Er is bij Le Guess Who? altijd ruimte voor nieuwe dingen. Eerder zagen we al Le Mini Who?, Le Bazarre en Le Feast verschijnen. Dit jaar is er het nieuwe Lombok Festival: ‘een feest voor iedereen, om te vieren waar Utrecht en Lombok trots op zijn’. Hoofdverantwoordelijk voor al deze nieuwe projecten is programmamaker Rinke Vreeke. Samen met programmeur Jacob Hagelaars en Lombok-kenner Iris Vos heeft ze het nieuwe festival opgetuigd. Hun doel: met avontuurlijke muziek een breed publiek bereiken, door de stad in te gaan en de stad meer te betrekken.

Het Lombok festival is een initiatief van Lombokse locaties, muzikanten, bewoners en muziekfestival Le Guess Who? 2017. Verwacht muzikale optredens in tuinen, de Kanaalstraat, bij de Voorkamer, in de Antoniuskerk, Kopi Susu en Molen de Ster. Muziek uit verschillende windstreken, met een focus op het Midden-Oosten. Koks uit de wijk laten je van allerlei wereldkeukens proeven en verkopen hun specialiteiten op de eetmarkt. En dat alles op vrijdag 10 november van 16:00 tot 20:00 uur als satelliet festival van Le Guess Who?.

Lombok staat al een tijdje op de radar van het Le Guess Who? festival, vertelt Vreeke: “Juist omdat het zo’n diverse wijk is. Al jaren bestaat het idee dat als we een keer gaan uitbreiden, dat we dat graag in Lombok zouden doen. Dat is mijn taak geworden dit jaar. Laten we maar eens wat uitproberen daar. Lombok is toch wel het lievelingetje van veel Utrechters. Dat merkten we ook wel aan de aankondiging van het nieuwe festival op Facebook. In één dag hadden we 2.300 geïnteresseerden! Dat is een derde van wat Le Guess Who? in totaal altijd behaalt. Er ontplofte echt een soort bommetje.”

"Lombok Festival is geen ‘invliegfestival’ waarbij hippe bandjes de wijk worden ingevlogen. Het programma komt echt uit de wijk zelf."

Lombok staat centraal: avontuurlijk eten en muziek proeven

Lombok Festival is geen ‘invliegfestival’ waarbij hippe bandjes de wijk worden ingevlogen. Het programma komt echt uit de wijk zelf. Vreeke en haar collega’s zijn met sleutelfiguren uit de wijk gaan praten; mensen die zich al jarenlang inzetten voor de cultuur in Lombok. Vervolgens hebben ze 8.000 bewonersbrieven verspreid - in het Nederlands en het Arabisch - met een oproep om een bijdrage te leveren. Daar kregen ze meer dan 50 reacties op.

“Er waren dus veel mensen die graag iets wilden doen,” vertelt Vreeke. “We hebben er heel bewust voor gekozen om niet zomaar de hippe Le Mini Who?-bandjes in Lombok te programmeren. We willen juist de wijk centraal stellen en dat wat mensen tof vinden aan Lombok. Mensen vinden het juist aantrekkelijk dat het divers en multicultureel is. Veel muziek van deze dag is gelinkt aan het Midden-Oosten. Syrisch, Marokkaans, Turks… veel Oed-spelers. De Oed (een soort Luit) is wel een centraal instrument op het festival.”

Ook de eetmarkt was een bewuste keuze. De thuiskoks zijn mede via Thuisafgehaald gevonden. Ze krijgen mee dat het leuk is als mensen eerst kunnen proeven voordat ze iets kopen. Het idee van het proeven is ook in de muziekprogrammering geprobeerd door te zetten. Doordat een locatie gratis is, ben je misschien sneller bereid om even naar binnen te lopen.

“Nieuw aan dit festival is dat we het ook echt open gooien voor muziek die niet per se op Le Guess Who? te horen is. Als het maar past bij Lombok, of uit Lombok komt.”

Een experiment naar Le Mini Who?-recept

Net als bij Le Mini Who? is er gekozen voor een redelijk compact, nieuw festivalterrein, waar lokale ondernemers en culturele plekken worden gekoppeld aan artiesten. Dit keer nog sterker vanuit de wens om als festival meer voor de stad te doen. Vreeke licht toe: “Le Guess Who? ontvangt veel internationale bezoekers uit 55 verschillende landen; echte muziekfreaks. Maar we willen ook bewoners bereiken die vast veel muziek uit onze line-up goed vinden, maar niet snel een kaartje voor Le Guess Who? zouden kopen. Dan werkt het goed als je buiten de popzalen gaat denken en het meer naar de mensen toebrengt. Dat deden we met Le Mini Who? al. Het was een gouden combinatie om nieuwe, frisse ondernemers te koppelen aan frisse bands. Nieuw aan het Lombok Festival is dat we het ook echt open gooien voor muziek die niet per se op Le Guess Who? te horen is. Als het maar past bij Lombok, of uit Lombok komt. Het Le Guess Who? publiek zal dus hopelijk echt vermengen met het publiek uit Utrecht.”




Over Rinke Vreeke

Rinke Vreeke studeerde in 2013 af in Muziekmanagement aan de HKU. Na twee jaar werken, o.a. voor Le Guess Who?, wilde ze iets anders. Ze vertrok naar Berlijn en volgde een Spring School over Berlijn en hoe die stad verandert. Daar merkte ze dat ze meer verdieping wilde en weer wilde studeren. Met Le Mini Who? – het gevolg van een uiterst succesvolle stageopdracht - merkte ze al dat cultuur invloed heeft op de ontwikkeling van een straat. Met die fascinatie rolde ze in de studie Stadsgeografie aan de Universiteit Utrecht. Sinds februari 2017 werkt ze een dag in de week als ‘Chef speciale projecten’ bij Le Guess Who? om vanuit een festival iets met cultuur voor de stad te doen. Na de reizende markt Le Bazarre en de huiskamerrestaurants van Le Feast, werkt ze dit jaar aan de lancering van het nieuwe ‘Lombok Festival’.

“We willen een avontuurlijk geluid brengen bij een breed publiek, want we vinden dat er te veel goede muziek ongehoord blijft.”

Nieuwe mensen bereiken

Als het aan Vreeke en Le Guess Who? ligt, is dit festival de eerste van een lange reeks: “Dit is gewoon de eerste test. We houden het bewust klein om eerst te kijken hoe het gaat lopen. We willen een avontuurlijk geluid brengen bij een breed publiek, want we vinden dat er te veel goede muziek ongehoord blijft. Het voelt nu al geslaagd omdat er zoveel mensen interesse hebben in dit festival. Als ik zie hoeveel mensen van plan zijn om te komen, dan denk ik dat we veel nieuwe mensen bereiken. Ik zie bijvoorbeeld studentenhuizen die nooit naar Le Guess Who? of Le Mini Who? zouden gaan en die dit nu als huisuitje willen gaan doen. Of dames van 60 die elkaar taggen op Facebook van ‘Hee Jannie, ga je met me mee? Er is een eetmarkt.’ Heel vaak wordt er gepraat over ‘we willen meer de stad in’. Ik dacht we gaan het gewoon doen en we zien het wel. Daar leren we alleen maar van. Bij Le Mini Who? heeft dat heel goed uitgepakt, dus ik heb er vertrouwen in dat het weer goed uitpakt.”

Gentrification in Lombok

Vreeke is zich vanuit haar rol als stadsgeograaf en haar persoonlijke interesse als wijkbewoner in Lombok gaan verdiepen. Zo leerde ze meer over de ‘gentrification’ die er gaande is: de opwaardering van een buurt op sociaal, cultureel en economisch gebied, het aantrekken van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners en de daarmee gepaard gaande verdrijving van de lagere klassen. In Lombok gaat dat proces trager dan in bijvoorbeeld De Pijp in Amsterdam, onder meer door het relatief hoge aandeel sociale huurwoningen. Maar toch ontdekte ze dat in tien jaar tijd de etnische diversiteit in de wijk sterk is afgenomen. Er stroomt een nieuwe groep mensen de wijk in en zij nemen nieuwe wensen mee.

Vreeke “Er verschijnen daardoor wat meer hippe zaakjes in Lombok, maar vooral achterin de wijk. In de Kanaalstraat zie je dat nog niet zo. Ik ben benieuwd hoe lang de Kanaalstraat zo blijft met alle groentewinkeltjes, bakkers en slagers. Ze gaan de Kanaalstraat opknappen. Je ziet vaak dat zodra de buitenruimte wordt opgeknapt en het veel netter gaat ogen, het een nieuw publiek aantrekt. Dat werkt gentrification in de hand. Dan kan het opeens veel sneller gaan.”

Vreeke is zich ervan bewust dat ook zij met het Lombok Festival de wijk in de schijnwerpers zet en zo misschien wel bijdraagt aan dit proces. “Maar gentrification is een proces wat je niet stopzet. Dat is een cyclus waar elke wijk in de stad doorheen gaat. Soms komt een wijk heel erg op, zoals de Voorstraat. Je hebt ook plekken die nog wat koeltjes zijn maar veel potentie hebben, zoals de Amsterdamsestraatweg. En er zijn plekken die eerder afbrokkelen dan opkrabbelen. Ik denk dat we met het Lombok Festival juist de diversiteit in de spotlight zetten. Ook is het goed dat het laagdrempelig en gratis is. Als je een ticket nodig hebt, sluit je automatisch mensen uit.” 

Te zien: Lombok Festival, vrijdag 10 november 2017 (16:00 – 20:00 uur). De entree is gratis.