De wereld van de straatmuzikanten in Utrecht

Onvoorspelbare groep einzelgängers op Hoog Catharijne en daarbuiten

Benjamin van Vliet, ,

Met de zon komen ook de straatmuzikanten weer tevoorschijn. Scribent Benjamin van Vliet en fotografe Esther Lutgendorff gingen namens 3VOOR12/Utrecht twee middagen de straat op en ze vonden een bonte verzameling uitzonderlijk goed boerende muzikanten.

Onvoorspelbare groep einzelgängers op Hoog Catharijne en daarbuiten

Moira gaat weer programmeren, aan de Oosterkade verrijst een nieuw eetcafé met mogelijk podiumruimte en het Muziekpaleis heeft problemen met luchtvervuiling. Ondertussen ligt er een gigantisch podium braak dat over bezoekersaantallen niet te klagen heeft en het ook financieel uitstekend doet: de straat. Vanaf het moment dat de lente aanbreekt, drukken naast de ijscomannen ook de straatmuzikanten weer een prominente stempel op het Utrechtse straatbeeld. Uit alle hoeken van de wereld komen ze enkele maanden hun geluk beproeven op het plaveisel, om daarna weer te verdwijnen naar een ander werelddeel of anderszins in de vergetelheid. Enkelen blijven lange tijd een legendarische status behouden. De voorovergebogen fluitspeler op Hoog Catharijne of de accordeonist met het bordje ‘Musicale groeten uit Minsk (Wit-Rusland)’, iedere Utrechter kent ze. Maar ook zij zijn op een dag ineens weer onvindbaar. Het officiële beleid van de gemeente Utrecht is dat straatmuzikanten niet langer dan vijftien minuten op dezelfde plaats mogen spelen. Meestal worden ze echter getolereerd zolang de omstanders niet klagen. Wordt er door een winkeleigenaar gevraagd of ze willen vertrekken, dan bezorgen ze overlast en moeten ze weg. Alleen het draaiorgel ziet zich genoodzaakt regelmatig te verkassen. Veel te klagen valt er niet. 3VOOR12/Utrecht ging twee middagen de straat op en vond slechts acht muzikanten. Maar hier een conclusie aan verbinden is gevaarlijk. Waren we een dag later geweest, dan had het ongetwijfeld grijs gezien van de zigeunerorkestjes. De meeste straatmuzikanten zijn einzelgängers. Eenzame zielen die hun connectie met de buitenwereld op een gegeven moment verloren zijn. Rafael, die ’s avonds drumt op een elektrisch drumstel in Hoog Catharijne, lijkt niet te kunnen wachten tot we onze vragen hebben gesteld en hij weer kan gaan spelen. ''Ik ben niet zo communicatief, dus alleen simpele vragen, graag.'' De Portugese violist Victor vraagt eerst of we zijn antwoorden wel zullen kunnen begrijpen. Dan beweert hij dat hij zijn vaste plek bij de ingang van Hoog Catharijne aan het Vredenburg vooral inneemt om naar de grote variatie van passerende tieten en konten te kijken. Vervolgens roept hij naar alle passerende vrouwen: ''What’s the colour of your underwear?'' Twee dagen later speelt hij ‘Happy Birthday’ voor een verguld kijkend jongetje. Onderling contact is er weinig. Men groet elkaar en daar blijft het bij. Rudger, de blinde bongo-speler op Hoog Catharijne, heeft echter wel eens meegewerkt aan een compositie voor meerdere straatmuzikanten. Hij zou zoiets graag nog eens herhaald zien. Victor noemt Rudger ‘my friend’. Geklaagd wordt er weinig, al komen er vaak genoeg groepjes jongeren langs die wat schreeuwen en roepen. Maar over het algemeen zijn de muzikanten zeer opgetogen over de reacties die ze krijgen. ''Er zijn hier heel veel dansende kinderen'', zegt de Japanse Beatles-vertolker Hiiro blij. Aan aandacht hebben de heren – er zijn weinig tot geen vrouwen in het vak – sowieso niet te klagen. Zo blijkt wanneer we op een terrasje aan de Vismarkt de gepensioneerde straatmuzikant Ron treffen, die alle media al eens heeft langs zien komen. Na jarenlange, internationale ervaring weet hij te melden: ''Het Utrechtse publiek is relaxed.'' En de opbrengst? Die is bepaald niet gering. Op goede dagen wil het wel eens oplopen tot 10 à 15 euro per uur. Accordeonist Sergej haalt gemiddeld zo’n 30 à 40 euro op een dag op en Ron zegt niets te klagen te hebben. Alleen Rafael vindt het Utrechtse publiek ‘gierig’. De oplossing voor al die Utrechtse bandjes en muzikanten die klagen over optredens en geld is dus meer dan duidelijk: de paden op, de lanen in! En doet u dan vooral George en Constantin de groeten van ons. Rudger, Hiiro, Rafael, George, Constantin, Victor, Sergej en Ron. Gezien: Hoog Catharijne, Oudegracht en Choorstraat.