In het Nederlandse festivallandschap begint het Utrechtse festival Le Guess Who? steeds meer een eigen plekje te bemachtigen. Johan Gijsen, programmeur van Tivoli en een van de oprichters van het festival, is daar erg blij mee. “Tot voor kort had ik het idee dat het festival in Canada bekender was dan in Nederland. Als we daar zeggen dat we van Le Guess Who? zijn, dan werkt dat als een magneet voor bands en managers. Het leeft daar heel erg. Ik merk dat het dit jaar in Nederland echt een naam is geworden.”
Drie jaar geleden trok Johan Gijsen met zijn compagnon Bob van Heur naar Montreal omdat daar volgens hem interessante dingen gebeurden op muzikaal gebied. Hij heeft veel artiesten en mensen uit de muziekindustrie gesproken, en heeft in het prille begin ook Patrick Watson ontmoet, die betrokken is geraakt bij het festival. “Hij is echt een huisvriend van het festival geworden, vanaf het begin al. Dit jaar wilde hij absoluut op Le Guess Who? staan; hij speelt op zondag. Hij heeft speciaal voor het festival volgende week zaterdag vrij genomen. Dat is bijzonder, dat doen bands eigenlijk nooit omdat dat de meest rendabele dag is. Maar het is gewoon leuk om een paar dagen lang alleen maar muziek uit een bepaald land te horen. Stel je eens voor dat bandjes als Voicst en Kyteman naar Canada vliegen om daar een driedaags festival te doen. Dat zou hier ook heel erg leven.”
Dit jaar is het festival uitgebreid met exposities, workshops, interviews en meerdere locaties. “We hebben een mooi programma met nieuwe, vooruitstrevende muziek voor elkaar weten te boksen. Ik ben er zelf erg enthousiast over. We gaan uit van onze eigen kracht. Als je een festival organiseert vanuit enthousiasme voor een bepaalde muziekstroming, zou het raar zijn als je in het derde jaar ineens dingen programmeert waar je niet achter staat. Het is niet zo van: oh, ik vind het leuk om vier dagen lang dingen te programmeren die Johan Gijsen en Bob van Heur leuk vinden. Het programma is met zorg samengesteld.”
Stond Le Guess Who? voorheen vooral bekend als een festival voor Canadese bands, dit jaar zijn er ook acts uit Londen en Amerika. “Drie jaar geleden vonden we de dingen die in Montreal gebeurde qua muziek heel interessant en ik denk dat we de voorgaande edities zo’n veertig à vijftig Canadese bands hebben geprogrammeerd. Maar je moet dingen programmeren omdat ze vernieuwend en spannend zijn, niet omdat ze uit een bepaald land komen. Wat je ook erg hebt in Montreal: de drummer van bandje A drumt ook in bandje C, en de zanger van bandje B zit weer in bandje A. Dat is gewoon lastig boeken, omdat als band A op toer is, band B en C simpelweg niet kunnen optreden. Je moet steeds in dezelfde vijver vissen. Je wil ieder jaar goede bands op je festival, maar het is niet zo dat het aanbod in Canada even snel meegroeit natuurlijk. Vorig jaar hadden we al een paar acts uit Amerika, maar dat is toen minder opgemerkt. Dit jaar hebben we Canada veel meer losgelaten. Al is het land nog steeds een rode draad in het festival,” aldus Johan.
Behalve in Tivoli Oudegracht zijn er dit jaar ook bandjes te bewonderen in Theater Kikker, EKKO, Tivoli De Helling, dB’s, RASA en de Kargadoor. "Je kunt dit jaar echt je eigen route uitstippelen. Als je van een bepaalde stroming houdt, kun je zo iedere dag langs verschillende locaties voor optredens. We willen de stad erbij betrekken.” Le Guess Who? wordt ieder jaar weer een stapje groter. Hoeveel groter gaat het festival nog worden? “In een dynamische wereld als de popmuziek moet je flexibel kunnen zijn met wat je wilt. Dit jaar werken we voor het eerst met meerdere locaties, waar ik heel blij mee ben. Dat leent zich perfect voor een mooi popmuziekfestival. Dat mis ik eigenlijk in Utrecht. Den Haag heeft zijn Crossing Border en Rotterdam heeft Motel Mozaïque. Utrecht heeft nu Le Guess Who?. Ik vind het belangrijk om in Utrecht vier dagen hele mooie muziek te laten horen. Het moet wel muziek zijn met een bepaalde drang naar vernieuwing of eigenheid, en het moet iets betrekkelijk nieuws zijn. Het is te vergelijken met Lowlands. Dat vond ik tien jaar geleden tof omdat ik daar nieuwe dingen kon zien en ontdekken. Alleen is Le Guess Who? in de winter en in een stad. En iets kleinschaliger. Maar daarom ook veel intiemer.” De Jaarbeurs vullen met Le Guess Who? is geen optie, maar in de toekomst zou Johan het festival wel graag uit willen breiden naar nog meer locaties en meer dagen. “Ik zou het leuk vinden als we straks meer locaties hebben, zoals kleine kroegjes. Of kleine kerkjes, zaaltjes en theatertjes in de binnenstad van Utrecht.”
Johan kijkt zelf het meeste uit naar het optreden van Wild Beasts. “Dat vind ik zo’n bijzondere band. En het is heel grappig, want deze week heeft de NME een lijst samengesteld met beste cd’s van het decennium, waar onder andere de Arctic Monkeys instaan, en volgens mij staan deze Wild Beasts op nummer 41. De plaat is dit jaar uitgekomen en hij staat dus nog ver boven bijvoorbeeld MGMT. Vind ik mooi om te zien, dat hebben we dan goed ingeschat. Het borrelt rond die band en dat is wat Le Guess Who? wil laten zien. Ik weet niet of ze ooit allemaal de HMH gaan volspelen, maar ik ben wel overtuigd dat er een paar tussen zitten. En dan kunnen mensen zeggen: “op Le Guess Who? was ik erbij”. Vandaar ook de vergelijking met Lowlands. Leuke nieuwe bandjes ontdekken doe je op allebei. Ons festival is intiemer en persoonlijker. Dat laatste is een kernwoord voor het festival, maar niet de belangrijkste factor. Het is erg gaaf dat er bands zijn die langer dan een dag in Utrecht blijven om het festival ook mee te maken. Dat ze ook gewoon een biertje drinken in de zaal en naar het volgende bandje kijken.”
Te zien: Le Guess Who?, 26 t/m 30 november 2009 @ verschillende locaties in Utrecht