Charmant ongepolijst. Arts the Beatdoctor heeft de kijkers op zijn hand als hij een poging doet Matthijs van Nieuwkerk uit te leggen hoe hij samples in stukjes knipt en er een geheel eigen stuk muziek mee creëert. Met zijn partners in crime SENSE en STW in het kielzog, raakt hij niet uitgepraat over deze nieuwe techniek van muziekmaken. De DWDD-presentator snapt er niks van, maar dat is ook niet nodig: The Q4 heeft het publiek al lang ingepalmd.

Het televisieoptreden markeert een omslag voor het trio. Voorheen alleen bekend onder een select gezelschap internationale hiphopliefhebbers, boort het instrumentale knip-en-plakproject van producers Arts the Beatdoctor, SENSE en STW nieuwe doelgroepen aan. Daags na de uitzending op 11 maart 2010, schiet The Q4 omhoog in de albumcharts. Vanuit het niets belandt hun debuutalbum Sound Surroundings in de top 5 van iTunes. Dat blijft niet onopgemerkt. De media weten het trio te vinden en partijen uit de muziekbranche steken hun interesse niet onder stoelen of banken. Waaronder TopNotch, het grootste en commercieelste hiphoplabel dat ons land rijk is.   

“Wij waren in de veronderstelling dat onze muziek nogal underground was“, vertelt Arts the Beatdoctor, terwijl hij zijn blikje bier voor zich uitschuift. Gezeten aan een zonovergoten picknicktafel pal voor het hoofdkwartier van stichting Habek, genieten The Q4-leden van een welkome onderbreking van hun repetities. “Na ons optreden in DWDD begonnen we ons te realiseren dat dat beeld misschien niet klopt.“ De realisatie dat The Q4 wel eens bij een groter en breder publiek weerklank zou kunnen vinden, was voor hem, SENSE en STW reden om in te gaan op TopNotch’ uitnodiging eens te komen praten. “We zijn heel open het gesprek ingegaan, want er hoefde niets. Dit was niet onze grote kans; we hadden tenslotte al een plaat en een label.”

Dat label is PROJECT: Mooncircle, een klein, internationaal georiënteerd hiphoplabel dat opereert vanuit Berlijn. Een idealistische, non-commerciële organisatie die qua sound en aanpak uitstekend bij The Q4 past. “Bij PROJECT: Mooncircle hebben we de vrijheid om allerlei leuke obscure dingen te releasen”, legt SENSE uit. “Op kleine vinylplaatjes, op cassettes of met gevingerverfd artwork in hele kleine oplagen. Het is een label dat aan de lopende band albums uitbrengt, minimaal twee per maand, en gebruik maakt van heel specifieke allianties. Keerzijde daarvan is dat we op het gebied van promotie en boekingen tot nog toe een heleboel zelf hebben gedaan. TopNotch heeft een heel ander, veel commerciëler doel. Zij willen ons echt opblazen. Dat biedt nieuwe ingangen en nieuwe mogelijkheden. En, niet onbelangrijk, ze nemen ons een hoop werk uit handen. Zodat wij weer eens wat muziek kunnen gaan maken.”        
 
Deze overwegingen deed The Q4 besluiten de promotie binnen de Benelux over te dragen aan TopNotch. Daarbuiten blijft het trio vertegenwoordigd door PROJECT: Mooncircle, dat behalve in Duitsland ook een grote aanhang heeft in Japan. Of ze nu toetreden tot de TopNotch-stal? De drie spreken liever van een nieuw aangegaan partnerschap. “We leveren een product dat al klaar is, waardoor onze samenwerking anders is dan die van de gemiddelde artiest in ‘de stal’. Wat TopNotch doet is het album Sound Surroundings opnieuw uitbrengen en de promotie daaromheen organiseren. Mochten we een nieuw album willen uitbrengen, dan doen we dat bij hen. Brengen we geen album uit, dan is dat ook goed. Het label heeft geen artistieke zeggenschap over waar onze muziek heen gaat.”

Voor de live-shows heeft The Q4 nog meer nieuwe partijen aangetrokken: productiehuis Oost-Nederland en Stichting Habek. Samen helpen zij The Q4 bij het opzetten van hun live-shows, zowel op facilitair als op artistiek vlak. “Zowel ON als Habek denkt met ons mee over manieren om onze nerdy studiomuziek live op het podium te brengen”, vertelt SENSE. “Ook hier geldt dat we volop artistieke vrijheid hebben. Als wij morgen zeggen: het lijkt ons leuk om met vijfendertig koorknapen op te treden, dan kan dat. Habek gaat vooral over de praktische zaken rondom de repetities. Het beschikbaar stellen van een repetitieruimte hier op de Zeedijk, maar ook iedereen wakker bellen en ervoor zorgen dat we niet teveel rookpauzes nemen.” Mark Gademan (ook wel bekend als perCeptie), het aanspreekpunt van Habek, speelt daarbij een belangrijke rol. “Hij is een leraar af en toe”, merkt de tot dan toe stille STW op. SENSE knikt: “Die zegt dan ‘kinderen, kinderen, de pauze is voorbij!’” STW, lachend: “Wat heel prettig is.”

Waar Habek voor veel hiphoppers een familie is, geldt dat voor The Q4 minder. “Als solo-artiest voel ik dat wel zo,” verduidelijkt Utrechter Arts the Beatdoctor, “en we houden ook erg van de sfeer en de mensen hier bij Habek. Maar ik beschouw The Q4 als mijn familie. We hebben geen groep nodig om bij te horen, want we hebben elkaar al gevonden.” SENSE en STW grijnzen. “We vinden elkaar heel lief.” Met dat statement is The Q4 op de aankomende editie van Roffest, waar de nadruk wordt gelegd op de verschillende hiphopfamilies binnen Nederland, een ietwat vreemde eend in de bijt. Desalniettemin verzamelen de drie producers voor de gelegenheid flink wat volk om zich heen: op het podium zullen ze vergezeld worden door vier vocalisten, vier strijkers en een scratchende DJ Genaro, die gedurende het interview vanaf een aangrenzende tafel meeluistert.

Het is bijzonder hoe een muzikale samenwerking die begonnen is als zijproject nu het object is van labelonderhandelingen en grote media-aandacht. Een ontwikkeling die Arts the Beatdoctor, SENSE en STW deed besluiten om hun andere projecten tijdelijk op een zijspoor te zetten, ook al gaan die projecten hun net zoveel aan het hart als The Q4. Waar mogelijk, integreren de producers de leden van hun overige projecten in de activiteiten van The Q4. Zo neemt SENSE vocalisten BLS (SHAHMEN) en Esperanzah (Numaads) mee het podium op en is de bassist van STW’s rockband als geluidsman aangesteld. “Dit succes hadden we niet verwacht”, vertelt Arts. “Maar juist omdat het nu zo goed wordt opgepikt, doen zich allerlei kansen voor die artistiek gezien zeer interessant zijn. Voor ons is dat belangrijker dan te kijken hoeveel geld we ermee zouden kunnen verdienen.”

Artistieke ontplooiing: het is de voornaamste wens, maar ook de bestaansvoorwaarde van The Q4. “Uiteindelijk draait onze muziek om onze interpretatie van een sample”, verklaart Arts. “Veel meer nog dan in onze soloprojecten laten we daarbij de kaders los. De techniek - het opknippen en op originele wijze hergebruiken van samples - maakt dat het een geheel is.” Hoewel de onderlinge verschillen tussen de producers onontbeerlijk zijn voor het uiteindelijke eindresultaat, zitten The Q4-leden meer op een lijn dan dat ze van elkaar verschillen. “Daar hebben we elkaar ook op uitgezocht”, merkt SENSE op. “We zijn het vrijwel altijd eens over wat goed is.”

 

Te zien: The Q4 op Roffest, zaterdag 3 juli 2010 @ Julianapark, Utrecht
Te zien: The Q4 op Live At Westerpark (voorprogramma van Anouk), zondag 4 juli en zaterdag 10 juli @ Westerpark, Amsterdam