Een filmpje over de zoektocht naar de in mysterie gehulde Arts The Beatdoctor triggerde ons om onze eigen zoektocht te beginnen. We vonden hem op de Zeedijk, een vergeten stukje Utrecht, waar de enigszins vervallen panden versierd met imponerende graffititekeningen wachten om gesloopt te worden. Bas Vermolen, alias Arts The Beatdoctor, blijkt een stuk toegankelijker dan het filmpje doet vermoeden. We spreken met hem over de totstandkoming van zijn nieuwe release: ‘Unreleased: Lost track of time 2002-2012’ en de vijf jaar durende stilte die daaraan voorafging.

Bij alle muziek die Arts de afgelopen vijf jaar maakte stelde hij zichzelf steeds de vraag: ‘Is dit het nieuwe Arts The Beatdoctor-album?’ En het antwoord was steevast: ‘nee.’ De omslag kwam tijdens een game-avondje met wat vrienden in januari. ‘Eén van die mensen had ooit stiekem wat van mijn tracks op een usb-stickje gezet. Toen hij wat muziek draaide, kwamen die tracks voorbij. Toen het uit de context was van ‘dit zou mijn nieuwe album moeten worden’ vond ik het toch heel vet om weer te horen. Die avond heb ik besloten om een album uit te brengen met alleen maar nummers die om een of andere reden op de plank waren blijven liggen. Vervolgens ben ik gaan zoeken en kwam ik uit op drie uur materiaal. Na nog wat gefilterd te hebben, bleven er 28 tracks over. Ik besloot in februari elke dag een track uit te brengen, het was geen schrikkeljaar dus dat kon precies. Terwijl ik dat aan het doen was, vond ik nog twee remixen die voor mij gemaakt zijn ooit, die heb ik als bonustracks erbij gezet. Het resultaat was: ‘Unreleased: Lost track of time 2002-2012’.’

Dip
Arts’ eerste album, ‘Transitions’ (2007), was een daverend succes. Na dit album bracht hij nog een EP uit, waarna hij in en dip belandde. ‘Ik merkte dat ik niet meer het enthousiasme kon opbrengen om een track te produceren. Ik heb toen heel erg overwogen of ik met muziek moest stoppen. Ik heb een tijd lang met het idee rondgelopen ‘ik doe nog wat shows en stop dan helemaal met muziek.’ Dit was in 2010/2011. Toen begon ik weer nieuwe muziek te luisteren waar ik heel enthousiast van werd. Ik had in die fase namelijk ook dat ik niks meer hoorde wat me inspireerde. Het samenbrengen van mijn oorspronkelijke werkwijze en de nieuwe muziek die me inspireerde heeft heel lang geduurd, daarom heb ik ook zo lang niks meer uitgebracht.’

Het creatieve vacuüm waar Arts in terechtkwam, had volgens hem ook te maken met de hooggespannen verwachtingen die Transitions met zich meebracht. Onbewust speelde dat wat zijn fans van hem wilden een grote rol. ‘Ik ben zeker bezig met de verwachtingen van mijn fans, en dat heeft me ook gehinderd om in eerste instantie iets anders te doen. Ik wist dat wat ik gedaan had in de smaak viel, en dat mijn fans bezig waren met wat ik nu ging doen. Bij de EP die komend jaar uitkomt, heb ik voor mijn gevoel een nieuwe stap gezet en losgelaten wat anderen ervan vinden. Toch ben ik er altijd mee bezig, dat speelde ook mee met het releasen van die dertig tracks van de afgelopen tien jaar. Het voelde toch een beetje alsof ik mijn fans heb laten zitten zonder de muziek die ik wel gemaakt maar nooit uitgebracht heb. Ik noem het ook niet mijn nieuwe album, het is een selectie van oude tracks.’

Het uitbrengen van ‘Unreleased: Lost track of time 2002-2012’ was voor Arts een recapitulatie van de afgelopen tien jaar, een toegift naar de fans, en misschien ook een afrekening met het verlammende perfectionisme? ‘Deels, want ergens heb ik dat perfectionisme nog steeds, daarom noem ik het ook niet mijn ‘nieuwe album.’ Ik ben nog steeds moeilijk naar mezelf, maar ik wist wel dat ik mensen hier blij mee ging maken. Misschien juist de mensen die minder blij gaan worden van mijn nieuwe werk. Het proces van milder worden naar mezelf is altijd wel twee stappen vooruit, één stap terug. Zo voelde ik me eerst naar mijn fans toe heel schuldig over het feit dat ik weinig uitbracht, nu minder.’

Lot uit de loterij
Alhoewel hij aanvankelijk een totaal ander leven beoogde, is Arts het artiestenbestaan in gerold. ‘Ik zag het als dat lot uit de loterij waar heel veel ongelukkige mensen het niet halen en één uit de miljoen dat lot wint. Mijn idee was dus om een hele steady baan te zoeken in audio. In een studio of als mixing engineer werken. Toen heb ik muziektechnologie gestudeerd met dat doel. Op hetzelfde moment dat ik erachter kwam dat een steady muziekbaan helemaal niks voor mij was, kwam mijn album uit en dat liep als een gek. Toen ik afstudeerde, kwam het er dus op neer dat precies wat ik besloten had niet te doen, het toch werd. Het bevalt heel goed. De keuze voor een steady muziekbaan kwam ook uit een angst voor een onzekere toekomst en teveel risico nemen. Die drang naar vastigheid ben ik ook heel erg kwijt geraakt. Nu ben ik heel tevreden met niet weten waar ik volgende maand van leef.'

Door de jaren heen is Arts gaan leren houden van de vrijheid en de verantwoordelijkheden die het artiestenbestaan met zich meebrengt. Het lukt hem steeds beter om de eindjes aan elkaar te knopen. Met album sales, mixwerk voor andere artiesten, educatieve begeleiding voor andere producers en op middelbare scholen heeft hij een bestaan opgebouwd. Helemaal stilzitten behoort voor hem niet tot de mogelijkheden, ook niet in zijn muzikale dip. ‘Ik heb ontzettend veel dingen gedaan in die tijd. Ik heb een liveshow ontwikkeld die tussen elektronica en improvisatie in zit, ik heb mezelf leren coderen: codes schrijven om die software te kunnen bouwen. Ondertussen ook veel technische dingen: gemixt voor andere mensen en reclamemuziek gemaakt. Ik heb dus niet vier jaar op de bank gezeten en bier gedronken.’

Voor Arts blijft het zwaarste bij muziek maken ‘het gevoel dat hij het moet doen.’ De verplichting om de studio in te duiken en iets te creëren. ‘Zelfs als niemand het zou luisteren zou ik het toch moeten doen. Dat was ook het zwaarste aan de periode dat ik niet wist wat ik precies wilde. De moeilijkste dingen zijn een dag in de studio zitten, eruit komen en er niks uitgehaald hebben. Dat risico moet je echter wel aangaan om er iets uit te halen.’

Harder, abstracter en minder smooth
De periode van ‘het niet meer weten’ is godzijdank voor Arts voorbij, en met zijn album sluit hij een periode af om door te gaan naar iets nieuws. Dat nieuwe Arts The Beatdoctor-geluid is volgens hem wat harder, abstracter en minder smooth. ‘Ik ben opnieuw gaan zoeken naar wat ik wilde produceren, en dat heb ik gevonden in dancerichting, zonder dat ik dat genre wil gaan maken. In dubstep bijvoorbeeld zitten productiemethodes in die ik geadopteerd heb, zonder dat ik ooit een standaard dubsteptrack zal produceren. Het krijgt over het algemeen allemaal een wat rauwer randje. Ik heb altijd het idee gehad dat ik uit bepaalde avant-garde underground elementen haal en het weer toegankelijk maak, dat is nog steeds zo maar dan misschien wat minder toegankelijk.’ Arts heeft nog een EP liggen met nieuw materiaal, maar hij weet nog niet precies wanneer deze uitgebracht wordt, aangezien hij er nog een label voor moet vinden. Met een onverminderd hoge lat, een nieuw geluid en een hernieuwde passie voor beats lijkt het alsof Arts aan het begin van een nieuw muzikaal tijdperk staat. 

Te zien: Arts The Beatdoctor, 13 en 14 juli 2013 @ Cross culture festival, Utrecht