Het afschaffen van de omroeporkesten zou wel eens een bom kunnen leggen onder het nog te openen Muziekpaleis in Utrecht. CDA, VVD en PVV willen blijkens het concept regeerakkoord het zogeheten Muziek Centrum van de Omroep (MCO) afschaffen. Voor een aantal klassieke concertzalen betekent dat een acuut probleem. In de Volkskrant trokken het Muziekgebouw aan ’t IJ en het Concertgebouw uit Amsterdam aan de noodrem, ook voor het Utrechtse Muziekcentrum Vredenburg laat het schrappen van de orkesten een groot gat achter. “Zeker met het korten op cultuursubsidies erbij”, zegt directeur Nanette Ris. “Alles bij elkaar hebben we het over ongeveer 2,3 miljoen euro op onze begroting. Als dit doorgaat heb ik een levensgroot probleem.”

Dat zou directe consequenties kunnen hebben voor het Muziekpaleis, het nieuw te bouwen verzamelgebouw waarin ook SJU Jazz en popzaal Tivoli op moeten gaan. De ontwikkeling van een nieuwe stichting verloopt uiterst stroef, omdat met name Tivoli ernstige twijfels heeft bij de exploitatie van het nieuwe gebouw. Tivoli-directeur Margriet van Kraats heeft het knelpunt ook gesignaleerd. “Utrecht heeft lange tijd geen eigen orkest gehad, en dus werd een afspraak met de Publieke Omroep gemaakt dat Vredenburg hun orkesten als huisorkest mocht beschouwen. Ik heb geen inzicht in het financiële plaatje erachter. Vredenburg is expert in klassieke muziek. Maar als die orkesten verdwijnen ontstaat wel een probleem. Als je de kwaliteit en de kwantiteit wilt handhaven, wordt het buikpijn.”

Ruim een derde van de huidige programmering van Vredenburg Leidsche Rijn bestaat momenteel uit producties van omroeporkesten, met als belangrijkste serie De Vrijdag van Vredenburg, die live uitgezonden wordt op Radio 4. Het gaat in totaal om ongeveer veertig concerten per jaar. “De vrijdagavonden trekken zo’n 1.000 bezoekers per week, en een nog groter publiek aan luisteraars. Het MCO is ons huisorkest. Ze spelen bij ons voor niets. We zijn erg blij met hen. Het is een goed orkest dat meer risico’s neemt dan andere orkesten, omdat ze vinden dat dat hun taak is.” Volgens Ris is de ingreep bij de orkesten een rancuneuze steek onder water. “Waar bemoeien ze zich mee. Laat de omroep zelf bepalen waarop bezuinigd wordt.”

Toch wil Ris niet hardop zeggen dat het wegvallen van de orkesten de doodsteek is voor het nog te openen Muziekpaleis. Ze noemt het wegvallen van de orkesten een ramp, maar wil niet bij voorbaat de handdoek in de ring gooien. “We zullen ons op een andere manier tot de markt moeten verhouden, bijvoorbeeld door middel van commerciële exploitatie. De ligging van het Muziekpaleis maakt het daar uitstekend geschikt voor. Daar zie ik dus ook kansen. Maar hopelijk wordt de soep niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend, want op dit moment zou ik niet zo goed weten hoe ik de exploitatie rond moet krijgen.”