Eboman zet met fenomenale technologie rommelige show neer

Voor inzichten in de maatschappij moet je niet bij Eboman zijn

Andre Kamphuis, ,

Samplekunstenaar Eboman heeft zich na een kortstondig hitsucces toegelegd op experimenten met beeld en geluid. Zijn zelf ontwikkelde interface maakt het mogelijk door lichaamsbewegingen te scratchen met beelden. Sinds kort maakt hij ook theatervoorstellingen met deze technologie, zoals gisteravond in Kikker. Hoewel zijn beheersing van de technologie indrukwekkend is deed het geheel wat slordig aan.

Voor inzichten in de maatschappij moet je niet bij Eboman zijn

Jeroen Hofs, alias Eboman, was in de jaren negentig een van pioniers van de breakbeat. We kunnen zelfs spreken van kortstondig hitsucces met de EP's 'Donuts with Buddah' en 'Bounce to Diss'. Zijn interesse lag echter niet bij muziek alleen. In plaats van platen te blijven maken voor een groot publiek ging hij de mogelijkheden verkennen van het manipuleren van beeld- en geluidssamples. Inmiddels heeft hij een techniek geperfectioneerd waarmee mensen door middel van sensoren op hun lichaam rechtstreeks beeld en geluid aan kunnen sturen. In oktober 2004 heeft hij de techniek al toegepast in een voorstelling van het progressieve Utrechtse theater Huis aan de Werf. Hij liet een groep acteurs abstracte verhalen uitbeelden terwijl ze met de sensoren stukken film bewerkten. Nu is hij terug met de voorstelling 'Verknipt', wederom een Huis aan de Werf-productie die in het kader van het jaarlijkse Festival aan de Werf haar première beleeft. Het thema is niets minder dan de Vrijheid. Want “in een overvloed van data en mogelijkheden zullen we onze eigen weg moeten vinden en tot keuzes moeten komen”, zo luidt het persbericht. De grote zaal van Theater Kikker is zo goed als vol (ruim vijftig zielen) als Eboman het podium betreedt met Glen Faria, een jongen met imposante dreadlocks. Beiden zijn behangen met sensoren. Voor hun voeten staan drie beamers die gericht zijn op een met wit papier beplakte schutting achter hen. Ze rommelen wat met de apparatuur, roepen “Ik heb er zin in!” in de camera en besluiten dat het goed is. Eboman begint te scratchen met een sample van een klimatoloog die in Nova vertelt dat Nederland in 2030 onder water loopt. Het mondt uit in een breakbeat. De heren dansen wat en Glen scheurt het papier van de schutting, zodat het beeld op kaal hout met flarden papier wordt geprojecteerd. Hij laat zien dat breakdancebewegingen heel geschikt zijn om Eboman´s techniek te gebruiken. Als de muziek is stilgevallen stelt Glen met gespeelde verbazing wat vragen aan Eboman over het onheil dat ons land gaat treffen. Ebo antwoordt pesterig door steeds net niet het hele geluidssample te laten horen waarin die vraag wordt beantwoord. Totale onverschilligheid veinzend gooit hij wat muntgeld en een kopje op de grond. Hij filmt deze daad en begint ermee te spelen. In korte tijd tovert hij er een heuse beat uit. Dan mag het publiek meedoen. De mensen op de voorste rij mogen allemaal een geluidje maken. Eboman improviseert wat met dit materiaal. Vervolgens speelt Glen wat met een filmpje van een hond, waarna er een kakafonie aan beelden en geluiden ontstaat waarin we Frans Bauer, Wouter Bos en Public Enemy´s Flavor Flav voorbij zien komen. Als de rust is weergekeerd horen we een stukje jazz (een fragment uit Ebo's oude werk). Eboman gaat als een soort crooner achter een microfoon staan en zingt wat naïeve regeltjes over de liefde. Hij klinkt als Herman Brood op een mindere dag. Spannender wordt het als Eboman een fragment met minister-president Balkenende onder handen neemt. Het gedrag van de premier doet denken aan de virtuele nieuwslezer Max Headroom uit de jaren tachtig. Naast Balkenende verschijnt Bush, en later Geert Wilders. Het geluid dat de heren voortbrengen wordt gemaakt tot een monotone, hypnotiserende zoem. Een operazangeres (Daniela Bernoulli) schrijdt het podium op. Ze zingt hoog en zachtjes over de zoem heen. De beelden worden geleidelijk abstracte vormen. Een verstild, trance-achtig moment is het resultaat. De laatste 'akte' behelst beelden van minister Verdonk die, voor het contrast, naast beelden van een asielzoeker worden gezet. Deze vertelt hoe moeilijk zijn leven is. De fragmenten worden wel heel vaak herhaald, terwijl de boodschap meteen duidelijk is. Na deze exercitie nemen de drie performers afscheid met een buiging. Het publiek klapt redelijk enthousiast. De voorstelling deed helaas aan als een demonstratie van Eboman´s nieuwe technische snufjes. Een van de oorzaken hiervan was de melige sfeer tussen Eboman en Faria. Bovendien komt de wat pretentieuze thematiek niet echt uit de verf. Eboman heeft ongetwijfeld het hart op de juiste plaats, maar voor grootse inzichten in onze hedendaagse informatiemaatschappij moet je niet bij hem zijn. Hij moet inderdaad 'zijn eigen weg vinden in een overvloed van data en mogelijkheden'. En vooral tot keuzes komen. Toch zaten er een paar mooie momenten in, en is Eboman´s beheersing van de techniek virtuoos te noemen. Er moet echter veel meer mee mogelijk zijn. De vraag rijst welke kunstenaar of muzikant de technische mogelijkheden aangrijpt om er een degelijk statement mee te maken. Misschien zien we over een paar jaar wel meer van dit soort performances. In ieder geval gaat Eboman deze voorstelling nog brengen op het festival de Beschaving in augustus. Bij hem zijn twee voorstellingen nooit hetzelfde, dus we zullen zien hoe 'Verknipt' zich dan heeft ontwikkeld. Je kunt ook vanavond nog met eigen ogen en oren een oordeel vormen, om 20.15 uur in Theater Kikker. 'Verknipt', voorstelling van Eboman en Huis aan de Werf Gezien: Theater Kikker, zaterdag 21 mei 2005