Op dinsdagavond om een uur of half negen heerst er een kakafonie van door isolatiemateriaal gedempte blazers, drums en basgitaren in de lange gang naar de oefenruimtes van dB’s. Aan het begin van deze gang heeft Paul de Brabander - in een jungle van ordners, dozen en lege mokken - zijn kantoor.
De Brabander verontschuldigt zich en rondt nog snel een overboeking af. Als organiserend duizendpoot regelt hij de verzekeringen, belastingen, betalingen en meer van dat soort administratieve klussen. "Ik ben ook afdeling personeelszaken en huismeester in één. Maar eigenlijk probeer ik vooral anderen het werk te laten doen zonder me ermee te bemoeien. Gelukkig lukt dat ook, want veel gaat hier vanzelf. Ik heb ook veel vertrouwen in de mensen om me heen. Ik kom uit de traditie van Tivoli, waar ik wel heb geleerd om dingen los te laten en ze aan anderen toe te vertrouwen."
De aanleiding voor Paul de Brabander om dB’s in 1994 op te richten is min of meer zijn vertrek bij Tivoli waar hij op dat moment algemeen coördinator is. "Ik ben daar afgehaakt toen de staf bedacht om binnen enkele jaren alleen nog betaald personeel in dienst te willen hebben. De vrijwilligers wilden dat niet en ik was het daar ook niet mee eens. Met pijn in het hart en tranen in de ogen heb ik de tent verlaten."
De Brabander komt eind jaren '70 vanuit Tilburg naar Utrecht om zijn studie psychologie af te ronden, althans dat dacht hij: "Ik woonde in een kraakpand, zoals wel meer mensen in die tijd. En mensen die in kraakpanden woonden, waren met muziek bezig. En wie in Utrecht met muziek bezig was, was bezig met een alternatief voor Muziekcentrum Vredenburg, want dat was alleen maar bedoeld voor de rijken, zo was de mening. Punk was aan de gang. Do-it-yourself en anarchie waren mode. En ik hoorde op een of de andere manier vanzelf een beetje bij die groep. Ik was geen muziekfanaat hoor, het was meer zo dat ik meeliep met de rest."
En zo raakt De Brabander in 1981 betrokken bij de bezetting van het N.V. Huis; oftewel het voormalige Tivoli Oudegracht. Er was in die beginjaren veel werk te verzetten, herinnert hij zich. "Er moest gebroken worden en verbouwd. Er was niets, dus voor elk feestje dat er werd georganiseerd, moest met bier worden gesleept en de stroom worden aangesloten. Het waren een soort illegale houseparties, maar dan met bands." Vlak na de bezetting zat er een flinke groep, maar na twee jaren durende verbouwingen en een hoop gedoe later resteerde een man of vijf. Paul behoorde tot die harde kern. "Ik had toch niets beters te doen. En het was natuurlijk ontzettend leuk, want ik maakte een enorme ontwikkeling door.
"Stel je voor, je woont net in een andere stad en zit opeens in een enorme sociale omgeving, je bent iemand, je doet belangrijk werk en je hoort ergens bij. En je doet ook nog iets wat je kan en leuk vindt. Zo rol je ergens in. En intussen stop je met je studie, natuurlijk."
En zo staat Paul de Brabander begin jaren ’90 - 34 jaar oud en ongediplomeerd - op straat, en start hij de zoektocht naar iets nieuws. Over één ding is hij zeker. "Ik wilde graag iets voor mezelf beginnen. Bij Tivoli was het altijd werken met compromissen en moest ik goedvinden dat dingen anders liepen dan ik wilde. Dat is heel leerzaam geweest, maar ik wilde toch naar een situatie toe zonder. Ik wil graag input hebben van anderen, maar wil uiteindelijk wel zelf het besluit kunnen nemen." Het idee om in Utrecht een oefenruimtecomplex te starten, komt van goede vriend Jim van Seumeren.
Het concept van compleet ingerichte oefenruimtes bestaat dan al in Schiedam en Amsterdam, waar muzikanten uit Utrecht heen gaan om te oefenen. "In Utrecht had je alleen een paar kelders van U-pop. Die waren vochtig, vol, er werden spullen gestolen en er waren geen wc’s. En het was druk, dus je moest er maar tussenkomen." Het idee van een oefenruimtecomplex sprak De Brabander wel aan. Hij schrijft een bedrijfsplan en gaat op zoek naar financiers. Die vindt hij: "Met wat borg van de gemeente en met een lening van de bank kon ik met een klein bedrag een verbouwing doen en spullen kopen."
De eerste incarnatie van dB's is gevestigd aan de Jekerstraat in een voormalige apparatenfabriek van de firma Kagenaar, bekend van de noodverlichtingsarmaturen. Het animo blijkt groot. "We hadden meteen veertig bands, terwijl we maar zes oefenruimtes hadden." Vanwege de drukte breidt dB’s al snel uit van zes naar acht ruimtes. Bovendien wordt dan ook Studio Moskou gebouwd. De Brabander herinnert het zich als een drukke en gezellige tijd. "Het eerste project daar was met de band Orphanage en het tweede was de opname van eerste plaat van Within Temptation. Het was heel vrij en wild ook."
"Ik zat er af en toe na een drukke zaterdag in mijn eentje nog even na als iedereen al weg was, met de sleutel in de ene en een biertje in de andere hand. Ik kon de muziek zo hard zetten als ik wilde. Dan dacht ik: 'Dit is vrijheid, dit is mooi'."
Er volgt al snel een domper op de feestvreugde. Kort na het betrekken van het pand, blijkt dat de boel plat zal gaan wegens herontwikkelingsplannen in het gebied. De vraag of dB’s wel kan doorgaan houdt De Brabander een tijdlang bezig. "Het was wel duidelijk dat het – als ik door zou gaan – groter zou moeten worden, want we hadden een behoorlijke wachtlijst. Dus ik ben opnieuw aan het rekenen gegaan en ik moest opnieuw op zoek naar een locatie." Zo komt hij bij de CAB-remise in de Cartesiusdriehoek terecht.
"Ik herinner me het eerste bezoek aan het gebouw nog goed. Het was één grote bende. Het dak lekte, er waren brandjes geweest, alles was kapot en het was compleet dichtgespijkerd. Kortom, het leek me wel wat."
Op 1 augustus 2003 krijgt De Brabander de sleutel van het nieuwe onderkomen. Op 8 augustus begint de verbouwing en half oktober ontstaat dB’s. Een monsterklus, herinnert hij zich. "We hebben in één dag alles vanaf de Jekerstraat overgebracht. We zijn dus ook maar één dag dicht geweest. Dat was een hele organisatie. En dan heb ik het nog niet eens over de verbouwing. Ik herinner me nog het moment dat de materialen werden gebracht. Er stonden op een gegeven moment twee trailers vol steenwol voor de deur."
In het nieuwe dB’s is - naast zeventien oefenruimtes - ook plek voor een zaal met een podium waar ongeveer 140 man in passen. Het aanvankelijke idee is dat er een paar keer in de week wat bands spelen. Dat idee krijgt serieuzere vormen met de komst van een programmeur: Jeroen Boekhorst. Boekhorst heeft de ambitie om van dB’s een volwaardig podium te maken. De Brabander lacht: "Dat bleek achteraf toch wel een enorme klus te zijn. 't Is misschien ook voor Jeroen een beetje uit de hand gelopen. En nu zitten we hier met z’n tweeën in dit kantoortje, aan elkaar geketend."
En zo vierde dB’s op 19 juli 2014 een bescheiden jubileumfeestje. Met taart, veel vrienden en met een uitbundig optreden van de Australische band Cosmic Psychos. Die band heeft een bijzondere relatie met dB’s. De Brabander legt uit: "Het is een oude vriendschap. Toen wij in het oude dB’s aan het bouwen waren, ging Silvia [Vermeulen, red.] van Studio Moskou regelmatig als geluidstechnicus met bandjes mee op tour. Eén van die bandjes was Cosmic Psychos. Ze verzamelden voor de start van hun tour aan de Jekerstraat. We hadden op dat moment maar drie dingen: een koelkast met koud bier, een telefoon en een muurtje dat later de bar zou worden. En daar stonden opeens die aussies." Hij imiteert een Australisch accent: "Looks like a nice place. Is that cold beer? Something to put your beer on? Very nice!" Het zijn vrienden geworden en gebleven. Als de band in Nederland komt, vinden ze onderdak in huize De Brabander en dB’s is dan hun homebase als ze in Europa zijn. Of zoals ze het zelf zeggen: "Feels like coming home." De Brabander is na het jubileum deze zomer met de band meegereisd op een kleine Europese tour. Een feest, naar eigen zeggen."Het was wel doorpakken, elke dag 600 kilometer rijden, spelen en weer verder. Maar we waren met een leuke posse. We hebben ontzettend veel gelachen."
Over de vraag wat het werk in dB’s elke dag weer de moeite waard maakt, moet De Brabander kort nadenken. Uiteindelijk besluit hij: "Ik geniet het meest van de mensen om me heen. Dat er hier van alles gebeurt en dat daar waardering voor is. Dat we een belangrijk plekkie zijn voor de mensen die muziek maken in de stad."
Kijk hier voor het reguliere programma van dB's. Aanstaande zondag is er weer een 3voor12/Utrecht evenement waar je voor noppes leuke bands kunt kijken.