Knallend nieuwjaarsoffensief met de nieuwe Van Katoen plaat

Volwassen en on-Nederlands doet ‘Lef’ van zich spreken

Sven Schlijper, ,

Knallend het nieuwe jaar in; een goede aloude gewoonte. Met een spetterend feest, oogverblindend vuurwerk en dergelijke. Of met ‘Lef’, de nieuwe plaat van Van Katoen. Vanaf even na twaalven is het album te downloaden op hun bandsite. 3voor12/Utrecht zette de computer ook even aan het werk. Om vervolgens ‘Lef’ door de speakers te laten schallen.

Volwassen en on-Nederlands doet ‘Lef’ van zich spreken

Van Katoen is zo ongeveer de vleesgeworden DIY van de Nederlandse muziekscene. Do It Yourself welteverstaan, of – zoals het deze in hun moerstaal zingende band betaamt – Doe Het Dan Zelf! Wat Van Katoen zo bijna helemaal zelf aan roem heeft gescoord, duwt de muziek wel eens naar de achtergrond. Toch kiest Van Katoen bij het uitbrengen van ‘Lef’ weer voor een opvallende aanpak die niet onvermeld mag blijven. Download “de herrie” (zo staat het op de site) maar, geen enkel probleem. De mannen van Van Katoen zijn trots op hun plaat en willen dat met iedereen delen; vandaar het vrij beschikbaar stellen van de mp3’s. Wie toch het echte schijfje wil hebben, krijgt weer een speciaal item. De cd wordt gestoken in de zak van een Van Katoen-shirt. Bonus is verder een kaartje voor een heus mini-festival in Paradiso ter presentatie van ‘Lef’. Kortom: Van Katoen trekt de ingezette succesvolle aanpak door. ‘Lef’ werd door bassist Aart de Jong in zijn eigen studio opgenomen. De takes werden naar Martijn Groeneveld gestuurd. Hij koos daaruit zijn werkmateriaal en mixte de plaat. Zonder dat de band erbij was overigens. Groeneveld: “De opdracht was er qua geluid een geproduceerd, volwassen en "on-Nederlands" album van te maken.”. Van Katoen stelde dus nogal wat vertrouwen in Groenveld. Zo vreemd is dat niet, want de groep en Groeneveld kennen elkaar al een jaar of tien en Van Katoen nam eerder al eens op in de Mailmen Studio. De vraag is natuurlijk of Van Katoen en Groeneveld in hun opzet geslaagd zijn. Tien nummers, bij elkaar een dikke drie kwartier, vormen daarvan het testament. Vanaf opener ‘Wannabe’ dreunt en beukt Van Katoen als een bezetene de speakers uit. En ergens klinkt de band toch transparant. Een sound die me doet denken aan de productie van bijvoorbeeld een band als Helmet. Rudimentair, maar toch in je smoel; met een volle metalsound en knetterend knuppelende drums. Misschien ook wel een beetje klinisch, zoals A Perfect Circle kan klinken. On-Nederlands? Check. Geproduceerd? Check. Van Katoen blijkt als band verder gegroeid. Staccato groovecore staat naast het titelnummer: Rammstein met een vleugje opgewekte melodie. Zanger Bazz gaat van gromschreeuw naar praatzang en de drums stuwen het nummer naar een hoofdknikkend middendeel toe. Waarna de pit weer genadeloos mag toeslaan. Toch is ‘Lef’ geen botte beukplaat, laat staan een Nederlands nu-metal album. Van Katoen verkent daarvoor teveel paden. Met een gevarieerd geluid weet Van Katoen de plaat licht te houden. Ondanks referenties die neigen naar Henry Rollins, Rage Against The Machine of zelfs wel Biohazard. Volwassen? Flink op de goede weg in ieder geval. Check. Dat Van Katoen's teksten nog steeds alleen Nederlandstalig zijn, wreekt zich bovendien nergens. Het doet eigenlijk alleen maar stilstaan bij teksten van de veelheid aan buitenlandse acts die we tegenwoordig horen. Wel eens de moeite genomen een tekst letterlijk te vertalen? Blijft daar dan altijd nog wat van over? Bazz’ teksten kunnen de toets der kritiek naast vele verafgode, in het Engels zingende, genregenoten best doorstaan. Alleen ontbreekt de ‘magie’ die velen toch zoeken in de vreemde taal. Het directe van het Nederlands heeft desondanks zeker een bekoorlijke charme. Zonder tot heikneuterei en spruitjeslucht te vervallen; integendeel. Ik heb drie ‘checks’ staan naast de punten die Van Katoen aan Groeneveld gaf qua opdracht. “Dit was de eerste keer dat ze heel specifiek wilden dat ik hun sound ging bepalen.”, aldus Groeneveld. En daarin heeft Van Katoen duidelijk geen verkeerde keuze gemaakt. ‘Lef’ staat als een huis. Klinkt smerig als het moet of mag, ramt door, ploegt voren in het laag en is helder als de melodie erom vraagt. Jammer is alleen dat het live-gevoel ietwat verloren gaat; dat Van Katoen hierdoor opschuift richting A Perfect Circle. Een link die je normaal niet zou verwachten tussen deze twee zo vreselijk verschillende acts. Toch ligt een zweem van deze band over heel ‘Lef’ heen. Voor de zekerheid is er nog het slotnummer. ‘Wat Doe Ik Hier’ speelt namelijk wel erg leentjebuur bij Billy Howerdel en co. Epigonisme of nostalgie voor de één, lekker compromisloos rocken voor de ander. De jeugd van nu pikt Van Katoen gretig op. Wars van enige vorm van geïnstitutionaliseerde steun (NPI, radio, clipzenders) wordt het lef van de band om “vooral door te gaan” gewaardeerd. Met ‘Lef’ zet Van Katoen een plaat neer die niet over de hele linie even origineel is, maar de vooropgezette missie blijkt geslaagd. En 2005 heeft zijn eerste hard-knallende album binnen.