Je kunt het met recht een muzikale familie noemen: zoon Rufus timmert flink aan de weg met zijn ambitieuze pop, van dochter Martha verscheen onlangs een solodebuut en ex-vrouw annex moeder Kate McGarrigle was onlangs nog met tante Anna te bewonderen op Blue Highways in Vredenburg. En de oude meester zelf, de 58-jarige Loudon Wainwright III, komt ondertussen doodleuk met zijn 21e cd op de proppen: ‘Here Come the Choppers’. En de ambachtsman is het maken van humorvolle bitterzoete songs nog allerminst verleerd, zo blijkt vanavond in een vol Tivoli.
De thematiek is vertrouwd voor de kenners van zijn werk: familie, ouderdom en de dood. Zijn bloedverwanten bezingt hij over het algemeen ingetogen, in songs die uitblinken door eenvoud en stilistische finesse. De meer venijnige en cynische kant van Wainwright III is hoorbaar in de politieke en maatschappijkritische nummers.
“I dare you to find my new record”, zegt hij ergens aan het begin van het optreden tegen de zaal. Aan zelfspot geen gebrek bij de Amerikaanse troubadour. Begonnen als imitator van Bob Dylan in de vroege jaren zestig en ondertussen alweer een kleine veertig jaar op het podium. En van slijt is nog geen enkele sprake. Wainwright III beschikt nog over voldoende energie om zijn onconventionele en koddige stijl van optreden te presenteren: in een te grote slobberbroek en met opgestroopte mouwen wiebelt hij voortdurend van het ene been op het andere, zijn tong hangt regelmatig uit zijn mond of schicht als een hagedis heen en weer en zijn gezichtsexpressie varieert van gepijnigd, cynisch tot uitgelaten extatisch.
Tussen de nummers door palmt hij moeiteloos de zaal in met hilarische anekdotes over het bezoek van Bush aan Nederland en over het illegaal downloaden, de enige manier volgens hem om nog in aanraking met zijn muziek te komen. Wainwright III speelt veel nummers van een van zijn latere cd’s ‘Last Man on Earth’, waaronder het intieme en bijzonder fraaie ‘White Winos’. Dit klein meesterwerkje is een ode aan zijn moeder die voor het slapengaan immer een wit wijntje nam. Ook ‘Homeless’ handelt over zijn familie, eveneens op een ontroerende manier.
Vanwege zijn heldere stemgeluid en zijn duidelijke articulatie is het voor het publiek niet zo lastig om de veelal verhalende teksten goed te kunnen volgen. Maar Wainwright III kan dus ook venijnig uit de hoek komen. ‘A Hard Day on the Planet’ schreef hij ten tijde van het regime Reagan en de toegift ‘Here Come the Choppers’ van zijn laatste cd is een felle aanklacht tegen de Amerikaanse inmenging in Irak. Dit nummer is ook een van de hoogtepunten van de avond, vanwege het dreigende expressieve gitaarspel en de bezielde zang.
Kolderiek daarentegen wordt het in ‘They Spelled My Name Wrong Again’ en in een nummer over engelen die in de hemel van alles uitvreten wat God verboden heeft. De stemmingswisselingen vanavond zijn talrijk en zorgen ervoor dat het concert van het begin tot het eind boeit. Loudon Wainright III in deze vorm kan er nog jaren tegenaan.
Loudon Wainright III
Gezien: Tivoli, zaterdag 7 mei 2005
Onbetwist vakmanschap van Loudon Wainwright III
Troubadour op leeftijd met immer scherpe pen
Muziek en humor, het is niet zelden een ongelukkige combinatie. Dat het ook goed kan gaan, bewijst Loudon Wainwright III in Tivoli met een optreden waar het vakmanschap van afdruipt. Een clowneske presentatie in combinatie met fraaie luisterliedjes van de troubadour die al meer dan 35 jaar zijn leven met afwisselend cynisme en mededogen bezingt. Een indrukwekkend optreden van een aimabel mens, bekeken en beluisterd vanuit een klapstoeltje.