Vergezeld door een kille wind en een opdoemende schemering begeven we ons richting De Griffel, een warm ogend café in het centrum van De Bilt. Klokslag acht uur, precies op tijd voor een ontmoeting met Rick Bouwman en Rop van Haren. Dankzij een file in Rijnsweerd is Van Haren wat later. In de tussentijd spreekt Bouwman bevlogen over oude optredens, wonen in De Bilt en touren met voormalig Iron Maiden zanger Paul Di’Anno. "Naar de buitenwereld kan hij overkomen als een eikel, maar hij is voor ons altijd heel goed geweest. We hebben drie shows met hem gedaan en backstage kon ik het heel goed met hem vinden. Evenals zijn begeleidingsband", vertelt Bouwman. Inmiddels komt Van Haren binnenwandelen. Zijn guitige manier van doen werkt ontwapenend en de chemie tussen hem en Bouwman valt direct op.

Bouwman en Van Haren waren allebei betrokken bij de totstandkoming van Martyr. En dat is een tijd geleden, want de eerste demo dateert alweer uit 1982. In de opvolgende jaren werden er twee langspelers uitgebracht: het debuut For the Universe en Darkness at Time’s Edge. Beide albums hebben door de jaren heen een cultstatus verkregen en bevatten invloeden uit de heavy, speed en power metal. In 1987 ging Martyr uit elkaar, juist op het moment dat ze een aanbod kregen van een platenlabel. "We zijn uit elkaar gegaan door de opkomst van hair metal, de Bon Jovi’s, de Final Coundown’s... Metal ging een beetje dood. We konden tekenen bij een label die wilde dat we een single uitbrachten", legt Bouwman uit. Van Haren voegt toe: "ze wilden dat we een hitsingle gingen maken. Een hitje, als metalband. Ja, dan houdt het op."

Old school meets new school
Het gesprek gaat al snel over de nieuwe release. You Are Next heeft al op zeer positieve reviews kunnen rekenen vanuit de metalpers. Vooral de opgefokte songs en moderne productie wordt veelvuldig geprezen. Waar halen de veteranen van Martyr die jeugdige energie vandaan? "Het is heel simpel, als jij op gegeven moment vijftig bent, dan voel je je precies hetzelfde als twintigjarige. We zijn niet blijven hangen in de tijd en luisteren veel nieuwe bands. Daar word je door beїnvloed", antwoordt Van Haren. Bouwman borduurt hier op voort: "Op You Are Next zijn we beїnvloed door alles wat we meenemen door de jaren heen. Deze plaat is veel harder dan de voorgangers en heeft een moderne productie. De klassieke vibe blijft wel, maar het is een product waarvan we vinden dat het in de huidige tijd moet passen. Goed, vet, modern en wat wij zelf graag willen horen."

Een tijdrovende productie
Wanneer we vragen naar het productieproces, is het al gauw duidelijk dat er veel tijd heeft gezeten in de opnames. Met een kleine lach en rollende ogen begint Bouwman: "Dat kunnen we wel even vertellen. We zijn lang bezig geweest en wilden het goed doen. Er was geen deadline gesteld en we zijn gewoon gaan schrijven, Van Haren en ik. Dan nemen we op. Het mooiste is wanneer Van Haren erbij komt en de nummers een geheel worden." Van Haren vervolgt: "We zijn een hele tijd bezig geweest met de nummers, maar hadden natuurlijk in de tussentijd ook optredens en een bandwisseling gehad, daar waren we ook even zoet mee. Je kan niet altijd in de studio zitten."

Bouwman gaat vervolgens uitgebreid verder over de productie totdat hij wordt onderbroken door Van Haren. "Als hij begint te praten, hoop ik dat je een volle batterij hebt", verwijzend naar de geluidsrecorder. Vanaf dat moment vertelt Bouwman over de zang: "Van Haren zingt phonetisch. In de jaren tachtig luisterden we veel naar Japanse metal. Je verstaat er natuurlijk geen kloten van maar je krijgt allemaal hele korte woordjes of klanken." Van Haren voegt eraan toe: "Vroeger verzon ik zanglijnen en dan ging ik gewoon in een soort Japans zingen. Het zijn vaak korte woordjes. Daarmee kon je aparte lijnen creëren." Bouwman: "Dat phonetische nemen we mee, en dan gaan we met de teksten aan de slag. Dat is uiteindelijk een hele klus. Je kijkt echt naar welke woordkeuze per zanglijn past."

"Ik heb een Australische vriendin, en zij kan die teksten mooi vertalen. Uiteindelijk zijn het echt hele goede teksten. Uiteraard allemaal over down under, stof en woestijnen, kangaroo city en zo", grapt Van Haren. Vervolgens wijst hij met gebalde vuist naar zijn hart en zegt op een serieuzere toon: "Wat betreft teksten schrijven, het gaat allemaal maar om één ding: dat het hier zit. En dat het er uit komt. Laat het er gewoon uitkomen. Dat is het."

Zoekende na een terugkeer
You Are Next kan voor de band gezien worden als een culminatie van enkele jaren weer bijeen zijn. Een soort zoektocht naar het juiste geluid. Vóór de reünie hielden de bandleden zich bezig met andere muzikale projecten. Onderling hadden zij nog veelvuldig contact met elkaar. Martyr werd in 2001 gevraagd eenmalig te spelen op Heavy Metal Maniacs Festival. "Dat was wel leuk voor een keer. Een paar jaar later in 2006 werden de eerste platen opnieuw uitgebracht. Toen kwamen de festivals opeens vragen van: Goh, kan je niet een reünie doen? Van Keep It True tot Headbangers Open Air tot touren met Lizzy Borden, het is niet meer gestopt", vertelt Bouwman. Van Haren: "De reünie was heel gaaf, maar we waren wel zoekende. Je hebt elkaar een paar jaar niet meer gezien. Iedereen heeft weer een ander achtergrondje. Bij de re-release van het eerste album wilden we er een bonusnummertje bij doen. Maar dat werden er uiteindelijk vijf." Deze specifieke re-release van het debuut werd in 2009 heruitgebracht en kreeg de naam Fear, verwijzend naar de vijf nieuwe nummers. Dit zette de band aan tot het schrijven van een nieuw album. Twee jaar later kwam Circle of 8 uit. Bouwman legt uit: "We wilden met die heruitgave het onderste uit de kan halen, dus dan gebeurt dat. Je hoort wel dat je behoorlijk zoekende bent. Bij Circle of 8 ook, je hoort het. Met You Are Next daarentegen zijn we nog nooit zoveel band geweest."

Over touren en artistieke integriteit
Inmiddels zijn er al enkele concertdata bekendgemaakt, waaronder een optreden in België en Duitsland. Als we het tweetal vragen of er plannen zijn voor een uitgebreide Europese tournee wijdt Bouwman uit over een groeiende trend in het tourleven: "We krijgen heel veel aanbiedingen om mee te gaan met bands, maar die zijn voornamelijk buy-ins. Dan moet je eerst inkopen." Van Haren: "Dat houdt in dat je bij wijze van spreken vierduizend euro neerlegt om vier optredens te doen. Je moet dus gewoon betalen om muziek te spelen!" Bouwman: "Een tour met Testament was bijvoorbeeld vijftienduizend, een aanbieding. En dan met je eigen auto op pad. Dat is voor ons niet optimaal." Ter reactie op de groeiende trend van buy-ins komt een ander relevant onderwerp op tafel. Binnen de metalwereld komt het namelijk steeds vaker voor dat bands stoppen, omdat ze het financieel niet meer redden. Van Haren beantwoordt dit met een bondige maar rake woordenstroom: "Dat is fucking bullshit! Financieel, waar ben je mee bezig? Wil je metal gaan maken om geld te verdienen? Dan begin ik sowieso al te lachen. Doe het vanuit je hart en dan houd je het vol. Niet voor geld, niet voor die uitgewoonde groupies die komen kijken. Dat is allemaal niks. Het is gewoon leuk, voor de rest helemaal niks. Bekendere bands stoppen ermee, omdat ze niet hebben bereikt wat ze wilden bereiken. Wat is dat? Wat wil je bereiken dan? En dat waren bands die echt veel hadden bereikt." Bouwman sluit hierop aan: "Je kan niet iets schrijven waar je niet achterstaat. We willen schrijven wat we zelf helemaal te gek vinden en waar we honderd procent achter staan."

The Martyr Experience
Van Haren en Bouwman vertellen tijdens het gesprek ook over de liveshows en de tours die ze hebben gedaan, onder andere met legendarische bands als Flotsam and Jetsam, Helstar en Lizzy Borden. "De tour met Lizzy Borden, dat waren twee enorm gave weken. De sfeer was zo mooi dat Lizzy Borden zelf, die al zijn hele leven lang tourt, nog denkt aan die twee weken", vertelt Van Haren. Bouwman is het daar mee eens: "We hebben veel geleerd van die band. Met name hoe je elke dag een goede performance kan geven, ook al is het de ene dag druk en de andere dag niet." Richting het eind van het interview spreken Bouwman en Van Haren over de relatie met de fanbase en de interactie tijdens optredens. Van Haren vertelt: "Wat je altijd ziet na een optreden is dat ze met een glimlach naar huis gaan. De handen gaan omhoog en dan weten wij dat we het goed hebben gedaan." Bouwman: "Eén van de spreuken die we dan ook hanteren is dat het publiek bijna belangrijker is dan de band. We gaan altijd een biertje drinken en ouwehoeren met fans voor of na het optreden." Rob vervolgt: "Er is geen verschil tussen iemand die toevallig gitaar speelt of een ander die achter een kassa zit. We gunnen het ook iedereen. Te gek om ze op het podium uit te nodigen. Schollenpop was geweldig bijvoorbeeld. tweehonderd man op het podium, het stortte bijna in."

Wanneer we als laatste vragen wat voor boodschap ze hebben aan mensen die de band nog niet kennen sluit Bouwman het interview af: "Als je ons nog niet kent, dan moet je naar een live-optreden gaan. Live denk ik dat je de echte Martyr beleeft. We noemen het niet voor niets de Martyr Experience."