Rosa Ensemble trakteert Kikker op virtuoze veeg uit de pan

Beefhearts maniakale gekte wordt voorbeeldig verbeeld

Machiel Coehorst, ,

Het compositorisch complexe werk van Zappa en Beefheart opnieuw arrangeren en voorzien van Nederlandse teksten: het is bepaald geen sinecure. Maar het Rosa Ensemble slaagt er wonderwel en met verve in om te overtuigen met een eigen interpretatie van de ‘hinkstapmuziek’ van beide geniale gekken. Met een weergaloze Hans Dagelet als zanger, trompettist, dirigent èn poseur in de hoofdrol.

Beefhearts maniakale gekte wordt voorbeeldig verbeeld

Slechts met de vingers in de oren weerstaan enkele bezoekers op leeftijd de elektronische beats van voorprogramma Durk Attaturk, een project van Jelte Heringa van het Utrechtse Most Unpleasant Men en Floris van Bergeijk, die onder meer ook in het Rosa Ensemble speelt. Het is bij vlagen ook niet bepaald zachtzinnig en subtiel wat het duo vanachter de synthesizers de grote zaal van Kikker inpompt. Veel gepiep en geknars, af en toe oorverdovende techno-beats en dit alles gelardeerd met teksten als “Stokvis beuken midden in de keuken”. Tja, je moet er van houden. Het merendeel van het publiek zal dan ook niet rouwig zijn geweest met de start van het optreden van het Rosa Ensemble. ‘Moderne kamermuziek’, zo omschrijft de zevenkoppige formatie zelf hun genre. En inderdaad zien we Perzische tapijtjes op de planken en een staande lamp bij elke muzikant. Een relaas over “meneer Van Vliet” die op een vliegveld een werkvergunning tracht te bemachtigen vormt de opmaat voor een avond vol van virtuoos vertoon, die voor de toegift tot een ontknoping komt met Zappa’s ‘Echidna´s Arf (of you)’. De toon voor de rest van de avond is met deze stukken gezet; het gemak waarmee het Utrechtse ensemble raad weet met Zappa's complexe nummer vol maffe wendingen is werkelijk verbluffend. Naspelen doet Rosa Ensemble niet, materiaal van Frank Zappa en Captain Beefheart –en niet het meest voor de hand liggende- is voor de voorstelling Selling Hoover In Mojave opnieuw gearrangeerd en vertaald door percussionist Daniel Cross en toetsenist Floris van Bergeijk. En het is niet niks wat Rosa Ensemble de zaal vanavond voorschotelt: de ingenieuze en halsbrekende breaks volgen elkaar in hoog tempo op en de solopartijen van met name saxofonist Ivo Ronkes en gitarist Jeroen Kimman zijn bij vlagen onnavolgbaar. De virtuositeit –van blad gespeeld, dat wel- vliegt je voortdurend om de oren. Muzikaal vakmanschap te over dus, maar het is de fenomenale Hans Dagelet die met zijn verbeelding van Captain Beefhearts universum de show steelt. De acteur met hoed en sjofel jasje gromt, brult en schmiert als Don van Vliet in zijn beste dagen. In de verstilde poses met trompet verraadt zich de doorgewinterde filmspeler. Behalve begenadigd acteur en overrompelend performer blijkt Dagelet ook nog eens een uitstekend trompettist. Zijn ingetogen solowerk is indrukwekkend en contrasteert fraai met de maniakale gekte die de rest van de avond grotendeels kenmerkt. De ritmesectie van de formatie is stuwend, strak en spannend en je gelooft je oren niet bij het horen van bepaalde solo’s. Een minutenlange, volledig synchroon lopende solopartij van de gitarist en saxofonist benadert zelfs de muzikale perfectie. En tussen al dat muzikale stuntwerk door rapt en stottert Dagelet de vertaalde teksten van Beefheart: “Ik geniet van de wereld als er geen mensen zijn, geef mij maar een gebrek aan mensen.” En: “De zon stelt me zo teleur,” gesproken bij buitenkomst van het net bezochte Van Gogh-museum. Zoals bekend koos Beefheart zelf al geruime tijd geleden voor “het zwemmen in verf” in plaats van voor de muziek. Eeuwig zonde natuurlijk, want oorspronkelijker vind je ze niet snel. En al helemaal niet in de woestijn. De vertaling van Daniel Cross en Alex Peterhans leidt tot vondsten als: ‘De duizend en tiende dag van de menselijke totempaal’, ‘Alice in Somberland’, ‘Vleerketting plukker’ en ‘Een wortel voor konijn slaat als kwadraat op diamant.’ De avond wordt afgesloten met Zappa’s feestnummer We’re not alone. Virtuoos, wederom. Rosa Ensemble en Durk Attaturk Theater Kikker, 30 september 2005