Servische salsa Boris Kovac zet RASA op zijn kop

Gevarieerd La Campanella brengt apocalyptische Balkanblues

Tekst: Machiel Coehorst / Fotografie: Sebastiaan ter Burg, ,

RASA vormde vrijdag het toneel voor apocalyptische dansen en ballades uit de Balkan. De Servische componist en saxofonist Boris Kovac en zijn begeleidingsband La Campanella speelden een aanstekelijke en vermakelijke mix van Oost-Europese muziek, jazz, kamermuziek en cabaret. Een kleurrijk gezelschap, dat werd al gauw duidelijk.

Gevarieerd La Campanella brengt apocalyptische Balkanblues

Een goedgevuld RASA stond vrijdagavond in het teken van zowel melancholie en weemoed als zwierigheid en clownesk cabaret. Op het programma stond Boris Kovacs & La Campanella, een Servisch kwintet dat laveert tussen droefgeestige balkanblues en salonfâhige kamermuziek. Met zijn eerdere begeleidingsband LaDaABa (La Danza Apocalypsa Balcanica) had de Servische componist en saxofonist Boris Kovac het patent op melodieuze Oost-Europese muziek, doordrenkt met het fatalisme uit de recente Balkangeschiedenis. Met zijn nieuwe band La Campanella is de toon iets luchtiger en optimistischer. Het publiek in RASA krijgt beide uitersten van Kovac te horen. Misère versus lichtvoetigheid, zwarte humor versus zwierige ballroommuziek. La Campanella heeft zich al lang en breed achter haar instrumenten geposteerd als Kovac zelf het podium betreedt. Zijn eerste daad: een fikse smeerbeurt voor zijn lippen die het ongetwijfeld zwaar te verduren gaan krijgen vanavond, gezien de drie saxen en een klarinet die geduldig staan te wachten. Onverstaanbaar gefluister volgt en Kovac zet in met een weemoedig intro op een ultrakleine altsaxofoon. Op de achtergrond worden beelden geprojecteerd van het Servische platteland. De toon voor de avond is gezet. Kovac en consorten verbeelden een muzikale reis door Oost-Europa met uitstapjes naar Latijns-Amerika. Complexe Balkanritmes worden vermengd met luchtige latinjazz. Noem het Servische salsa, noem het Latino Balkanica. Zowel energiek als ingetogen, traditioneel als crossover, soms flirtend met kitsch. Na twee instrumentale nummers waagt Kovac zich aan een stukje zang. Zijn donkere timbre doet denken aan Leonard Cohen, maar dan zonder diens zeggingskracht. Kovac fluisterzingt afwisselend mierzoete ('when you wake up, you should know I love you') en etherisch aandoende teksten. Het moge gezegd: in de rol van entertainer, clown en bezield saxofonist overtuigt hij meer. Bezieling valt trouwens geen enkel bandlid te ontzeggen. Naast de onmiskenbare instrumentbeheersing spat de geestdrift er ook bij de overige vier van af. Met name de jeugdige gitarist, die toch al imponeert met zijn intense solo's op zowel klassieke als elektrische gitaar, heeft er duidelijk schik in. En ook de bassist waagt zich aan een kolderiek dansje tijdens 'Last Balkan Tango', daarbij olijk begeleid op een fluitje door de drummer. Een mooi moment is er bij 'Damar of Istanbul'. We zien beelden van de Bosporus, de bazaar en de moskeeën, we horen een tamburitza (luit) en een smartelijke saxofoonsolo in een melancholiek eerbetoon aan de Turkse stad. De samenzang aan het eind is wellicht iets te veel van het goede en neigt naar pathos. En dat is misschien ook het enige bezwaar dat kleeft aan de muziek van Boris Kovacs & La Campanella: er wordt iets te nadrukkelijk geflirt met kitsch en af en toe is het wel erg rimpelloos. Gelukkig wisselt Kovacs snel en vakkundig van genre: van salonmuziek naar freejazz, klassiek of klezmer. De ode aan Istanbul wordt dan ook gevolgd door een feestnummer, met een flink tekeer gaande gitarist. Boris Kovac is afkomstig uit de theaterwereld. Iemand die neigt naar de overdrijving en houdt van contrasten: na een solopartij doet hij het voorkomen alsof hij zijn laatste adem uitblaast, tijdens een andere solo is niet alleen zijn sax hoorbaar, maar ook zijn gepuf in het mondstuk, een mallotige clownsact laat hij volgen door een uiterst droefgeestige solo. De stemmingswisselingen vliegen je zogezegd om de oren. En geheel naar Kovac' motto ('Dans! Dans de tango en de wals, want elke dans kan je laatste zijn!') nodigt de muziek in RASA uit tot dansen. Maar in de zaal blijft iedereen keurig op zijn stoel. Enthousiaste ovaties zijn er wel, en niet aflatend voetengestamp resulteert in twee fraaie toegiften. Kovac verlaat de zaal met de woorden: 'see you in a better world after bloody history'. Boris Kovac, een dromer pur sang. Boris Kovac & La Campanella Gezien: RASA, 10 februari 2006.