EINDBAAS bestaat tien jaar en dat moet gevierd worden. Het feest, met op het podium acts die muziek maken met behulp van (retro-) computerchips, viert het bereiken van dit nieuwe level op 21 juni in EKKO. Maar hoe is het idee voor EINDBAAS ooit ontstaan? En wat zijn de plannen voor de toekomst? 3voor12 Utrecht spreekt met spelers van eerste uur Frans Twisk en Klazien Schaap en met de Amersfoortse chiptune-artiest Rocco, die tegenwoordig betrokken is bij de organisatie.

Het is de woensdag voor het feest in EKKO en Frans Twisk en Rocco zijn even daarvoor nog bezig geweest met de laatste voorbereidingen. Twisk is een van de oprichters van EINDBAAS en dus ook een van de organisatoren van het eerste uur. Nadat de samenwerking met mede-oprichter Klazien Schaap tot een einde kwam, was Twisk een tijdje de enige die de line-up bepaalde, zorgde voor het artwork en andere productionele dingen deed. Tegenwoordig deelt hij die taken met Rocco, die uiteindelijk de controller zal gaan overnemen. 

“Na tien jaar lukt het me steeds minder goed om energie te steken in EINDBAAS,” zegt Twisk. “Dat komt ook doordat ik het druk heb met andere dingen. Bovendien merk ik dat ik de scene wat minder goed bijhoud. Rocco is fris bloed, hij weet mij nog steeds te verrassen. Ik zou snel in herhaling vallen, denk ik.” Rocco: “Alles moet nog wel langs Frans. We willen het wel eens zijn met wat we neerzetten.”
 

Tutorial
Voor de leek: chipmuziek is muziek die geproduceerd wordt door middel van oude computer-hardware. Denk bijvoorbeeld aan spelcomputers als de Gameboy of de Atari. Dit zorgt voor een uniek computerbliepjes-geluid. Voor menigeen zal dit geluid nostalgisch klinken. Toch is de geproduceerde muziek moderner en afwisselender dan je wellicht zou denken. “Het is eigenlijk ook geen genre op zich,” zegt Twisk. “Je kunt het combineren met allerlei genres: house, progressieve rock, dubstep. Het is een experimentele manier van muziek produceren met goedkope hardware.”

Frans Twisk

De liefde voor de chipmuziek begon bij Frans op de middelbare school. “Ik hopte altijd al van genre naar genre. Ik vond alles tof, maar niets hield me echt vast. Al snel ontwikkelde ik wel een voorkeur voor elektronische muziek, bijvoorbeeld van Aphex Twin of Boards of Canada. En ik hield van video games. Ik was destijds ook groot Sonic-fan. Twisk ontdekte de chipmuziekscene via een online community: Micromusic.net. Achter het wegklikbare intro van de site bleek een hele community te zitten. “Denk aan een soort voorganger van MySpace en Soundcloud waarop mensen hun eigen tracks konden uploaden. Maar er hoorde ook een forum bij.” Twisk werd al snel gegrepen door de chipmuziek. “Ik was gefascineerd door die bliepjes. Het is toch een uniek geluid. En het is ook wat het is. Je vindt het tof of je haat het.”

Level up
Twisk organiseerde zijn eerste chiptune-feesten in de Bakkerij in Castricum, waar hij destijds woonde, maar EINDBAAS kreeg pas echt vorm toen Twisk naar Utrecht verhuisde. Rond die tijd kwam hij ook in contact met Klazien Schaap, met wie hij uiteindelijk de avond zou oprichten en met wie hij ook een relatie kreeg. Schaap: “Ik vond de muziek destijds echt de tofste muziek die ik gehoord had. Ik ben hoofdredacteur geweest van 3voor12 Amsterdam, en zo kwam ik ook een keer terecht bij een chiptuneconcert op Amsterdam Dance Event. Dat was zo tof! Ik kon niet stoppen met dansen. Toen zei een vriend van mij: als je deze muziek tof vindt, moet je eens contact opnemen met Frans Twisk.”

Zo geschiedde. De twee vonden elkaar in de liefde voor chiptune. “We kwamen destijds weleens bij andere chiptune-shows,” aldus Schaap, “maar die werden niet goed bezocht. Toen dachten wij: dat kunnen wij beter.’” Na een brainstormsessie werd EINDBAAS geboren. Het was Schaap die met de naam op de proppen kwam. “En dat was eigenlijk nog voordat iedereen de term ‘eindbaas’ als slang ging gebruiken.”

De eerste edities van EINDBAAS werden gehouden in de ACU, waar het idee met open armen ontvangen werd. “Het was niet eens de bedoeling om er een terugkerend feest van te maken,” aldus Twisk. Maar tegen alle verwachtingen in bleek de eerste avond in ACU al een groot succes te zijn. “Er kwamen zo’n 150 mensen op af.” Na zes edities werd de ACU te klein voor EINDBAAS en verhuisde de avond naar EKKO. Dit is ook nog steeds de plek waar het merendeel van de EINDBAAS-avonden georganiseerd wordt.
 

“EINDBAAS was altijd al een van de wildste feesten die ik kende.”

“EINDBAAS was altijd al een van de wildste feesten die ik kende,” zegt Schaap. Er werd gecrowdsurft, mensen trokken hun shirt uit. Er is echt een pure, rauwe energie, terwijl het eigenlijk lieve bleepy muziek is. Maar de muziek is tegelijkertijd heel dansbaar. Het maakte ook niet uit wat we boekten. Meestal werd het toch wel een succes. EINDBAAS werd eigenlijk een soort keurmerk.” Twisk beaamt dit: “We merken vaak dat mensen ook niet eens in het bijzonder voor de muziek komen. Het gaat ze meer om de sfeer van de avond.” De samenwerking Twisk stopte omdat er ‘andere dingen’ in haar leven kwamen. “Onze relatie kwam tot een einde, dus ik heb dat boek moeten sluiten, ook emotioneel. Maar mij hart zat er ook niet echt meer in; mijn passie voor muziek werd minder. Er kwamen ook andere dingen op mijn pad.” Schaap gaat nog wel af en toe naar feestjes van EINDBAAS. 
 

New player has joined
Uiteindelijk zou Twisk zijn nieuwe speler vinden in Rocco(w) , een Amersfoortse chiptune-artiest. “Bij mij begon het zo rond 2010,” zegt Rocco. “Ik wilde elektronische muziek maken, maar ik was geïntimideerd door de eindeloze mogelijkheden die er bestaan om muziek te maken. Toen ontdekte ik de chiptune. Wat mij vooral aanspreekt in de muziek is dat rauwe, unieke geluid.”  

Hij leerde het maken van de muziek onder andere door YouTube-tutorials te volgen. “Niet lang daarna ontdekte ik dat EINDBAAS bestond.” Hij begon als bezoeker, maar wist zich via een van de open podia van EINDBAAS in de kijker te spelen. “Ik belandde op een gegeven moment bij Frans thuis en toen hielden we hele luistersessies.” 

Vandaag de dag helpt Rocco Twisk met het organiseren van EINDBAAS-avonden. “Ik ben eigenlijk vooral gaan organiseren omdat ik de dreiging voelde dat EINDBAAS zou kunnen gaan verdwijnen,” zegt Rocco. Twisk zelf heeft geen moeite met het uit handen geven van de controller. “Het moet ook niet mijn ding zijn. Uiteindelijk moet EINDBAAS door kunnen zonder mij.”

EINDBAAS
Wat maakt EINDBAAS na tien jaar nog steeds zo aantrekkelijk voor de bezoeker? Daar zijn Twisk en Rocco het over eens: het is de ‘vibe’. “Het publiek wat er komt is geen typisch feestpubliek. Zelf ben ik ook geen fan van clubavonden, maar ik ga wel naar EINDBAAS,” zegt Rocco. “De sfeer is gewoon zo chill. Het is ook een hechte community” Het publiek is volgens de twee overigens wel iets uitbundiger geworden. Een andere toegevoegde waarde is, volgens Frans, dat hij zelf op EINDBAAS de acts aankondigt. “Dat maakt het ook meer dan een feestje waar gewoon een dj staat te draaien.” 

Wat zeker ook meespeelt, is dat de artiesten in de chiptune-scene vooral liefhebber zijn. “Het is geen scene waar je rijk van kunt worden, dus de mensen die er actief in zijn, zijn dat ook vanwege hun liefde voor de muziek.” Het verklaart helaas ook waarom er wereldwijd steeds minder chiptune-festivals georganiseerd worden. “Vroeger had je chiptune-festivals als Blip in New Tork, Square Sounds in Tokyo en nog een aantal andere festivals,” zegt Twisk. “Tegenwoordig is eigenlijk alleen het festival in Japan nog over.” Dat het niet rendabel is om een dergelijk festival te organiseren, is volgens hem ook de reden dat er nog nooit een EINDBAAS-festival is geweest.

Toch bestaan er inmiddels voorzichtige plannen om het ‘grootser aan te pakken’. “We zijn aan het kijken of we nu misschien wel een festival kunnen gaan organiseren,” zegt Rocco. “Die mogelijkheid is er door het wegvallen van andere festivals. Maar je komt dan toch voor uitdagingen te staan.” Verder zal EINDBAAS eigenlijk op dezelfde voet doorgaan; met drie, vier feesten per jaar, in EKKO. “Dat is toch onze thuishaven,” zegt Twisk. 

Op 21 juni viert EINDBAAS het 10-jarig bestaan in EKKO. Grotendeels zal de avond hetzelfde karakter hebben als de andere EINDBAAS-feesten, al staan er nu in totaal tien acts op het podium in plaats van de gebruikelijke drie. Verder is er een silent chipdisco en wordt er voorafgaand aan de avond een expositie gehouden in het café van EKKO. Hier moet een verzameling van foto’s, posters en flyers een beeld geeft van tien jaar EINDBAAS. “Het is de gelegenheid voor mensen om hun eigen ervaringen met elkaar te delen.”

Te zien: EINDBAAS 25: 10 Years Anniversary Edition, met: Men of Mega, Timbob, Steve, Kubbi, Rymdkraft en Kenobit. Vrijdag 21 juni 2019 @ EKKO.