De precieze betekenis van het woord mantra is ‘een herhaalde boodschap, een heilige spreuk’. Voor artiestenmanager Martijn Crama (34) is zijn boek Basisbagage precies dat. Zolang hij zich kan herinneren spuwt de manager, docent en spreker alle bagage items uit het boekje al tegen eenieder die het horen wil, artiesten in het bijzonder. Hij besloot de acht items in boekvorm te vereeuwigen. In het boek beschrijft hij een aantal vragen die je kunt beantwoorden om jezelf beter te leren kennen en gerichter te kunnen werken. Wij besloten Martijn Crama eens een koekje van eigen deeg voor te schotelen en hem zijn eigen vragen voor te leggen.

Wat drijft mij?

“Een collega vroeg daarnet aan mij ‘Als je al je boekjes verkoopt, hoeveel verdien je dan?’. Ik zei dat ik dan nog steeds vijfduizend euro in de min zou staan. ‘Wat?!’, zei hij. ‘Dan moet je het wel heel graag willen.’ En dat is het dus ook! Dit boekje moet er godverdomme een keer zijn, omdat er teveel muzikanten continu vastzitten. Ik heb die kennis, die ik met een paar mensen kan delen. Als aan de hand van deze literatuur veel meer muzikanten echt kunnen gaan najagen wat ze willen doen, zich gesterkt voelen en weten hoe ze het moeten aanpakken, dan lijkt me dat waanzinnig.“

Wie is je publiek?

“Van onervaren tot ervaren artiesten, maar echt alleen de mensen die behoefte hebben aan nieuw inzicht, of een nieuw startpunt. Anders komt het misschien wat belerend over. Je kunt het best zien als een lesboek. Mijn eigen conservatoriumstudenten die dit boekje gaan lezen, zullen 60 à 70 procent wel als gesneden koek zien. Het lijkt me heel gaaf als de muziekopleidingen dit als eerste aan nieuwe studenten gaan meegeven.”

Welke thema’s of vragen houden mij bezig?

“Ik hou erg van filosofie en om te bedenken wat voor invloed mijn woordgebruik heeft op de artiest. Ik heb mij weleens in feedback vergist, waarvan ik dacht dat ik het constructief en aardig heb gezegd. Die persoon zei: ‘Ik heb echt twee, drie maanden kut geslapen, omdat ik de hele tijd jouw stem hoorde, die zich afvroeg of Nederland op nog een Ilse de Lange zat te wachten.’ Ik heb veel meer gezegd, maar kennelijk blijft een klein dingetje het meeste hangen. Dan merk ik weer hoe veel kracht woorden kunnen hebben. Met filosofie probeer ik die woorden nog steeds beter zoeken.”

Waar lijk ik op of waar wil ik op lijken?

“René Gude. Hij was filosoof, helaas drie jaar geleden overleden. Hij raakte mij enorm door hoe hij filosofie benaderde en hoe hij dat uitlegde als de Denker des Vaderlands. Ik wil op hem lijken omdat hij een enorm streven had om altijd ruimdenkend te zijn, en dat vind ik zó knap. Wat er ook verteld werd of op tafel kwam, hij was altijd een ‘instemmer’. Dat betekent niet dat hij het met je eens was, maar dat hij er mee doorging. Er was nooit een maar, het ging altijd zo van: als je er zo naar kijkt, dan zou je misschien dit erbij kunnen halen. Dat vind ik een hele fijne manier van in het leven staan.” 

“Als tweede wil ik Cesar Millan noemen - The Dog Whisperer. Die man kon vooral door z’n energie zóveel met honden. Daardoor gingen die honden zich op een hele andere manier gedragen. Hij is calm and assertive; kalm, maar wel assertief. Vijf bandleden kun je bij wijze van spreken als vijf verschillende honden zien.” Op dit punt doet Crama enthousiast hondengeluiden na, van een Loebas naar een Jack Russeltje. “Iedereen heeft z’n vibes. En als ik daar als een luid jankende hond tussen ga zitten heeft dat niet zoveel zin. Ik wil uitstralen dat hier het rustpunt is.”

Waarop wil ik mijn focus leggen?

“Ik maak artiesten bewust van henzelf. Ik zet een duidelijke spiegel neer, zodat je naar jezelf durft te kijken, jezelf leert herkennen en weet waar het over gaat. Dan zetten we daar een krulletje bij en gaan we daarmee aan de bak. Ik ben een hele psychologische, filosofische interne manager. Alles met auteursrecht, contracten en labels komt later wel. Als die visie er maar is.”

Wat zijn drie sleutelwoorden voor je DNA?

“Transparantie op één. Ik vind het leuk om heel open te zijn. Iedereen zegt dat ‘ie transparant is, maar bij mij kun je echt in mijn blog lezen hoe ik te werk ga. Ik heb ook een soort brutaliteit. Ik ben niet bang om posities in te nemen of een boeman te worden. Labels weten bijvoorbeeld dat het met mij altijd moeilijk is om een contract uit te onderhandelen.“

“Als laatste ben ik ruimdenkend. In de muziekindustrie zijn veel aangenomen normen, conventies, daar houd ik niet van. Ik denk altijd, laten we dat vooral niet op de platgewalste manier doen. Florian Wolff zei bijvoorbeeld tegen mij: ‘ik wil groen optreden’. Toen hebben we een zeepkistje neergezet. Zonnepaneeltje eraan gemonteerd, in de zon gezet en spelen maar. Daar begon het mee en het eindigde met een podium op het water op Lowlands. Hij heeft 45 minuten op wind en zon kunnen spelen, met een geluidssysteem en ledlampen. Dat is een van de gaafste dingen die ik op die manier heb kunnen ontwikkelen.“

Basisbagage is hier te koop.