Roy S. is vooral bekend als singer-songwriter die meer op heeft met expressie en dynamiek dan met dingen als melodie en toegankelijkheid. Als geen ander weet hij tijdens zijn intense optredens zijn publiek op te delen in twee kampen: voor of tegen. Velen snappen niets van zijn muziek en gaan geërgerd nog een biertje halen. De enkele liefhebber smult echter van zijn onorthodoxe projecten. En weet hem een van de grootste singer-songwriters van Utrecht te zijn – ook al is hij dan net naar Den Haag verhuisd. Eigenlijk kunnen we ‘m dus niet langer claimen. Maar juist nu heeft hij een nieuwe plaat laten verschijnen die goed aantoont dat Roy Santiago, zoals hij zich nu weer voluit noemt, meer is dan slechts de minimalistische eenling zoals te horen op zijn vorige EP ‘Make it So.’ Hij zit tenslotte ook in The Havalina’s, een electrogabber-Pixies-tribute, en in de vooralsnog-eenmans-rockband The Doo Run Run. Het gebrek aan humor in zijn singer/songwriter-gedaante, dat voor vele tegenstanders het grootste struikelblok is, wordt hier ruimschoots ingehaald. Op zijn nieuwe plaat valt er minder te lachen, maar een verrassing is het zeker. ‘Shaving Whales, Rewriting the Alphabet’ is een nog geen twintig minuten durende collage van fragmentarische liedjes en veel, heel veel ruis. Eerder was het de bedoeling dat hij op een verzamelplaat zou verschijnen op Santiago’s label WotNXT, waar ook Pien Feith inmiddels huist, maar dat ging uiteindelijk niet door. Nu is het ’s mans eerste gratis internetrelease, met bloedmooi artwork van Patrick G. Bras. In de eerste minuut wordt direct duidelijk dat ook deze release Santiago’s controversiële imago alleen maar zal versterken. De ouverture klinkt alsof iemand de afwas staat te doen terwijl in de achtergrond een van Santiago’s liedjes opstaat. Dat wordt bruut onderbroken door een bak ruis die flink in het rood gaat, waarna een lang instrumentaal stuk volgt, bestaande uit veel elektronische klanken en een psychedelische gitaarsolo. Later volgen gesamplede geluiden van een Duitse tv-zender, een nogal aanstellerige voordracht van dichteres Jet H.H. Crielaard, wat ruis- en feedbacksymfonieën en zo hier en daar een liedje. Slechts af en toe krijgt de boel dus een beetje vorm. Na vijf minuten gebeurt dat bijvoorbeeld in een liedje dat klinkt als een swingende Nine Inch Nails. En vooral in de laatste vier minuten openbaart zich een erg geslaagd stuk dat begint als Velvet Underground en eindigt met bloedspannende electro. Maar wie bij die laatste vier minuten wil geraken heeft erg veel geduld nodig en moet door veel onbeluisterbare chaos. Als knipoog duikt Crielaard halverwege nog eens op met de vraag ‘Are you still there?’ Hij doet het er gewoon om. Het maakt de nieuwe EP tot een werkstuk dat zeer gemakkelijk belachelijk te maken is. Zoals ook zijn over-de-top getergde, maar eigenlijk vrij beperkte zangstem. Zoals ook zijn hobbyprojecten The Doo-Doo-Run en The Havalina’s. Maar wie er de moeite voor wil doen, kan ontdekken dat in Santiago’s projecten en altijd weer verrassende aanpak juist iets zeer verfrissends zit. Hoewel ook ondergetekende lang niet altijd weet wat hij nu eigenlijk wil zeggen. Het kan niet anders of Santiago’s grote cult-meesterwerk komt er nog eens aan.