Knalland doet Culturele Zondag met theatervoorstelling (Ge)strand over vluchtelingendebat

… en wil ons een broodnodige spiegel voorhouden

Tekst: Loren Snel / Foto: Aviva Bing ,

In de grote zaal van het HKU-theater wordt deze week gerepeteerd voor de nieuwste productie van Knalland. Achteraan het verdonkerde podium speelt een vijfkoppige band elektronische zweemmuziek met Arabisch tintje. Één van hen is gitarist en Knalland-kernlid Tommy Ebben. Vanuit de zaal kijkt Aafje Hunink, tweede kernlid, toe. Casper Adrien, nummer drie, is niet aanwezig. Hoewel acteurs nog ontbreken, staan strandstoelen en een wegwijzer bedekt met oranje zwemvesten klaar voor de generale repetitie. Video-mapping drenkt muzikanten en attributen in een unheimisch strandtafereel.

Op aanvraag van Culturele Zondagen is Knalland eind vorig jaar met een veertienkoppige mankracht aan de slag gegaan aan het ‘Bestemming Bereikt’-thema van 1 mei. Het resultaat, theatershow (Ge)strand, belooft één van Knallands grootste community art projecten te worden, zowel wat betreft creatieve disciplines als thematiek.

“Tommy’s eerste idee was om nummers rondom het thema aan elkaar te laten praten door een acteur”, zegt Aafje. Deze insteek houdt verband met Knallands oeuvre aan maatschappelijk geëngageerde muziek. Zo is herdenkingsalbum VOLHARD tijdens Bevrijdingsfestival 2014 opgevoerd, en opvolger Het Was Hier – met songs van Utrechtse muzikanten geïnspireerd op oorlogsverhalen – opgevoerd tijdens de Culturele Zondag in 2015. “Maar als we het dit keer toch multidisciplinair gingen aanpakken,” gaat Aafje verder, “vond ik dat we een theatervoorstelling moesten maken.”

Hoewel Knalland als buurtverbeteraar van geboortewijk Kanaleneiland niet vies is van sociaalmaatschappelijk bemoeienis, blijft de vluchtelingencrisis een uitdagend thema. Tommy besloot een begin te maken door met medemuzikant Marlon Penninkhof Utrechtse vluchtelingenorganisatie De Vrolijkheid te contacteren. Via hen kwam de samenwerking met oedspeler en vluchteling Najdat Erber tot stand: een beroemd muziekdocent en beoefenaar van dit oosterse snaarinstrument in zijn thuisland. “Najdat moest al zijn instrumenten in Syrië achterlaten,” zegt Tommy, “maar via kennissen van hem in Parijs konden we gelukkig een oed in laten vliegen.” Blij toe, want het zijn Najdat en zijn oed die gestalte geven aan de Arabische melodieën die Tommy, Marlon en team al jammend componeerden tot een voorstellingssoundtrack. “Najdat kijk niet vaak blij, maar zie hem eens stralen als hij speelt”, lacht Tommy. Het hartverscheurend mooie gitaargeluid – dat ongeoefende oren nog het meest aan een drogere sitar doen denken – wekken tegelijkertijd Najdats glimlach en de trieste stemming van (Ge)strand tot leven.

Regisseur en scriptschrijver van (Ge)strand Jelle Zijlstra zocht, net als zovelen, een manier om iets met het vluchtelingenonderwerp te doen. (Ge)strand brengt drie karakters samen die elk een hoofdmoot van het huidige vluchtelingendebat symboliseren. “Ik hoop dat het publiek zichzelf in een van hen zal herkennen”, zegt Jelle. “Of juist niet”, voegt hij daar twijfelend aan toe. “Het is jammer, mensen zijn tegenover elkaar gaan staan in het debat, zijn in een social media bubbel van hun eigen opvattingen gaan zitten.” Jelle hoopt dat (Ge)strand dit proces kan loswrikken. “De nuance opzoeken, dat is belangrijk.”

Het blokkenschema van deze Culturele Zondag is zoals vanouds propvol. Dat (Ge)strand de moeite waard is staat buiten kijf, al is het alleen maar omdat Knalland weigert slechte producties aan te leveren. Tommy laat vallen dat de voorstelling hierna zal worden uitgebouwd om zomertheaterfestivals mee af te reizen. Daarmee is deze 40-minutendurende en tevens gratis editie van (Ge)strand een pilot. “Desondanks is op tijd komen aan te raden,” zegt Aafje, “want vol is vol.”

De teaser van de voorstelling bekijk je hieronder:


(Ge)strand vindt als onderdeel van de Culturele Zondagen mei 2016 ‘Bestemming Bereikt’ plaats in het HKU Akademietheater (Janskerkhof 17)
Speeltijden: 14.00-14.40 // 15.15-15.55 // 16.30-17.10