‘The thin white duke’ zelf is er dan al niet meer, zijn geest dwaalt nog even rond. Niet zo vreemd eigenlijk, voor iemand die dankzij zijn vele gedaantewisselingen met recht de ‘schaduwkoning der pop’ mag genoemd. Wij zetten thuis zijn platen op en branden een kaarsje, documentaires worden herhaald, kranten brengen extra edities uit en het klokkenspel van de Domtoren speelt zijn nummers.

Malgosia Fiebig, sinds 2011 stadsbeiaardier, is daar verantwoordelijk voor. Zij speelt wekelijks op de klokken. Mozart, Bach, Händel en Chopin bijvoorbeeld maar ook van alles anders. De van origine Poolse heeft in Gdansk klassieke muziek gestudeerd (orgel), en is daarna naar Nederland vertrokken om hier nog weer verder opgeleid te worden tot beiaardier. Niet alleen resideert zij trouwens in de Domkerk, maar ook in de Nicolaikerk, en in Nijmegen.

Traditie van herdenken
Voor aanvang van ons gesprek staat ze onder de Dom te wachten en wij gaan even rustig zitten in de kapel aan de voet van de toren, waardoor al direct mooi verbeeld wordt hoe Fiebig zich heeft geschaard in een rijke geschiedenis. Daar is zij zich ook ruimschoots bewust van: "Het klokkenspel was bijvoorbeeld in de 17e of 18e eeuw een van de belangrijkste bronnen voor de gewone man om muziek te horen. Er werden hier in Utrecht veel psalmen gespeeld, toen de toren nog bij de kerk hoorde. En als er iemand stierf of er een nieuwe koning kwam, dan was het met de muziek van de beiaard zo dat zij daar echt een functie in vervulden."

In de huidige maatschappij was deze specifieke traditie vervaagd, zoals zoveel oude gedeelde rites. "Ik ben niet degene geweest die dit weer oppikte, mijn voorganger en leermeester Arie Abbenes startte opnieuw met het spelen rondom grote gebeurtenissen. Toen Juliana stierf is hij bijvoorbeeld naar de toren gelopen om rouwmuziek te spelen."

Fiebig vindt het dan ook erg fijn om te zien dat het filmpje van haar spel al zo veel keer over de hele wereld is bekeken en gedeeld (‘Space Oddity’ ging via Facebook viral, en is op dit moment al ruim 1,5 miljoen keer bekeken), en dan vooral ook alle reacties over Nederland en Utrecht in het bijzonder. "Ik ben erg blij met al die aandacht, het gaat toch om een traditioneel instrument uit de lage landen dat ik onder de aandacht wil houden. Het is niet iets dat moet uitsterven, is niet alleen voor oude mensen en met oude muziek."

Een eigen invulling
Dit is duidelijk een onderwerp waar Fiebings passie ligt, zij vertelt met een twinkeling in haar ogen. "Ik geef daar nu natuurlijk een eigentijdse draai aan, ben zelf namelijk al meer vertrouwd met de hedendaagse cultuur en muziek dan Arie. Ik speel bijvoorbeeld ook soms smartlappen, of Sinterklaasliedjes. Ik hou er ook gewoon van, het is echt leuk om te doen en werkt op zoveel manieren door. Het vertolken van mijn vak wil ik dan ook meer middels het gebruik van social media en de actualiteit opnieuw invullen."

"Maar soms doe ik dus écht iets heel anders". Voor de opening van Gothic-festival Summer Darkness speelde zij eerder al drie nummers (zie het filmverslag op 3voor12) en tijdens de Tour de France speelde zij verder met een Franse zanger, en voerde ze al albums uit van onder andere Queen & Pink Floyd. Maar toen Fiebig na de aanslagen in Parijs ‘Imagine’ speelde, kwam deze nieuwe rol nog wel het mooiste naar voren.

Ervaring helpt de uitvoering
"Als je bekend bent met andere soorten muziek, dan is het ook makkelijker om dat te spelen. Afgelopen maandag had ik bijvoorbeeld geen tijd om te oefenen, maar doordat ik ‘m van mijzelf zo’n beetje kende kon ik het ook al wel spelen. Als je het helemaal nog niet kent dan weet je onder andere niet hoe je de spanningsboog op kunt bouwen. Ik ben het vertalen van nummers naar mijn klokkenspel in de jaren dat ik hier mag spelen natuurlijk sowieso al meer gewend, en kan ook steeds meer aanvoelen welke noten van de melodie ik niet hoef te spelen."

Het nummer van maandag, ‘Space Oddity’ dus, is ook gelijk haar eigen favoriete nummer. "De muziek zelf is al prachtig maar de tekst raakt mij vooral, het is zo dramatisch en gaat volgens mij ook over overlijden. Toen eind jaren zestig mensen voor het eerst naar de maan konden, was het natuurlijk een veel gebruikt gegeven en Bowie ging daar mooi mee aan de haal vind ik. Major Tom wordt met die countdown de ruimte ingeschoten en zweeft daar mooi rond, maar plots gaat het contact met ground control verloren en drijft hij weg".

Zaterdag weerklinkt de laatste echo
Waar de uitvoering van maandag een haastklus was, heeft ze nu dus ook wat meer tijd gehad om de nummers in te studeren, en laat weten "dat ze al erg goed klonken." Die eerste grote hit van Bowie zal sowieso ook weer voorbij komen, en verder speelt Fiebig nog vier andere nummers: ‘Under Pressure’, ‘Absolute Beginners’, ‘China Girl’ en ‘Ziggy Stardust.’

Of je zaterdag nu speciaal ervoor naar de stad komt, slechts het raam open hoeft te zetten of je lunchwandeling iets vervroegt: dit is je kans om nog een laatste keer live mee te zingen:

‘This is Major Tom to Ground Control, I'm stepping through the door and I'm floating in a most peculiar way. And the stars look very different today. Here am I floating round my tin can, far above the Moon. Planet Earth is blue, and there's nothing I can do, nothing I can do… ‘

Te horen: aanstaande zaterdag 16 december van 11.00 tot 12.00 uur, Domtoren, Utrecht