert meestal de ruggengraat van het nummer en ik ga daar op freewheelen en doe daar samples doorheen. Ik wil ook meer met zang doen. Dat is voor mij nog wel spannend, omdat ik op zoek ben naar een passende stijl voor bij onze muziek. Ik heb al wel teksten geschreven, maar ik zoek nog hoe dat het beste samen kan gaan. We hebben al best een eigen geluid, maar door zang wordt het nog iets unieker. Met woorden kun je de mensen meer in de muziek en het verhaal meezuigen. Het wordt dan vaste nummers met een kop en een staart. Dan worden het echte nummers, normaal kijken we wel waar het schip strandt.” De Jager slaat zijn notitieboekje open om wat teksten voor te lezen:
Leegte met gelach je voelt het meteen
Reflecteren op het steen, lippen gaan uiteen
Blokken van tandsteen
Lichaam in beton
Ik verstop me voor de zon
Niet alleen in hun muziek jammen ze, eigenlijk heeft De Jager dezelfde benadering met tekenen. "Ik hoef meestal niet heel erg na te denken over wat ik ga tekenen, maar ik probeer wel scherp op te blijven dat ik niet in herhaling val, dat het geen gemakzucht wordt. Dat is lastig soms om echt door een kader heen te breken, dat is hetzelfde met onze muziek. Met muziek ben ik altijd op zoek naar een geluid of klank die past bij wat ik ook met mijn tekeningen probeer. Tussen mijn tekeningen en Glitterkots zit ook een overlap in dat het een onderbuikding is. Het hoeft niet toegankelijk zijn, maar we willen ook niemand wegjagen.” Kok speelt ondertussen met wat knopjes en zorgt voor achtergrondgeluid.
Als concept designer voor serious games is Kok vooral bezig met het vertellen van verhalen, terwijl de muziek van Glitterkots en De Nasmaak niet echt verhalend is. De raakvlakken zitten voor hem in het werken vanuit gevoel: “Je creëert vanuit niets iets. Je begint in je synth of muziekinstrument met niets, je probeert wat en knutselt wat, je kijkt of het werkt en goed voelt. Op een gegeven moment zit je in een soort flow. Daar zie ik wel overlap in het creatieve proces wat ik heb op mijn werk.” Als je ze samen bezig ziet met muziek, dan snap je meteen waar hij het over heeft met flow. Ze verdwijnen in de obscure klanken en de omgeving bestaat niet meer.
Menselijk met een machine
De Jager is vooral geïntrigeerd door het gevoel wat zijn muziek of tekeningen oproepen, terwijl Kok zich op een meer technische manier in muziek verdiept: “Je kan natuurlijk muziekjes aan elkaar draaien, maar ik vind het veel leuker om weg te blijven van computers en het te maken zonder DAW, dus zonder computer en zonder dat een computer het geluid manipuleert. Alles wat we doen regisseren we met knoppen. Ik vind het interessant om me te verdiepen in hoe anderen muziek maken. James Holden bijvoorbeeld is echt geniaal in wat hij doet met synths. Hij schrijft op de computer zijn eigen code voor zijn muziek, waardoor het menselijker gaat klinken. Dat is heel apart, want daar moet hij een machine voor hebben.” We praten nog even verder over Artificial Intelligence tot het toch echt tijd is om te repeteren.
De synths spugen vieze beats en plakkende melodieën door de ruimte. Het mag best schuren in de muziek van Glitterkots en de Nasmaak en ook in ander creatief werk van beiden. De weeïge nasmaak blijft nog even hangen.
Te zien: MadNes Festival, 27, 28 en 29 augustus 2021 @ strand Nes, Ameland