Maandag 24 januari lijkt wel een vervloekte datum, met aan de andere kant wonderbaarlijke krachten. Inmiddels heeft iedereen kunnen lezen hoe het The Smashing Pumpkins vijf jaar geleden verging. Elvis Costello is er vanavond niet anders aan toe, met eender resultaat overigens. Of, zoals hijzelf bij de artiestenuitgang na afloop zegt: “It’s been a tough night, my throat is in shambles: shattered”. De spreekstem van de kleine zanger lijkt op dat moment inderdaad gevaarlijk veel op Tom Waits’ signatuurgeluid.
Binnen was daar al het een ander van te merken. Stipt op tijd dimt het licht en amper een kwartier later hebben Elvis Costello & The Imposters er al vijf nummers opzitten. Snoeihard rockend werk, met een gestrekt been erin vliegend. Dat we het even weten; dit is geen show uit het rijtje van Metropole Orkest en dergelijke. Costello en co. spelen een rockshow.
Dus ontbreekt het scheurende ‘Tear Off Your Own Head’ niet. En zo citeert Costello nog een poosje door uit nieuw en oud (‘Radio, Radio’). Volgens hetzelfde stramien gaat het concert van knetterende rock, naar schmierend croonerswerk of freaky bluesmateriaal. Steeds zoekt Costello de precaire balans tussen vrij recent en gouden oudjes.
Na ongeveer een half uur slaat de collectieve schrik Vredenburg om het hart. Het euvel van de gure late januarimaand heeft zijn effect gehad op Costello. Dat was ook wel te horen. Hoestje tussendoor, hoofdschudden en vooral een raspend, krakend stemgeluid; ze beloofden weinig goeds. Costello richt zijn tot het publiek: “Luister, ik heb één of ander virus onder de leden en mijn stem ligt in puin. Ik kan nu stoppen en de show op een andere datum spelen, of kijken hoever ik kom…” Het behoeft geen betoog dat de zaal kiest voor de laatste optie.
Daar heeft Vredenburg niet verkeerd aan gedaan. In de set ontwaar ik toppers als ‘Uncomplicated’, ‘Psycho’, ‘Blame It On Cain’ en ‘Needle Time’. Na een uur en een kwartier is de koek op. Elvis Costello & The Imposters verlaten het plankier. Maar amper een paar minuutjes later zijn ze alweer terug.
Wat Vredenburg daarna krijgt voorgeschoteld, kent zijn weerga nauwelijks. In de eerste bisronde alleen al volgen zeven (als ik goed meegeteld heb) toegiften. De laatste serie voegt daar nog eens vier nummers aan toe. En steeds denk je dat het toch echt wel afgelopen is. Maar Costello denkt daar heel anders over. Een uurlang duurt het extraatje.
Zijn stem wordt allengs beter en hij krijgt er echt zin in. Wederom meandert hij door zijn uitgebreide catalogus. ‘Nothing Clings Like Ivy’ en ‘Oliver’s Army’, of ‘(What’s So Funny ‘Bout) Peace, Love and Understanding?’; ze zijn present en staan zij aan zij.
En godzijdank roept in Nederland altijd wel een-of-andere halvezool om ‘I Want You’. Want het kwam en het kwam goed: heel erg goed. Van begin tot eind, met een overweldigend middenstuk stond dit meesterwerk er wéér. Net als twee jaar geleden in Paradiso. En weer was het kippenvel niet van de lucht.
Een cynicus zou Costello kunnen betichten van het herhalen van steeds hetzelfde kunstje. Ergens zit daar ook wel een kleine kern van waarheid in. Bovendien weet hij het publiek professioneel te bedienen met zijn songkeuze. Tegelijk is waar dat zijn talent nog altijd boekdelen spreekt. Dat zijn nummers staan als een huis. En live nog een extra mooi randje krijgen.
Door zijn eigen passie, maar ook door de vaardige handen van The Imposters; zijn band. Waarin vooral ‘Professor’ Steve Nieve op een veelheid aan toetsen en theremin niet onvermeld mag blijven. Als het product van een vaag wetenschappelijk experiment tussen een Stephen Hawking on acid en Berend – Bauer – Dubbe, gaat hij zijn klavieren te lijf (letterlijk) en snijden zijn hamerende of vloeiende tonen moeiteloos door het snaren- en drumgeweld heen.
Met zijn Imposters (verder: Pete Thomas op drums en bassist Davey Faragher) heeft Elvis Costello zijn live-act helemaal op orde. De man selecteert uit zijn back-catalogue precies die nummers die passen bij het album dat hij op dit moment toert. En als er à l’improviste opeens een onverwacht oudje gespeeld wordt, kan de band het makkelijk aan.
Zo kreeg Vredenburg ondanks Costello’s brakke keel toch een fabuleus concert te horen. In een dikke twee uur tijd kwamen rond de dertig tracks langs. Met voor een ieder wel iets van zijn, of haar gading. Liefhebbers van zijn nieuwe plaat ‘The Delivery Man’ kwamen ruimschoots aan hun trekken, net als de ‘Greatest Hits’-kenners. En wat kan Muziekcentrum Vredenburg toch voor even heel klein aanvoelen, als Costello weer om een gitaar vraagt en doorgaat. Het zal toch niet, voel je de mensen of je heen denken. Het zal dus écht wel! Een knusse show van deze kleine meester.
Elvis Costello & The Imposters
Gezien: 24 januari 2005, Muziekcentrum Vredenburg
Zieke Costello weet van geen ophouden
Een uur lang toegiften besluit puik carrière-overzicht concert
Elvis Costello – de kleine man, met de harde knuisten – strijkt neer in Utrecht. Muziekcentrum Vredenburg stroomt vol, maar Costello’s stem wil niet zo. In plaats van stoppen, slaat hij zich manmoedig er doorheen. Met een ongekende toegiftserie als sluitstuk.