Tourverslag: Met Lushus door de DDR, deel 1

Pittoresk Neuruppin volledig uit z'n plaat bij Bilts baspunktrio

Peter Bijl, ,

Er zijn bands die met genoegen telkens hetzelfde rondje langs de provincie afleggen. Er zijn echter óók bands wiens focus geheel ergens anders ligt. Het opmerkelijke Biltse trio Lushus bijvoorbeeld, dat afgelopen maand voor de derde keer een uitgebreide Duitse tour maakte. 3VOOR12/Utrecht reisde mee, en doet verslag. Vandaag deel 1: Neuruppin. Een ogenschijnlijk saai dorpje, onder de rook van Berlijn. Dat echter hé-le-maal los gaat.

Pittoresk Neuruppin volledig uit z'n plaat bij Bilts baspunktrio

Er zijn bands die met genoegen telkens hetzelfde rondje langs de provincie afleggen. Er zijn echter óók bands wiens focus geheel ergens anders ligt. Het opmerkelijke Biltse baspunktrio Lushus bijvoorbeeld, dat afgelopen maand voor de derde keer een uitgebreide (Oost-)Duitse tour maakte. 3VOOR12/Utrecht reisde mee, en doet verslag. Vandaag deel 1: Neuruppin. Een ogenschijnlijk saai dorpje, onder de rook van Berlijn. Dat echter hé-le-maal los gaat. Vrijdagochtend, elf uur. Getooid met een glimlach, haar haren nog half door de war, doet Sascha Hacska, zangeres/bassiste van Lushus, de deur open van haar ouderlijk huis in De Bilt. Ze verontschuldigt zich direct: 'Sorry, we zouden eigenlijk om elf uur wegrijden. Maar Jorg (de drummer, red.) heeft zich verslapen.' En dus wordt de tussenliggende periode gebruikt om uitgebreid te ontbijten. Met allerlei speciale kazen en specialiteiten. Want ja, Sascha's vader is nu eenmaal opgegroeid op een Weense boerderij. 'Gelukkig hebben we alle spullen gisteren al ingepakt', vertelt Sascha. 'Dat scheelt nu een heleboel stress.' Terwijl er nog een kopje thee ingeschonken wordt, druppelt langzaam ook de delegatie binnen die Lushus de komende dagen in Berlijn, Jena, Dresden en Bochum zal vergezellen: goede vriend Laurens, die de gedurende de tour achter het stuur plaatsneemt, vriend Jacob, die tijdens de optredens het licht zal verzorgen, en diens jongere broertje Pieter, die het eerste weekend van de partij is in de hoedanigheid van 'grootste fan'. Vaste geluidsman Michiel moet helaas verstek laten gaan wegens een optreden met zijn eigen bandje; wel gaat hij nog proberen er woensdag in Bochum bij te zijn, tijdens de laatste show van de tour. Iets wat ook geldt voor Lushus' vaste gasttrompettist. Terwijl de aanhang nog wat laatste resten ontbijt scoort, arriveren ook bassiste Merel Koning (tevens actief in meidenband Dolores) en drummer Jorg van der Plank. Tegen twaalven loopt het inmiddels; hoogste tijd om te vertrekken. De honden worden nog een laatste keer geaaid, wat afscheidsknuffels volgen. 'Tot over een week!' Eenmaal de bus ingestapt, geeft de soundtrack van Amélie perfect de uitgelaten stemming aan. 'We zijn op tour!', schreeuwt Merel na de eerste straathoek. 'Ik ben mijn paspoort vergeten', roept Pieter één straathoek verder. Na een kleine pitstop in Zeist, waar hij thuis zijn paspoort ophaalt, kan de reis écht beginnen. De grootste hits van Queen schallen door de bus. 'A Kind Of Magic', 'Under Pressure', 'I Want It All'.. ze worden luidkeels meegezongen. Flessen sekt worden aangebroken, herinneringen van voorgaande Duitse toers nog eens opgehaald. Dat Lushus er zin in heeft, moge duidelijk zijn. En ach, nog maar zevenhonderd kilometer te gaan. Sascha heeft ondertussen de eerste grote verrassing van de tour in petto. 'Jongens, we spelen niet in Berlijn vanavond. Het zaaltje ligt in Neuruppin, een dorpje ergens in de buurt. Om half zeven worden we verwacht.' De verrassing wordt goed ontvangen, de streeftijd moet alleen per uur worden bijgesteld. Langzaam rijdend verkeer en een aantal pitstops, onder meer bij de oude grensovergang tussen West- en Oost-Duitsland, zorgen voor een aanzienlijke vertraging. Wanneer we Berlijn naderen, is het dan ook al lang en breed donker. Tijd naar de provincieweggetjes. Met de Primus-classic 'Sailing the Seas Of Cheese' als richtingaangever. Het laatste deel van de reis verloopt echter voorspoedig: tegen achten bereiken we Neuruppin. Een dorpje een kilometertje of tachtig ten noordwesten van Berlijn. Een dorpje ook waarbij alleen al bij het erdoorheenrijden pijnlijk duidelijk wordt dat hier nooit iets gebeurt. Of zal gebeuren. Maar hoe leeg de straten er ook uitzien, en hoe uitgestorven Neuruppin lijkt, een links café is er natuurlijk wel. Het blijft per slot van rekening Oost-Duitsland. Waar politiek bewustzijn in het leidingwater zit, en subculturen bijna mainstream zijn. 'Heute Abend: Lushus' verklapt het bord in de tuin. Het is het linkse café: de Mittendrin, de plek van handeling. Een gelegaliseerd kraakpand (het enige van Neuruppin), waar ook fietsen worden gerepareerd, t-shirts worden gedrukt en films worden vertoond. Verzamelpunt vormt het kleurrijke, als huiskamer ogende zaaltje, waarin achterin een bar aanwezig is, en in de zijruimte naar goed Berlijns gebruik nog wat bankstellen en – uiteraard- een 'Kicker' (tafelvoetbalspel). Maar het zijn de grote politieke spandoeken achter het kleine, geïmproviseerde podiumpje die het meest in het oog springen. 'Pelz ist mord. Holt die Tiere raus!' roept een politiek getinte Nijntje. En zij kan het weten. We worden door de gastvrouw, een vrijwilligster uit de bovenliggende 'Wohngemeinschaft', geleid naar de kleedkamer. Waar we meteen verwelkomd worden door een enorme pan met pasta. 'Dit is ook zo mooi van Duitsland', vertelt Jorg. 'Mensen zijn ingesteld op lange afstanden. Ze weten dat je van ver komt, en behandelen je ook zo.' En gelijk heeft ie: het personeel van Mittendrin is vandaag bijna te vriendelijk voor woorden. Met veel plezier leiden ze de band naar de slaapzaal boven. Speciaal bedoeld voor bands. Bands programmeren doen ze hier over het algemeen twee keer per maand, vertelt het meisje achter de bar. Met de nadruk op punk, ska en aanverwante stijlen. Voornaamste doel daarbij vormt het brengen van wat leven in de saaie Neuruppinse brouwerij. 'Het is beter dat jongeren hier hun plek vinden dan dat ze op straat hangen en nazi worden,' vervolgt ze. Politiek bewustzijn blijft diep geworteld in deze hoek van Duitsland, dat moge duidelijk zijn. Nadat de bus is uitgeladen komt voor Lushus eigenlijk nog het grootste probleem om de hoek kijken: de soundcheck. Geluidsman Michiel is niet mee, dus die zal volledig geïmproviseerd moeten vandaag. Waarbij ook meteen een groot risico de kop opsteekt: Lushus is een band die staat of valt met het geluid. Het basgeluid van de twee bassen samen (die van Sascha en Merel) moet knallen, anders zou de boel wel eens dood kunnen slaan. Maar gelukkig: enig draaien aan de knoppen -een PA is er niet- en wat luisterende oren zorgen voor een bassound die stevig genoeg is om in ieder geval dit kleine zaaltje aan te kunnen. Lushus kan tevreden zijn, de tour lijkt daadwerkelijk van start gegaan. Terwijl de bandleden het wachten vullen met wat gesprekken aan de bar, vertrekt de aanhang voor een Oostblokje om. Een kleine Spaziergang later is ook de mening over Neuruppin gevormd. Een pittoresk plaatsje, dat zeker. Een mooi meertje, dat ook. Maar iets te beleven? Gar nicht. Het is dan ook geen wonder dat de plaatselijke jeugd 's avonds behoorlijk uitloopt. Met een mannetje of veertig is het dringen geblazen in het kleine zaaltje. Opvallend is de jonge leeftijd van het publiek: er zijn maar weinig aanwezigen die de twintig gepasseerd lijken. Stuk voor stuk jongeren waarschijnlijk, die wegens hun middelbare school nog aan dit plaatsje gebonden zijn. Die nog niet zijn weggezogen door metropool Berlijn, en er in Neuruppin ondertussen maar het beste van proberen te maken. Maar hun enthousiasme is er des te groter om: Sascha heeft het eerste nummer nauwelijks ingezet, of er staat voor haar neus al een enorme springende menigte. En nog wat nummers verder wordt er massaal gehost, gesprongen, ja, zelfs stevig gecrowdsurft. Het bier vliegt door de lucht; wie in een hoekje toch probeert zijn flesje in rust op te drinken, is zijn leven niet zeker. Het straalt er vanavond helemaal vanaf: Neuruppin is wild. Neuruppin gaat helemaal los. Het dak gaat er af, hier in de ex-DDR. Zeker ook omdat ook de band zelf flink op dreef is. Natúúrlijk, zou je bijna zeggen, op de eerste avond van de tour, met zo'n begeesterd publiek voor je neus. Sascha krijgt niet eens de kans het opteden af te kondigen, of er wordt al luidkeels 'ZUGABE!' geroepen. Waarna Sascha nog maar een oud Duits kinderliedje inzet. Gevolgd door het afsluitende 'Out', waarmee de set eerder ook werd geopend. Het cirkeltje is rond, de harten veroverd. En de cd'tjes? Ze lopen als een tierelier. Een absurde, maar fantastische gewaarwording. Die in 1 klap duidelijk maakt waar Sascha haar verhalen over het Duitse publiek, zoveel beter en enthousiaster dan het Nederladse, vandaan heeft. En waarom Lushus veel liever in Neuruppin, Oost-Duitsland, speelt dan in, pak 'm beet, Abcoude. Terwijl de band met een enorme smile nageniet op de dansvloer, besluit ik zelf in een opwelling nog even achter de lege draaitafels plaats te nemen. Wat nog een hels karwei blijkt: gebrande cd's zijn er genoeg, maar nergens een tracklisting te bekennen. Maar zie daar, wat zit er in de koffer tussen obscure punkveramelaars en Duitse ska? Inderdaad, een oud singletje van E-Rotic! 'Max Don't Have Sex With Your Ex'. En het werkt: het nummer zet de dansvloer in lichterlaaie. Met overal heen en weer springende hanenkammen. En een luidkeels meezingende band uit De Bilt in het middelpunt van de dansvloer. Het zijn tekenende beelden voor een fantastische, maar tegelijk bijna absurdistisch aanvoelende avond in Neuruppin. Zo'n avond waar je je afvraagt: 'Wat is híer aan de hand?' En: 'Waarom merken we hier in Nederland nooit iets van? ' 'Dat is ook zo te gek van kleine steden', vertelt Jorg aan het eind van de avond tijdens het zoveelste potje tafelvoetbal. 'Die zijn nog niet zo verwend als in de grote stad. En dat merk je aan alles...' Deze avond in Neuruppin geeft hem op dat punt in ieder geval voor een paar honderd procent gelijk. Volgende halteplaats: wereldstad Berlijn, morgen en overmorgen. Wat dat gaat opleveren na de absurditeit van het kleine, pittoreske Neuruppin? Het valt te bezien. Maar na een avond als deze, is alles mogelijk. Hoe het Lushus in Berlijn verging? Lees het in het volgende deel van dit Tourverslag.