Eins, Zwei Orchestra toont lef met een kersverse politieke plaat

"Wie springt in dat gat en doet iets impulsiefs dat ons allemaal zo inspireert dat de wereld verandert?"

Tekst: Tiewen Visser / Foto's: Eins, Zwei Orchestra ,

In Studio Joneski, aan de rand van Houten, heeft Eins, Zwei Orchestra een diep geheim weten te bewaren: ze werken er aan een nieuw album. En na de kunst van Friedrich Hundertwasser en Bollywoodfilms wordt ook dit album een conceptplaat. Deze keer zal het gegarandeerd meer schuren. Want meer dan tot nu toe gaat de plaat over politiek. En dan vooral over de Chinese student die zich in 1989 als protest voor een tank posteerde: Tankman.

Een Chinese held
Een jaar geleden tweette 3voor12’s Atze de Vrieze dat de wereld in de fik stond, en eindelijk iemand in Nederland een politieke plaat moest gaan maken. In die periode was Stefan van Maurik, de frontman van Eins, Zwei Orchestra, al bezig met Tankman. Maar privéomstandigheden gooiden roet in het eten waardoor het project pas veel later (nu dus) klaar zou zijn.

Als ode aan de 25ste verjaardag van Tankman (het symbool van de studentenprotesten in Peking) komt het album misschien een paar jaar te laat. Dat wil niet zeggen dat het niet meer actueel is want nog steeds staat de wereld in de fik. Eigenlijk in een nog heviger vuur dan een paar jaar terug. Dat inspireerde de band om naast Tankman ook andere helden (andere ‘tankmans’) een plek op het album te geven. Gewone mensen "zoals jij en ik" die in een opwelling geweldloze daden verrichtten die de wereld veranderden. In het klein en soms ongewild ook in het groot.

Om zo’n conceptplaat een hart en een ziel te geven dompelt Van Maurik zich helemaal onder in het thema. Dat deed hij al bij de eerste Eins, Zwei-plaat over de Oostenrijkse kunstenaar Hundertwasser. En daarna voor de samenwerking met de band How To Throw A Christmas Party (Parallel Cinema) wat een ode aan de Indiaase filmindustrie opleverde. Voor de huidige plaat stortte Van Maurik zich vol passie op het verhaal en de achtergrond van Tankman en zijn ‘soortgenoten’.

Nieuwe leiders
Het thema Tankman draait volgens hem om een nieuw leiderschap: leiders die zich onderscheiden door dicht bij de bevolking te staan, leiders die op een natuurlijke wijze leiden door zichzelf in dienst van de bevolking stellen en vooral: het moeten mensen zijn zoals jij en ik. “De hedendaagse politiek heeft z’n tijd wel gehad. Politici van de afgelopen jaren hebben het laten afweten. Daarom zie je dat mensen als Donald Trump en Geert Wilders voet aan de grond krijgen. Hun kiezers lijken klaar met het establishment. Tussen deze populisten en het establishment lijkt een vacuüm te ontstaan, een groot gat. Maar wie is de volgende Tankman die zegt: tot zover en niet verder? Wie springt in dat gat en doet iets impulsiefs dat ons allemaal zo inspireert dat de wereld verandert? En vooral: dat we weer geloven dat we zelf de wereld kunnen veranderen?”

Op de plaat zullen de meeste nummer over de Chinese held gaan. Daarnaast is er ruimte voor andere helden. Helden die allemaal een geweldloze daad pleegden en daarmee een inspiratie bron werden en op hun manier de wereld veranderden of nog steeds veranderen. Van een Turks echtpaar dat op hun bruiloft duizenden vluchtelingen uitnodigde tot het Amerikaanse meisje Samantha Smith. Met een liefdevolle brief wist zij het hart van de Russische Secretaris-Generaal te doen smelten in de tijd dat de wereld nog in de ban was van de Koude Oorlog. “Zij kreeg voor elkaar wat het Westerse politieke establishment niet lukte.”

Deze ‘open-minded’ mensen wil de band eren op het album. Het zijn mensen als de Irakese cellist Karim Wasfi die tussen de rookwolken en puin na een bomaanslag in Bagdad met zijn cello en strijkstok een daad van verzet pleegde door op die plek te gaan spelen om troost te brengen aan de slachtoffers. Zo’n verzetsdaad pleegt Manfred Zbrzezny ook. Hij maakt kunstwerken van AK47’s, die in Liberia een spoor van dood en vernieling achterlieten, en die daardoor nu als vredig voorwerp door het leven gaan.

De muziek blijft herkenbaar
En de muziek? Die is nog steeds herkenbaar Eins, Zwei Orchestra: “Popliedjes, maar spannend gearrangeerd, her en der een knipoog naar elektronische muziek en vooral wat meer mid-tempo dan de vorige albums“. De band heeft intussen wel een wat andere vorm gekregen. Naast Stefan en Lydia van Maurik, Herman Ypma en Bart Reinders is Tamara van Esch erbij gekomen. “ Ik zag haar optreden met Aestrid, een van mijn favoriete Utrechtse bands, in het Lepelenburgpark. Ik dacht dat haar stem goed zou matchen met die van Lydia. En hoe!”

Flexibiliteit speelt altijd een belangrijke rol op de platen van Eins, Zwei Orchestra. Hoe die ditmaal vorm gaat krijgen weet Van Maurik nog niet precies. Het maakproces en het tweaken van geluid ligt voor hem telkens helemaal open: “Ik ben niet iemand die de studio ingaat en zegt ‘zo en zo moet het klinken’. Op een gegeven moment gaat het project zichzelf sturen. Dan moet je volgen. In de studio wil ik openstaan voor alles. Ik zit niet vast aan een sound die ik perse wil.” Inhoudelijk en qua compositie staat het meeste wel vast volgens Van Maurik. Maar wat betreft geluid en intentie staat alles tot de laatste mixdag open. “De speelruimte is heel groot. Een liedje moet op de laatste dag helemaal om kunnen.“ En zo blijft het eigenlijk nog een kleine verrassing hoe het nieuwe album uiteindelijk gaat klinken, zelfs voor de band zelf. Want pas als het album helemaal af is, weet de wereld hoe het klinkt.