Twee artiesten die dit jaar terugkeren in Studio Stekker zijn Deadbeat (Scott Monteith) en T.Raumschmiere (Marco Haas). Zaterdag staan ze samen op het festival en deze week zijn ze druk aan het werk in de studio. “We wilden altijd al samen een plaat maken. Hoewel we samen een studio in Berlijn hebben, kwam het er gewoon niet van.” Haas vervolgt dat het werken in Studio Stekker een mooie gelegenheid is om de plannen eens uit te werken. Komt het album ook af? “De basis gaat wel lukken”, zegt Haas. “Maar de live-set van zaterdag heeft prioriteit,” voegt Monteith toe.“Daarvoor hebben we genoeg nieuw materiaal gemaakt, zoveel dat daar ook al een album van gemaakt kan worden. Het festival als deadline is handig om echt aan het werk te gaan en iets af te ronden, maar ook zonder festival zouden we ook naar de studioweek komen.”
Studio Stekker: zomerkamp voor technonerds
Dromen van een expeditie naar Planet Stekker
De Studio Stekker familie begint steeds meer bekende gezichten te kennen. Naast Colin Benders (Kyteman) en organisator Pitto die hun studio in Kytopia hebben, komen artiesten uit alle windstreken steeds weer terug naar Utrecht om nieuwe creaties te maken, en het festival Stekker in het Park voor te bereiden. Welke ontwikkelingen zijn er te zien in de studioweek en wat drijft de internationale muzikanten om steeds weer terug te komen naar Utrecht?
Studioweek
Het maken van het album is natuurlijk niet de enige reden om terug te keren. De week is echt speciaal: “Het is een soort zomerkamp voor technonerds”, zegt Monteith. Hij vervolgt: “Het heeft wel een beetje een punkvibe. Alle mensen hier zijn relaxed en gelijktijdig hard aan het werk om mooie dingen te maken, zonder dat er een bepaalde druk achter zit, wat bij andere artist residencies wel vaak het geval is. Bovendien is iedereen geïnteresseerd in wat je doet en helpt je verder als het nodig is.” Haas is vrij kort, maar wel treffend: “Het voelt als een familie.”
Zijn er nog verschillen met voorgaande edities? Haas: “Het gevoel is hetzelfde, iedereen heeft de wil om goede en mooie dingen te maken”. Hij werkte bij Studio Stekker 2013 al aan een samenwerking met Colin Benders (Kyteman), ook om een live-show te maken voor het festival, net als nu met Deadbeat. Monteith geeft aan dat het vorig jaar wel drukker was (te druk) waardoor je niet altijd goed kon werken. “Ik heb toen zelfs op het toilet een setup gemaakt, om iets goed terug te kunnen luisteren. Uiteraard een goed verhaal, maar niet echt ideaal.”
Nu er wat meer ademruimte is, is er ook meer ruimte voor experiment. De nieuwe muziek die in de studioweek ontstaat geeft alle artiesten nieuwe energie om zelf nóg betere muziek te maken. Producer en engineer Sie Medway Smith is een van de vaste gasten achter de schermen bij Stekker. Hij werkte eerder met Björk en U2, en werkte de afgelopen maanden aan het nieuwe album van Stekker-organisator Pitto. Deze week is hij enorm onder de indruk van de nieuwe muziek van Johannes Brecht, die zaterdag te zien is op het festival. “Ik kon echt niet geloven wat ik hoorde. Ik werd compleet weggeblazen. Echt inspirerend! Alles waar ik hierna naar luister, zal niet dezelfde impact op me hebben.” Ook voor Medway Smith is de studioweek met grote letters geblokkeerd in zijn agenda. “Studio Stekker is mijn vakantie. Omdat ik zo'n volle agenda heb, heb ik niet de luxe om op vakantie te gaan. Ik zou Stekker niet willen missen, want dit gebeurt nergens anders ter wereld. Het gebeurt alleen hier met de mensen hier en de apparatuur die hier is.”
Samenwerkingen
Tijdens Studio Stekker ontstaan de meest uiteenlopende samenwerkingen. Medway Smith kwam dankzij Stekker in contact met organisator Pitto. Afgelopen jaar was hij vaak in Utrecht voor de co-productie van Pitto's album. “Hij vroeg me of ik hem wilde helpen . Ik begreep niet echt op welke manier. Ik vond zijn tracks al fantastisch. Maar hij drong maar aan, dus we deden het.” Zijn bijdrage was het perfectioneren van Pitto's muziek: “Het gaat om het verschil tussen – begrijp me niet verkeerd – het niveau 'fraai' en het niveau 'fraai waar de platenmaatschappijen interesse in hebben'. En dat moet vlekkeloos zijn. Dat is mijn taak.” Hij mixte het album afgelopen winter af in de studio van Benders. Sterker nog: “Colin, Pitto en ik hebben ook samengewerkt. Niemand heeft het nog gehoord.”
Omdat de meeste plannen niet van te voren vastliggen, kan er van alles gebeuren tijdens de studio week. Zo dook Sjamsoedin (ex-Nobody Beats The Drum) deze week de studio in met De Sluwe Vos. “Ik kende zijn Kontra show en een paar platen van hem draaide ik zelf ook. Maandag troffen wij elkaar hier voor het eerst. We gingen kletsen en spraken af te gaan bouwen. We hebben een soort oldschool 808-electro met veel distorted sounds gemaakt. Drie dagen en nachten zijn we hier bezig geweest. Ik krijg niet veel slaap hier!”
Modular synthesizers
Naast alle apparatuur die synthesizerstudio Sonar Traffic beschikbaar stelt voor de artiesten om mee te werken, duiken ook modulaire synthesizers (modulars) steeds vaker op bij Studio Stekker. Deze samengestelde instrumenten bestaan uit allerlei kleine onderdelen, modules, die elk op hun eigen manier de input bewerken tot een nieuw geluid. Twee van de experts op dit gebied zijn Patrick Detampel en instrumentenbouwer Mark Verbos. Zij helpen bij Studio Stekker de andere artiesten op weg om het maximale uit de modulars te halen. De toegenomen interesse in deze vintage instrumenten verklaart Verbos als volgt: “Alles in de wereld moet steeds kleiner worden, om in computers te passen of smartphones. En alle dingen die we niet leuk vinden, doen we al door naar een scherm te staren en te klikken met een muis. Mensen krijgen het verlangen om plezier te hebben, iets tastbaars in handen te hebben.”
De meningen over het gebruik van modulaire synthesizers zijn verdeeld onder de artiesten die meedoen aan Studio Stekker. Sjamsoedin stelde vorig jaar zijn eigen systeem samen, toen hij voor het eerst meedeed bij Stekker: “Het is zo idioot veelzijdig. Je kan het heel raar maken, of heel basic. Veel mensen herkennen een bepaalde mate van randomness erin, Star Trek-geluiden bijvoorbeeld.” Marco Haas heeft ze nog niet echt gebruikt, maar heeft heel recent toch twee modules gekocht: “Ik wilde eigenlijk niet, maar wie weet pakt het mij ook en raak ik er ook in verstrikt.” Hij vervolgt: “Een tof geluid is een tof geluid, het maakt mij niet uit of dat analoog, digitaal of wat dan ook is. Zolang ik aan het einde van de dag maar iets heb gecreëerd wat mij aanstaat, dan is het goed.” Voor Johannes Brecht werkt het niet snel genoeg. “Het kost te veel tijd om alles te verbinden. Ik gebruik liever gewone instrumenten en VST's (Virtual Studio Technology, een standaard voor virtuele muziekinstrumenten of effecten, red.). Dan heb je meteen een geluid dat goed klinkt.” Mark Verbos breekt een lans voor de modulaire synthesizer: “Mensen die er niet mee werken denk dat het omslachtig en tijdrovend is. De mensen die er wel mee werken vinden het efficiënter en opwindend, en persoonlijker. Elk geluid dat je maakt is je eigen geluid.”
Colin Benders is inmiddels een waar fenomeen in de modular wereld. Verbos: “Hij is uniek omdat hij een akoestische muziekachtergrond heeft en een roeping in elektronische muziek heeft gevonden. Zijn interpretatie is compleet anders. Het is een openbaring om hem te zien spelen. Hij doet dingen waar we nog nooit op gekomen waren.” Detampel: “Er zijn twee soorten mensen: mensen die de modular gebruiken om een klank te bewerken en mensen die erop componeren, zoals op bladmuziek. Colin hoort bij de tweede groep. Hij gebruikt altijd polyfonie. Echt cool om te zien dat iemand dit kan. Hij heeft een enorm systeem en hij weet hoe hij het moet bespelen. Het klinkt als een opname van meerdere instrumenten, maar hij doet al die dingen tegelijk met één machine.”
Planet Stekker
Nu Stekker steeds serieuzere vormen aanneemt, bloeit de fantasie over wie er nog meer betrokken kunnen worden bij het project. Wie zouden de artiesten hier willen zien? Medway-Smith: “De vrouw die me het meest heeft geïnspireerd van iedereen met wie ik heb gewerkt: Björk. Ze is een fenomeen. Ze zou goed bij de Stekker familie passen. She would just light it up in here. ” Sjamsoedin zou KinK uitnodigen, Johannes Brecht wil met Aphex Twin aan de slag. Deadbeat houdt het simpel: “Ik ken zo 40-50 mensen die ook wel zouden willen, maar ik ga geen namen droppen. Bovendien ga ik liever zelf”. Marco Haas vult lachend aan.“We maken het gewoon groter, met meer artiesten, en noemen het dan Planet Stekker”, Uiteraard willen ze de huidige situatie niet veranderen. “Het is precies goed zo”.
Te zien: Stekker in het Park, zaterdag 13 augustus @ Voorveldse Polder, Utrecht