Geestdrift Festival: Verlichting in de kerk

"Het festival gaat ook een beetje over uit de kast komen"

Tekst: Lisa Kuijvenhoven / Foto: Geert de Jong (Geestdrift Festival) ,

Van een dj-set met curieuze Christelijke luistermuziek tot Rachèl Louise die liederen vertolkt over God: zaterdag 8 november vindt voor de tweede keer het Geestdrift Festival plaats in de Utrechtse Janskerk. Het is een intiem festival waarbij religie de boventoon lijkt te voeren, maar waar muziek, zingeving en engagement voornamelijk de pijlers zijn. 3voor12/Utrecht ging in gesprek met programmeur Miranda van Holland: "In de muziek komen artiesten niet altijd uit voor hun religieuze achtergrond, maar het is onmiskenbaar dat je het proeft in een Arcade Fire of een Damien Jurado."

Miranda van Holland is ook wel bekend als radio-dj van het EO-programma Xnoizz op 3FM. Ze programmeerde in 2012 nog de laatste editie van het Flevo Festival en ging twee jaar geleden in gesprek met goede vriend en medeprogrammeur van Geestdrift Festival, Ludo Hekman, over het organiseren van een intiemer festival in Utrecht. Van Holland: "Ludo en ik hebben allebei een Christelijke achtergrond en daar wilden we wat mee doen in Utrecht. Maar wel op een heel andere manier dan bijvoorbeeld het Flevo Festival of de EO Jongerendag." Waar genoemde festivals meer voor de massa zijn en het Christendom centraal stellen, probeert Geestdrift in een kleinere setting gesprekken aan te gaan. Zowel de organisatoren als een deel van de muzikanten, kunstenaars en het publiek delen eenzelfde achtergrond; ze zijn gelovig opgevoed. Van Holland: "Het is misschien een kromme vergelijking, maar stel je voor dat je vegetariër bent en je kunt op een plek zijn waar heel veel vegetariërs zijn, dan hoef je niet uit te leggen waarom je geen dieren eet. Het is iets dat daar vanzelfsprekend is, waardoor je op een ander niveau daarover kunt doorpraten." Geestdrift Festival is echter niet alleen bedoeld voor mensen met zo’n achtergrond. "Sterker nog," zegt Van Holland, "ik denk dat het juist ook heel interessant is voor niet-gelovigen. Dit is een plek waarbij je kunt vragen: 'wat doet het nu eigenlijk met je dat je van je geboorte tot je twintigste werd meegesleept naar de kerk - wat doet dat met je wereldbeeld?'"

Geweld is een belangrijk thema in deze editie van Geestdrift Festival. Het Christendom of geloof staan dan ook niet per se centraal staan in het programma. Het is er wel sterk in verweven, zoals bij Rachèl Louise die met Songs of Faith & Fear liedjes covert die over God gaan. En ook in de teksten van Bart van der Lee kun je er niet omheen. Maar de Gebroeders Bin zullen bijvoorbeeld ingaan op de Eerste Wereldoorlog, door uit die tijd gevonden brieven en tekstfragmenten uit de loopgraven te gebruiken voor inspiratie voor hun muziek. Van Holland: "Religie wordt vaak als bron van geweld gezien, terwijl volgens mij religie juist een bron van inspiratie en vrede zou moeten zijn. We hebben een interessant programma dat hier dieper op ingaat, en dat is ook precies wat we met Geestdrift festival willen doen: op verschillende manieren nadenken over dit soort thema’s". Het publiek wordt ook aangezet om mee te denken en te discussiëren door bijvoorbeeld tijdens de litanie op grote levensvragen te reageren. Daarnaast kunnen bezoekers bij Liesbeth Labeur een schietgebedje op papier zetten en deze vervolgens oprollen en middels een blaaspijpje de kerk in schieten.

Het programma in de Janskerk is verdeeld tussen de grote zaal, waar alle muziek(stukken) en veel kunst te zien is, en de Kapittelzaal, waar intiemere gesprekken plaatsvinden. Ten opzichte van vorig jaar is er iets minder muziek geprogrammeerd, waardoor de verdeling tussen kunst en muziek beter in balans is. Grote toekomstplannen zijn er nog niet echt. Van Holland: "Geen idee waar we over een jaar of vijf staan. Misschien dat we dan wel zijn uitgebreid naar drie kerken, zoals ik voor de eerste editie aanvankelijk in mijn hoofd had. Ik denk wel dat er dan misschien meer behoefte aan dit soort festivals is gekomen, en dat religie dan weer terug van zijn retour is." Er lijkt namelijk een stigma te zitten op religie: religieuze muziek is braaf en religieuze mensen zijn suf. Ook niet alle muzikanten komen voor hun geloofsovertuigingen of religieuze achtergrond uit. Van Holland: "Maar soms kom je teksten tegen en dan denk je, waar gaat dit over? Het is onmiskenbaar dat je het proeft in een Arcade Fire, je kunt er bij een Damien Jurado ook niet omheen; en zo is er een heel scala aan artiesten waarmee je als je goed luistert het religieuze element echt wel meekrijgt." Volgens Van Holland kunnen mensen op Geestdrift Festival ook een beetje uit de kast komen voor hun geloofsovertuigingen en is het ook een beetje imagoverbetering: "dat klinkt heel naar, maar er is nou eenmaal een soort beeld van gelovigen ontstaan waar ik, de mensen om mij heen en ik denk ook de mensen op Geestdrift Festival zich niet in herkennen. Toch hebben we ook die achtergrond en zijn we er klaar mee ons ervoor te generen".

Naast bovengenoemde acts zullen ook het theaterstuk Veilig in het Midden, de opera Postcards from Aleppo, spreker Peter Rollins en dichter Alexis de Roode optreden. Ook zijn er pauze-dj's Ora et Labora (Pim van de Werken & Tonnie Dieleman) en is er een speciale afsluiter van Bachs Agnus Dei van Laurend de Man en Geerard Labeur op de Janskerk orgel. Kijk op de site van Geestdrift Festival voor het gehele programma. 
 

Te zien: Geestdrift Festival met o.a. Rachel Louise, Broeder Dieleman & Bart van der Lee, zaterdag 8 november 2014 @ Janskerk, Utrecht.