Het is dinsdagavond en uit het kleine hokje in de Hardebollenstraat, waar Stranded FM gevestigd is, klinkt hallucinogene ambientmuziek. Op de stoep staan een stuk of acht jongeren te poseren voor een groepsfoto, met posters van het Stranded FM jubileumfeest in hun handen. Zaterdag 16 september wordt in De Helling gevierd dat ze tweeëneenhalf jaar bestaan. Onder hen Luke Cohlen, Tijmen Lohmeijer (Tala Drum Corps), Lévi Smulders (dj El Maria, verantwoordelijk voor het grootste deel van de Stranded programmering) en Stefan Starke, de geestelijk vader van Stranded, die voor de foto trots een verlepte kamerplant in de lucht houdt.
Het beeld contrasteert scherp met mijn eerste kennismaking met Stranded, ongeveer twee jaar geleden. Ze waren toen nog gevestigd in een slooppand in een deprimerende achterbuurt van Kanaleneiland. De studio was vaak onderbemand; het kwam voor dj’s alleen voor Stefan platen draaiden, en er de triestige conclusie werd getrokken dat er nul luisteraars waren. Om de avonden te vullen was Stefan soms genoodzaakt om wat hij noemt “verdwaalde figuren” uit te nodigen. Die ‘hitjes’ draaiden. Dit woord spreekt hij uit alsof het vies smaakt, wanneer hij even na het fotomoment samen met mij en Luke in de Bastaard terugdenkt aan die begindagen van Stranded.
De Utrechtse underground radiozender Stranded FM bestaat tweeëneenhalf jaar. Dit jubileum wordt zaterdag gevierd in De Helling. We spraken initiator Stefan Starke en huis-dj Luke Cohlen over de perikelen van het creëren van een community met een voorliefde voor vreemde muziek.
“Ik bleef doorgaan, omdat ik wist dat er superveel potentie in dit initiatief zat."
“Er zijn veel periodes van struggles geweest. Ik had in die beginperiode wel iets meer animo verwacht”, zegt hij, de vermoeidheid van toen nog doorklinkend in zijn stem. “Ik bleef doorgaan, omdat ik wist dat er superveel potentie in dit initiatief zat. Het was vooral moeilijk om mensen betrokken te krijgen. In het begin werden we niet serieus genomen. Toen we meer genoemd werden bij andere partijen, werden de mensen die eerst een beetje nors waren ineens geïnteresseerd.”
Het was halverwege 2014 dat het begon te spoken in Stefan’s hoofd. Geïnspireerd door het in Amsterdam gevestigde Red Light Radio verlangde hij naar een community die niches van vreemde muzieksoorten met elkaar zou verbinden. “Utrecht is zo dood op dat vlak. Je moet keihard vechten voor een plekje met een underground vibe.” Luke valt hem bij: “Zo’n plek was er voor Stranded nog niet. Er is best wel veel creatief publiek in Utrecht, maar die waren niet met elkaar verbonden.” Luke draait sinds 2009 in Utrecht. Hij werd gevraagd om op de openingsdag van Stranded te draaien. Sindsdien heeft hij maandelijks een show.
Programma van een willekeurige week Stranded FM
"We doen dit allemaal zonder er iets uit te winnen, behalve dat we het heel vet vinden.”
Toen ze het pand in Kanaleneiland moesten verlaten verhuisden ze voor een korte periode naar de Stadstuin. Toen ze daar ook uit moesten hebben ze een zomer lang in een antikraak bejaardenhuis gezeten, waar Stefan woonde. Dit herinneren ze zich als een dieptepunt. “Je zat daar zo weggestopt”, zegt Stefan. “Af en toe had ik het gevoel dat ik het voor niks deed. Het geld was op, en we hadden nog geen dedicated team. Het was allemaal op hele losse basis. Er was geen rooster voor de shows. Dat gaf veel stress.”
In die periode werd er twee keer een noodmeeting opgezet, waarin iedereen die betrokken was bij elkaar geroepen werd. Het resultaat was meer structuur: iedereen werd op een plekje gezet en moest een bepaalde taak uitvoeren. Vanaf dat moment liep het gestroomlijnder. Vandaag de dag wordt de programmering geregeld door Lévi Smulders, een man van structuur. “Hij heeft een soort autistische orderdrang”, lacht Stefan. “Dat zorgt ervoor dat het allemaal gestroomlijnd is. Hij is daar ook heel streng in. Voor dat soort dingen ben ik te chaotisch.”
Stranded is begonnen met een werkbudget, een soort projectsubsidie. Vandaag de dag leggen ze met de vaste kern die shows doet een maandelijks bedrag in. Daarnaast proberen ze vaste gigs te krijgen, die ook geld in het laatje moeten brengen. Werken ze naar een punt toe waarop het geld op gaat leveren? Eensgezind: “Nee!” Luke: “Absoluut niet. Het geld dat het oplevert steken we in gear. We doen dit allemaal zonder er iets uit te winnen, behalve dat we het heel vet vinden.”
Hoeveel luisteraars Stranded heeft is moeilijk te zeggen. Die verschillen per dag per programma. Op een goede dag hebben ze er honderd. Stefan: “We krijgen binnenkort een nieuwe locatie. Ik denk dat die gaat bijdragen om groter te worden. Daar hebben we meer vrijheid. We zijn subsidies aan het aanvragen, krijgen betere apparatuur. Dan zijn grotere gasten ook sneller geneigd om te komen.” Luke: “Het is nu allemaal erg ‘houtje-touwtje-DIY’. Als je een artiest waardeert wil je hem in een warm bad leggen, en hem niet met een hamer en een paar spijkers laten draaien.”
De heren dromen ervan dat ze op een dag samenwerkingen aan kunnen gaan met partijen als Le Guess Who?, die het cureren van vreemde muziek tot topsport verhieven. Stefan: “Dat ‘nerderige’ wat zij doen, dat vinden we heel tof. We zouden bijvoorbeeld graag live radio willen maken op het festival, waarin we deelnemers interviewen en live-sessies houden.” De komende tijd willen ze graag groter worden binnen Utrecht. Luke: “Dat er vanuit Stranded iemand die een bepaalde groep of stroming vertegenwoordigt een eigen muziekavond gaat organiseren.”
Waar zitten de leerpunten van de organisatie volgens Stefan en Luke? “Structuur”, antwoordt Luke lachend. “Het gaat al soepeler, maar er kan nog veel gebeuren op dit vlak.” Stefan: “Ik kan goed associëren. Ik denk dat dit altijd mijn kwaliteit is geweest. Ik kom altijd met gekke ideeën die we kunnen integreren in Stranded evenementen. Dat is een kwaliteit die een keerzijde heeft: soms kan ik echt het overzicht verliezen. Dat ik teveel aan mijn hoofd heb. Het gaat nu beter: ik ben langzaam minder aan het doen voor Stranded. Ik wil met hosten van vier dagen naar twee dagen per maand gaan. Tegenwoordig kan ik het beter van me afzetten, ook omdat ik weet dat Stranded zichzelf kan dragen.”
“Ik denk dat we financieel in de toekomst minder in de problemen komen”, zegt Luke. “We zijn een stichting geworden, en hebben een duidelijke visie op verbinding en talentontwikkeling. Daarmee hoop ik dat we aanspraak kunnen maken op een subsidie of een fonds.” Dan, indringend: “Mochten we echt in de shit zitten, dan doneer ik graag wat van mijn spaarrekening.” Stefan knikt en zegt: “Stranded is niet alleen maar mijn kindje meer. We zijn allemaal draagvaders.”
Te zien: 2,5 jaar Stranded FM jubileum met o.a.: Stippenlift, G.O.D., Cosmic Force live, Jasmín & upsammy, Charlie & the lesbians en Big Hare, zaterdag 16 september @ De Helling