Tourverslag: Met Lushus door de DDR, deel 2

Na zegetocht Neuruppin voelt Berlijn als flinke dobber

Peter Bijl, ,

Er zijn bands die met genoegen telkens hetzelfde rondje langs de provincie afleggen. Er zijn echter óók bands wiens focus geheel ergens anders ligt. Het opmerkelijke Biltse trio Lushus bijvoorbeeld, dat afgelopen maand voor de derde keer een uitgebreide Duitse tour maakte. 3VOOR12/Utrecht reisde mee, en doet verslag. Vandaag deel 2: Berlijn. Dat, na de zegetocht in Neuruppin gisteren, een verdomd lastige bevalling blijkt..

Na zegetocht Neuruppin voelt Berlijn als flinke dobber

Zaterdagochtend, Neuruppin. Wanneer de slaapzaal van Lushus ontwaakt, wordt er hier en daar wat afgemokt. De enorme feeststemming van gisteravond heeft bij sommigen toch een lichte kater opgeleverd. Maar de gedachte aan de absurde tourstart veegt iedere vorm van ochtendhumeur in één klap van de ontbijttafel. Gemoedelijkheid is troef in Neuruppin. Bij de band, maar ook bij het nog altijd onverminders vriendelijke personeel. 'Jammer om hier weg te gaan', luidt de algemene teneur dan ook. Maar de reden mag er zijn. Berlijn wacht immers, zij het in de stromende regen. Doel van de reis is de Kirche von Unten (KvU), in stadsdeel Prenzlauer Berg. Een plek die in de laatste DDR-jaren een van de centrale plekken vormde voor politiek verzet, en zich na de Val van de Muur verder heeft geprofileerd als cultureel centrum. Concerten horen daar natuurijk ook bij: die vinden plaats in de daarvoor bestemde kelder. Een plek die er heerlijk grimmig uitziet (denk aan een donkere kelder-variant op EKKO), maar tegelijkertijd ook is voorzien van een hele professionele PA. Het is typisch voor de scheidslijn waarop de KvU zich bevindt: ze is weliswaar duidelijk links-activistisch, maar behoort binnen die scene eerder tot de gevestigde orde dan tot de underground. Dat de KvU een gevestigde positie kent binnen die linkse subcultuur, blijkt behalve uit de apparatuur ook uit het voorschot dat de band is beloofd. Waar de band tijdens de andere shows van de tour voornamelijk speelt om deurgeld, kan de KvU een redelijke gage garanderen, aangezien ze op een bezoekertje of zestig sowieso wel rekenen. Lushus speelt vanavond voor de tweede keer in de KvU, ditmaal als hoofdact. De band kan zich van de vorige keer echter nog goed herinneren dat de Kirche, waar de band destijds urenlang stond met autopech, pas aan het eind van de middag open is. Maar aangezien zich in de nabije omgeving een paar historisch interessante plekken begeven, kunnen de tussenliggende uurtjes in ieder geval op nuttige manier opgevuld worden. Zo ligt de Kirche von Unten op een steenworp afstand van het Mauerpark, het park -de naam zegt het al- waar decennialang de Muur doorheen liep. En waar ook nu nog een van de weinige overgebleven stukjes Muur is bewaard. Maar, belangrijker, het is een plek waar vooral duidelijk aan de oppervlakte komt welk gapend gat die Muur in deze stad heeft achtergelaten. De leegte van het Niemandsland, het door soldaten streng bewaakte stuk tussen de voor- en achter-Muur, ze wordt tastbaar in het Mauerpark. En dat laatste geldt ook voor het Muurmonument in de Bernauer Strasse, een paar honderd meter verderop. Op de laatste plek waar mensen op 13 augustus 1961, de dag dat de Muur werd gebouwd, nog probeerden te vluchten, en waar de kogelgaten nog in de muur zitten, staat nu het officiële momument ter nagedachtenis aan de voormalige stadsdeling. Met aan de overkant ook het bijbehorende Muurmuseum, dat het toeristische museumpje bij Checkpoint Charlie met gemak overbodig maakt. Maar dat terzijde. Want Lushus is hier natuurlijk in de eerste plaats voor de show. En die loopt redelijk op rolletjes. De KvU heeft namelijk een eigen geluidsman die zorg draagt over de avond. Een Engelsman, die op aanwijzingen van bassiste Merel het geluidsplan van Lushus' vaste geluidsman Michiel probeert op te volgen. Maar aangezien er een flinke brom zit in een van de monitoren, wordt die soundcheck vooral een kwestie van wachten geblazen. En een beetje poolen tussendoor. Voor de band dan; chauffeur Laurens is ondertussen namelijk veel te druk om met enkele spontaan overgekomen Utrechtse vriendinnen, die de show van vanavond aangrijpen voor een kort weekendje Berlijn, de hort op te gaan. Hij heeft dan ook de mazzel van de stad beduidend meer te kunnen zien dan de band. Die wacht immers nog altijd op de soundcheck. Wie zei daar dat je als tourende band de hele wereld kon zien? Een grote misvatting, zo blijkt. Nadat lokale punkdames Pow Pow Pow een schattig, maar weinig om het lijf hebbend voorprogramma hebben verzorgd, is het iets na half twaalf de beurt aan Lushus. Dat er, in vergelijking met gisteren, stukken stijlvoller uitziet. Op het podium hangt een hele rij door frontvrouw Sascha gemaakte Lushus-jurkjes. En drummer Jorg heeft speciaal voor vandaag zijn hoge hoed en strikje opgezet. Een fraai visueel plaatje, al met al. De KvU-kelder is het ondertussen behoorlijk warm en gevuld. Een mannetje of zeventig, zo luidt een vluchtige schatting. Toch is er in vergelijking met gisteren één groot probleem: die toeschouwers komen nauwelijks los. Sterker nog: ze blijven tijdens de show vooral zoveel mogelijk stokstijf staan. Een kleine anticlimax na de onwaarschijnlijke zegetocht van gisteren. 'Grote steden zijn veel verwender', zei Jorg gisteren in Neuruppin al. En hij blijkt helemaal gelijk te hebben. Waar gisteravond in Neuruppin de vlam volledig in de pan sloeg, lijkt in de KvU enig hoofdgeschud het hoogst haalbare. Goed, de Nederlandse aanhang danst dan wel, en er is ook nog een Duitse fan (gewonnen tijdens de vorige tour) die meezingt, maar verder is het vooral zoeken naar De Vonk. En die blijft uit. En dat terwijl de band een sterke show speelt, die technisch weinig onder doet voor die van gisteren. Maar overkomen, hó maar. Veel meer dan 'lekker spelen' valt er voor Lushus vandaag dan ook niet van te maken. Althans, zo lijkt het. Want na afloop blijkt dat het allemaal tóch ergens goed voor is geweest: de geluidsman blijkt bijzonder onder de indruk en biedt de band een optreden aan in backpackersbolwerk Tacheles. En ook een in het publiek dansende vrouw, die de show ook duidelijk waardeerde, geeft aan graag een extra show te boeken. En zie daar: nog even, en een volgende Duitse tour kan alweer in de steigers worden gezet. Er wordt in de KvU nog even gedanst op Chumbawamba en The Prodigy, daarna gaat de band mee naar het huis van Mathias, het slaapadres van vandaag. Wanneer blijkt dat deze niet alleen in huis woont bij de bassist van de Spermbirds, (een van Duitslands bekendste punkbands); maar dat dat huis zich nóg toevalliger ook in de Rigaer Strasse bevindt, spring ik op. Wat een schitterend toeval om uitgerekend in de Rigaer te belanden, de straat waar ik vorig jaar met zoveel plezier gewoond heb.. En wat fantastisch bovendien om de band dan ook nog even mee te kunnen slepen naar een van de meest typische plekken van de Berlijnse kraakscene: het KellerLoch, even verderop in de straat. Een obscuur punkhol dat je alleen maar kunt betreden door een gat binnen te kruipen, en je hoofd te bukken. Een plek waar het tafelvoetbalspel een lepel als rechtsbuiten kent, en een schommel de ideale plek is om je goedkope Sternburg-bier te drinken. Underground? Je zou bijna zeggen 'understatement'. Er blijkt een drum'n'bass-feestje aan de gang te zijn, vanavond. Dat er geen ruimte is om te dansen, is bijzaak: de setting is vanavond al bijzonder genoeg. Een ideale plek om je over te verwonderen, tijdens het drinken van je laatste afzakkertje. Al wordt Jorgs afzakkertje rücksichtslos afgepakt door een sloeberig ogende Einzelgänger, die hem vraagt of hij een slokje mag hebben. Maar het mag de pret allemaal niet drukken. Al is het, nadat iedereen nog eventjes de schommel heeft uitgetest, ondertussen hoog tijd geworden voor dátgene waar iedereen langzaam maar zeker naar begint te smachten: een goed nachtje slaap. Morgen volgt namelijk weer een dag. In Berlijn. Hoe het optreden in het Koma F-keldertje verliep? En welke vreemde avonturen de band daar meemaakt? Lees het in het laatste deel van het Lushus-tourverslag.