Het moment dat het mooiste meisje uit de klas gothic werd, was een zwarte dag voor alle jongens - zonder uitzondering devote aanbidders. "Hoe kan ze dat nou doen?" en "Ziet ze dan zelf niet dat het er niet uitziet?" waren de meest gestelde vragen van onze verwoede zoektocht naar haar motieven. Gelukkig voor ons kwam er al snel een nieuw mooi meisje in de klas zodat we die zoektocht konden staken.
Ik moest nog even aan haar denken toen ik donderdag aankwam bij Tivoli. Het idee dat ik nu eindelijk eens kon vragen wat mensen bezielde om er 'zo' bij te lopen had zichzelf al enigszins genuanceerd, toch leek me dit een mooie gelegenheid om een paar dingen recht te zetten. Er zijn genoeg mooie vragen over de achtergronden van gothics te stellen. Soms deed ik dat ook wel. Vragen als "Verberg je jezelf nu achter je extreme kledingopvatting of wil jij er juist iets mee zeggen?" en "is het niet een beetje narcistisch om er zo uitgesproken bij te lopen?" waren wat dat betreft voltreffers. Gelukkig antwoordde men óf niet, óf heel vaag op dat soort domme vragen. Hoe misplaatst is het om een pretentieus verhaal te willen schrijven over een scène waarvan iedereen zelf zegt dat het "gewoon fijn" is, "en niet veel meer".
In mijn meest donkere kleren stapte ik Tivoli binnen. Met een zwaar gemoed en oprecht verbaasd over de verschillende manieren om jezelf aan te kleden, wankelde ik weer naar buiten. Gelukkig stond het daar vol met lieve mensen die graag op mijn verbazing in wilden gaan. Zoals Jeroen (25) die buiten op de brug voor de ingang staat. Compleet bezweet en zo mogelijk nog meer voldaan. "Het is een keuze. Ik kies er bewust voor om mijn donkere kant niet te negeren. Iedereen is donker, jij ook."
Met deze vaststelling kan ik het alleen maar roerend eens zijn. Dat ik me niet meteen in een zwart gewaad met ijzeren accessoires hijs, doet inderdaad niets af aan het feit dat ik ook donker ben. Als ik één ding heb geleerd dit weekend, is het wel dat goths allemaal hele normale mensen zijn: ze kleden zich alleen wat anders. Aan de andere kant: wat is anders? Jeroen heeft daar wel een mening over. "Kijk, jij ziet eruit zoals je bent. Ik zie er ook uit zoals ik ben. Wat is dan het verschil?"
Van al mijn vooroordelen krijgt het vooroordeel dat gothics maar een stelletje "sad bastards" zijn, de grootste klap. Vooral in Tivoli is het met acts als Front 242, VNV Nation en consorten een groot feest. Niet zo'n feest waarop je een nieuw verworven vriendinnetje mee naartoe zou nemen om eens lekker te dansen: daarvoor doen de mannen op het podium iets teveel denken aan die nare buurman die elke dag met een woedende blik zijn pitbullterriër uitlaat. Daarvoor doet het ook te Duits aan.
De knalharde en onvermurwbare beats stuiteren niet, maar donderen recht het meest donkere plekje van mijn ziel binnen. Intimiderend. Vermoeiend ook. Op een bankje achter in de zaal kom ik tot de teleurstellende conclusie dat ik nooit een echte gothic zal worden. Want welke echte gothic moet bij het zien van de mannen van Front 242 zijn best doen niet te lachen? Welke echte gothic ziet in de podiummanieren van de Belgen een geslaagde karikatuur van de boze, gefrustreerde maatschappelijke verliezer?
Het Domplein, zaterdagmiddag. De vermenging tussen bezoekers van het festival en belangstellenden vormt een haast surrealistisch tafereel. Een volledig in het felgeel verklede jongen onderricht vier geïnteresseerde senioren in de grondbeginselen van het hoe-verkleed-ik-mezelf-zo-dat-echt-iedereen-kijkt. Talloze goths poseren vrijwillig voor de massaal toegestroomde fotografen. De festivalbezoekers blijken het goed te doen als exotische toevoeging op een dagje winkelen. De voornaamste conclusie: eigenlijk zijn ze heel aardig. Een wat ouder echtpaar: "Ze zijn heel sociaal, het oogt alleen een beetje anders. Jammer misschien, dat het zo extreem moet zijn. Als ons kleinkind er zo bij zou lopen zouden we dat niet erg vinden. Gebeurt er weer eens wat."
Een underground stroming die waardering zoekt en vindt bij ouderen en dagjesmensen door vooral heel aardig te zijn. Waar punks zichzelf het liefst bij het idee alleen al zouden ophangen, keuvelen de goths doodvriendelijk met iedereen die hen ook maar aanspreekt. "Ontroerend vind ik het", vertelt een vrouw op het Domplein. "Zo origineel en mooi hoe die mensen erbij lopen. Als ik nu hun leeftijd had, had ik er zeker ook zo bij gelopen." Ook de achterliggende ideeën van de cultuur spreken haar erg aan. "Zelf ben ik een herfstmens. Ik voel me gewoon aangetrokken tot de wat meer donkere kant van het leven. Deze mensen ontroeren me echt."
Het mooie meisje uit mijn klas ben ik niet tegengekomen. Een echt antwoord op de vraag heb ik ook niet gevonden. Misschien kwam mijn vriend Jos er nog het dichtst bij in de buurt. "Ik vind het ergens wel mooi dat deze mensen het uiterlijk in feite onbelangrijk maken. Door er zo extreem uit te zien, verdwijnt het uiterlijk eigenlijk naar de achtergrond." En zo is het. Misschien.
De ondraaglijke duisternis van het bestaan
Summer Darkness door de ogen van een buitenstaander
Casper Sikkema mocht een verhaal schrijven over Summer Darkness. Niet over de muziek, want met The Cure als meest duistere band in zijn platenkast is hij een lichtgewicht als het op duisterheid aankomt. Het moest het verhaal worden over een zoete popliefhebber die zich trefzeker onderdompelt in het festival met al zijn duistere krachten. Lees het relaas vol van verwondering, verbazing en verdwijnende vooroordelen.