Broeder Dieleman improviseert en wint zieltjes in Kargadoor

Een indrukwekkende avond in een pikdonkere werfkelder

Tekst: Wouter Bal / Foto’s: Lisanne Lentink ,

Drones, een banjo en opgenomen gesprekken van Zeeuwse boeren. Het zijn de niet alledaagse ingrediënten van het optreden van Broeder Dieleman, die vrijdag twee keer achter elkaar optrad voor een uitverkochte werfkelder van Kargadoor. Het werd een avond vol experiment en improvisatie, waarbij de schoonheid nooit uit het oog werd verloren. Zowel visueel als muzikaal een avond van hoogstaand niveau.

Eind vorig jaar verscheen Uut De Bron, een boek met een bundeling van alle teksten van Broeder Dieleman, vergezeld door het gelijknamige derde album. De eerste 500 handgenummerde exemplaren van dit boek, een coproductie van literair productiehuis Wintertuin en het Utrechtse Snowstar Records, vonden zo gretig aftrek dat het inmiddels uitverkocht is. Laatkomers moeten het doen met een heruitgave van het album: cd’s met unieke handgemaakte hoezen. Ieder met een door Broeder Dieleman zelf genomen foto. Van de exemplaren die vanavond worden verkocht raadt Dieleman met name de variant met een foto van “de mooiste man van Utrecht” aan: Pim van de Werken, die het album produceerde en vanavond dienst doet als geluidsman.

Uut De Bron is een logisch vervolg op de eerdere albums van Broeder Dieleman maar tegelijkertijd ook een wereld van verschil. Niet letterlijk natuurlijk, want ook Uut De Bron is weer diep geënt in de Zeeuwse klei. Waar Alles Is IJdelheid en Gloria echter nog vol staan met traditionele folkliedjes, heeft Broeder Dieleman op Uut De Bron gekozen voor een meer experimentele aanpak. Het resulteerde in een album vol drones, opgenomen gesprekken, landschapsgeluiden en gezang. Een album bomvol Zeeuws-Vlaanderen.

Op de druilerige laatste vrijdag van januari staat Dieleman tweemaal op dezelfde avond voor een uitverkochte werfkelder in Kargadoor. Gezeten in het donker op houten stoeltjes, drie aan drie met een gangpad in het midden, doet de entourage meer dan eens denken aan een kerkdienst. Devoot kijken wij op naar voorganger Broeder Dieleman, in zijn zwarte kiel. Wanneer hij dan ook nog begint met Klein Zieltje verwacht je ieder moment een stel armlastige kindjes die met hun koenkelpot rondgaan.

De experimentele aanpak van Uut De Bron vertaalt zich ook live. Dieleman geeft aan dat wordt begonnen zonder setlist. Gedurende het optreden zal door improvisatie een set worden gespeeld waarbij liedjes in elkaar overlopen en samensmelten met de projecties die Eduard Walhout er live bij mixt. Dieleman bouwt met zijn eigen live opgenomen stem in lagen op, wat resulteert in drones, om daar vervolgens overheen te zingen. De banjo altijd binnen handbereik om aan te plukken of te laten janken met een strijkstok.

Het Meilied wordt begeleid met beelden van vliegende vogels die op de achtergrond ook vrolijk mee kwetteren. Terwijl de beelden van vogels steeds abstracter worden en vervormen tot het soort vlekken waar Rorschach trots op zou zijn geweest, wordt ook de muziek dreigender. Goed gekozen, want vogels zijn graag geziene gasten in de liederen van Dieleman. Kauwen, aalscholvers en in Lovenpolder, Boerengat ook buizerds. In dat nummer, maar ook in het Lied Van De Wilg, geeft Broeder Dieleman trouwens een geheel nieuwe invulling aan de woorden van producer Bruce Dickinson (een rol van Christopher Walken) in Saturday Night Live: “We need more cowbell”. En of Dieleman de koebellen aan een koordje nu zelf laat rinkelen, of de wind en een wilg het werk laat doet, het past allemaal prachtig in het plaatje. Al klepperend met houten kleppers en begeleid door beelden van huizen die worden afgebroken, bezingt hij de veranderingen op het Zeeuwse platteland.

Muisstil en ademloos wordt er geluisterd. De hele zaal lijkt in een soort trance gevangen. Na driekwartier stopt de muziek en na een prachtig a capella slot, besluit Broeder Dieleman met de woorden`“C’est ça”. Amen, zouden wij zeggen. Gelukkig blijkt er nog tijd voor een toegift, een uitgesponnen versie van Nehallenia. Het is de afsluiter van een bijzondere en indrukwekkende avond, zowel visueel als muzikaal.

Ik kreeg mijn roeping in een werfkelder, niet in een kerk, maar midden in een werfkelder. Eerst dronk ik uit de kraan, nu rechtstreeks uit de bron.

Gezien: Broeder Dieleman, vrijdag 29 januari 2016 @ Kargadoor, Utrecht