Hoewel popronde dit jaar bijna 50 bands telt die puur en alleen uit mannen bestaan is er geen enkele all-girl band te vinden in de line-up. Dat is in ieder geval opmerkelijk, maar is het ook erg? Moeten we hier iets van vinden? Moeten we hier iets aan veranderen? Het antwoord op dergelijke vragen zal misschien nog lang onduidelijk blijven. Juist daarom blijft dit voorlopig een goed gespreksonderwerp, WIES, NEMSIS, Get Jealous en Bony Macaroni gingen een dergelijk gesprek aan.

Allereerst de feiten op een rijtje: 17,5% van de totale popronde acts bestaat uit enkel vrouwen. Utrecht zit daar nét ietsje onder met 17,1% vrouwen in de line-up. Dat wijkt niet veel af van het aandeel vrouwen op andere festivals in Nederland. in 2018 stonden op Lowlands, Pinkpop, Best Kept Secret en Down The Rabbit Hole gemiddeld 18% vrouwen.

Als je daar de acts bij optelt die deels uit vrouwen bestaan worden de percentages iets gelijker. De line-up van de vier eerder genoemde festivals bestaat voor ongeveer eenderde uit acts met minimaal één vrouw. In de Popronde ligt dat percentage nog wat hoger met 40%.

Dat is dus al bijna de helft. Toch blijft het frappant dat, hoewel er 50 puur mannelijke bands meedoen, er geen enkele all-girl band op de line-up staat tijdens deze popronde. Je zou dus kunnen zeggen dat er 50 keer zoveel mannelijke bands meedoen als vrouwelijke, maar dan zou je, wiskundig gezien, liegen.

Dit artikel dient enkel ter illustratie van de man-vrouw verhoudingen zoals die op dit moment bestaan in de genoemde onderdelen van de muziekindustrie.

Ter verduidelijking van de in het artikel genoemde cijfers: 

  • Met ‘band’ bedoelen we hier een formatie met 3 of meer leden

  • Van de duo’s die dit jaar meedoen bestaan er 3 volledig uit vrouwen (21%)

  • In de pop liggen de verhoudingen, zoals Bony Macaroni impliciet noemde, al gelijker. Bij de Popronde is dit jaar (ongeveer) 1/3 van de pop-acts volledig vrouwelijk,  1/3 deels-vrouwelijk en 1/3 volledig mannelijk.

Enfin. Het is wat het is. Maar wat móeten we ermee? Is het een probleem? Moet het worden opgelost? Kán het worden opgelost? Is het niet gewoon een symptoom van een inherent verschil tussen mannen en vrouwen? 

Het antwoord op deze vragen is discutabel. Daarom nu het woord aan Jasper en Jeanne van WIES, Abir van NEMSIS, Lotta van Get Jealous en Stefan van Bony Macaroni.

Bony Macaroni

Get Jealous

WIES

Get Jealous

Dus: relatief minder vrouwen in de muziek. Valt dat op? Merk je dat überhaupt als muzikant? Is dat lastig als vrouw?
Bony Macaroni: Als man ben ik bevoorrecht me geen zorgen te hoeven maken over mijn positie in de muziekindustrie. Daarom schrik ik van deze cijfers. Ik ken zelf veel talentvolle niet-mannelijke muzikanten en hoewel ik doorhad dat de muziekwereld aardig gedomineerd wordt door mannen had ik niet echt in de gaten dat die percentages zó laag waren. 

Get Jealous: Als Riot Grrrl band komen we op bepaalde plekken in de muziekwereld waar veel bands grotendeels of helemaal uit vrouwen bestaan. Gevoelsmatig heb ik dus redelijk veel vrouwelijke collega’s om me heen. 
In andere hoeken van de industrie zie ik wel dat dat anders is, maar we hebben nog niet écht nadelen ondervonden van het feit dat we niet enkel uit mannen Soms krijgen we wel opmerkingen als: “geef die gitaarversterker maar hier, jij bent een vrouw!”, maar dan negeren we dat gewoon, bewijzen we dat we het best zelf kunnen en maken we er vervolgens nog veel te lang grapjes over met elkaar. 

NEMSIS: Ik merk wel dat er aanzienlijk meer mannen om me heen zijn, maar heb nooit zozeer het idee gehad dat ik in de ‘minderheid’ was. Wat me wél opvalt is dat er véél meer vrouwelijke vocalisten zijn dan instrumentalisten. We komen écht vrouwelijke instrumentalisten tekort, terwijl je merkt dat daar wel vraag naar is. Het gewoon fucking stoer als een vrouw lekker gaat achter de drums of een keiharde groove bast.
Als vrouw in de muziekindustrie val je op. Dat heeft voordelen, maar er wordt ook snel een vergrootglas op jou en je werk gezet en dat brengt ook weer een bepaalde druk met zich mee.  

WIES: Ik zie wel dat vrouwen in de minderheid zijn maar ik zie ook dat delen van de industrie hun best doen hun teams te verbreden met meer vrouwen. Misschien ben je als vrouw dan juist in het voordeel. Men wil bewijzen dat het anders zit, dat men meegaat met de tijd. Daardoor lijkt het alsof er kansen worden geboden aan vrouwen die er eerder niet waren. Het valt ons op dat het aantal vrouwen voor en achter de schermen toeneemt. Zelf werken wij toevallig met een vrouwelijke boeker en twee vrouwelijke tourmanagers. 

WIES (1/3 vrouw)

Kersverse Nederpop act en winnaar van de Amsterdamse Popprijs 2018 en De Grote Prijs van Nederland 2019. Onlangs kwam debuutsingle 'Soms Is Het Te Laat' uit. (3voor12 Popronde Talent)

NEMSIS (1/5 vrouw)

Jonge, energieke band uit Haarlem die Modern Oriental grungepop maakt. Ze wonnen de Rob Acda Awards in 2018 en brachten afgelopen zomer Debuut-EP Sugar 'Why So Bitter?' uit. (3voor12 Popronde Talent).

Get Jealous (2/4 vrouw)

Garage Punk/Riot Grrl band uit het oosten van het land die songs schrijft over o.a. onzekerheid en feminisme. OOR noemde frontbitch Lotta eerder een “nieuw muzikaal icoon van de LGBTQ-scence”. Onlangs kwam hun debuutsingle 'Inside Your Head' uit. (OOR Talent)

Bony Macaroni (4/4 man)

Emo/Pop band uit Amsterdam die zelfhaat weer cool maakt, denken ze. In ieder geval staat hun bandnaam reeds op een arm getatoeëerd en kwam hun gematigd hartverscheurende en semi-catchy debuut-EP Bony Macaroni eerder dit jaar uit. Onlangs volgden singles 'Atlas Fugged' en 'Neighbors'.  

Veel festivals, waaronder hét showcase festival Eurosonic Noorderslag hanteren inmiddels quota voor het aantal vrouwen in hun line-up. Maar moet er echt verandering in komen? En moeten we dan, op dergelijke wijzen, actief ingrijpen?
Bony Macaroni: Hier mag zeker verandering in komen, desnoods met actieve maatregelen. Er wordt al jaren gesproken over scheve verhoudingen, maar hoe scheef die dus blijken liggen vind ik eigenlijk wel een beetje problematisch. Tuurlijk zijn er dingen waar moeilijk wat aan te veranderen valt, bepaalde schadelijk stereotypes of verwachtingspatronen worden er al vroeg (bewust of onbewust) ingestampt, maar als we er eerst een voor zorgen de jeugd van de toekomst genoeg herkenbare rolmodellen heeft (ook in andere genres dan pop) kunnen we in ieder geval zeker zijn dat het daar niet aan ligt. Quota mogen er zijn, want zo schiet het misschien niet op. 

Get Jealous: Ik denk dat het actief verhogen van het percentage vrouwelijke acts op festivals voor nu een goede stap zou kunnen zijn om mensen te laten zien dat zowel vrouwelijke als mannelijke muzikanten, en alles daartussen in,  kwalitatief even goed kunnen zijn. Ik hoop natuurlijk dat actieve maatregelen uiteindelijk niet meer nodig zijn, maar nu zijn ze wel nodig om de overgang naar een gelijk-verdeelde line-up op gang te brengen. 

NEMSIS: Ik denk wel dat er verandering in moet komen, maar niet in de zin van “NU moet alles gelijk zijn!”. Je wil toch geboekt worden vanwege je talent en niet omdat er een of ander vrouwen-quotum gehaald moest worden? 
Ik denk dat we met z’n allen verantwoordelijk zijn voor het verlagen van die maatschappelijk druk waar ik het eerder over had. Om dat te doen zullen we allemaal een stuk minder moeten oordelen en goed gaan nadenken over de maatschappelijke verwachtingen van zowel mannen als vrouwen. 
Het zal niet makkelijk zijn. Ik struggle nog dagelijks met het feit dat ik aan de verwachtingen probeer te voldoen en ik gok dat dat nog lang lastig zal blijven. Dus willen we de komende generatie vrouwelijke instrumentalisten redden dan begint het toch echt bij de toekomstige ouders die hun dochter ook gewoon een speelgoed gitaar geven een plaats van een roze glitter-microfoon.

WIES: Ik vind het belangrijk dat de kansen eerlijk verdeeld zijn. Dat man en vrouw aan elkaar gelijk zijn en kansen naar iemand gaan vanwege het persoon in plaats van het geslacht. We zijn WIES begonnen met het gevoel iets bijzonders in handen te hebben. De combinatie van de elektronica, het raggende organische en de Nederlandse taal hadden wij in ieder geval niet eerder gevonden. We hebben er lang aan gewerkt en streven er elke show opnieuw naar beste neer te zetten wat we op dat moment kunnen zijn. Zelf hebben we het gevoel dat die factoren, onze unieke stijl en live-reputatie, de reden zijn dat we geboekt worden. Niet omdat er een vrouw of twee mannen in de band zitten. En dat is precies waar het volgens ons om zou moeten draaien: de muziek.