"Het ergste wat de mensheid kan overkomen is moedeloos worden” "Het ergste wat de mensheid kan overkomen is moedeloos worden”

“De vluchtelingenkampen van Calais en ook Duinkerke liggen in onze achtertuin. Politici roepen op om de mensen daar niet te helpen, terwijl diezelfde politici op 11 november onze grootouders herdenken die destijds zijn gevlucht naar Frankrijk of Canada en daar wél welkom waren. Als kiezer kun je een signaal afgeven aan de politiek, maar veel mensen stemmen uit angst. Ze zijn bang voor wat ze niet kennen en ze worden bang gemaakt. Het titelnummer schreef ik in een tijd dat Calais veel in het nieuws was. Toen de plaat uitkwam, was net besloten om het kamp te sluiten en daarmee was Calais helaas nog net zo actueel als twee jaar eerder.”

Tekst loopt door onder de foto.

Wannes heeft het kamp in Calais bezocht. “Het is mensonwaardig hoe men daar overleeft, maar je ziet ook de veerkracht van mensen. Hoe uitzichtloos hun situatie ook is, ze zitten niet bij de pakken neer. Ik heb gegeten bij een man die een restaurant had. Zijn tweede restaurant, het eerste was platgesmeten door de Franse overheid omdat hij geen vergunning had, maar hij had de kracht om opnieuw te beginnen. Confronterend en aangrijpend was het om daar te zijn. Ik gaf het een plek door er een lied over te schrijven, alleen wilde ik niet moraliserend zijn. We hebben het steeds over vluchtelingenproblematiek, maar vergeet niet dat vluchtelingen ook mensen zijn. Stel dat ik zou moeten vluchten, hoe zou ik mijn zoon dan laten geloven dat het goed komt? Vanuit dat oogpunt schreef ik de tekst van Calais.”

“Via de muziek probeer ik mijn steentje bij te dragen. In mijn eentje los ik niets op, maar alle beetjes helpen. Gisteren speelde ik op een bijeenkomst van mensen die op een inleefreis waren geweest, langs vluchtroutes vanuit Syrië en Afghanistan. Daar verbind ik graag mijn naam aan. Er zijn overigens veel thema’s die mij raken, ik ben niet per se ambassadeur van de vluchteling.” Zo schreef Wannes het lied ‘Onderbemand’ voor Buddywerking Vlaanderen, een organisatie die mensen met een psychische kwetsbaarheid matcht met buddy’s. “Mensen met een psychische kwetsbaarheid parkeren we al snel weg als ziek. Maar misschien moeten we eens kijken hoe het komt dat steeds meer mensen in een depressie of een burn-out raken. Is er iets mis met de maatschappij? Ik vergelijk het met de kanaries die vroeger in de mijnen werden gebruikt om gassen op te sporen: viel de kanarie om, dan wisten de mijnwerkers dat ze snel terug naar boven moesten.”

“Tijdens het maken van de plaat speelde in mijn hoofd dat de kloof tussen links en rechts steeds groter wordt. In de politiek, in de media en tussen mensen onderling. Ik dacht: ik kan nu wel heel hard mijn standpunt gaan verkondigen, maar verandert er dan iemand van mening? Het zal nooit helemaal links of rechts worden, het komt er uiteindelijk toch op neer dat we met elkaar verder moeten. Met zeven miljard mensen loopt er van alles mis, maar er gebeurt ook zo veel moois. Het nieuws geeft je een vertekend beeld van de werkelijkheid, alsof er alleen maar ellende in de wereld is. Het ergste wat ons als mensheid kan overkomen is dat we moedeloos worden. Die moedeloosheid begon ik bij mezelf te voelen, maar het brengt je niet verder. Ja, ik ben ongerust, maar ik ben geen doemdenker. Er worden gelukkig serieuze stappen gezet, al moet voor veel zaken nog gevochten worden.”

"Op het album Calais speelt de muziek overigens een grotere rol dan de teksten, meer dan op de vorige platen", vertelt Wannes. Ten tijde van het debuutalbum was Het Zesde Metaal regelmatig in Nederland te zien. Wannes speelde destijds ook in de band van Roos Rebergen. Hij werkte mee aan haar albums en bij de clubtour van Roosbeef in 2009 stond Het Zesde Metaal in het voorprogramma. Daarna was het in ons land een tijdlang rustig rond de band. “Met onze tweede en derde plaat hadden we ook meer in Nederland kunnen spelen, maar daar was eenvoudigweg geen tijd voor. Bij Calais stonden alle neuzen dezelfde kant op: met deze plaat moesten we zeker naar Nederland.”

Het West-Vlaams staat het succes van Het Zesde Metaal niet in de weg. Integendeel: de band won in 2016 een MIA in de categorie Auteur/Componist en vorig jaar werd 'Ploegsteert' (van het gelijknamige album uit 2012) door de luisteraars van VRT Radio 1 verkozen tot het mooiste Nederlandstalige nummer sinds 1945. “Ik geloof in de universele taal van de muziek”, vertelt Wannes. “Zo ben ik groot fan van Bob Dylan, maar ik weet maar van weinig liedjes waar ze over gaan. Wat mij pakt is de sfeer, de authenticiteit waarmee hij zingt. Naast de taal waarin ik met vrienden en familie praat is het West-Vlaams hier ook de voertaal in het dagelijks leven, tot in de politiek. Het is mijn moedertaal, de taal waarin ik mij het best uitdruk. Soms belanden er mensen uit bijvoorbeeld Polen of Nieuw-Zeeland bij een optreden. Na afloop zeggen ze dan dat ze er geen woord van hebben verstaan, maar ze hebben het wel gevoeld.”