We leven in de postmoderne tijd. Of misschien wel weer een stap daarna. Wie zal het zeggen? In ieder geval is onze belevingswereld zo groot als een dorp geworden en zijn zekerheden ver te zoeken. De fluïde wereld van het internet past naadloos op het huidige leven. Want te midden van een wirwar aan connecties en gebeurtenissen bestaan we. En vormen we onszelf. En onze meningen. En onze eigen identiteit. Wat de één ‘briljant amusement’ noemt, wordt door de ander uitgelegd als ‘saai en steeds hetzelfde’. Eén waarheid bestaat niet. Heeft nooit bestaan, zál nooit bestaan; ís namelijk niet. Deze stelling ontkracht zichzelf. Daarvan ben ik me bewust, terdege zelfs. En daarom gebruik ik hem ook. Want het is precies deze relativering die past op deze EKKO-avond. SallySkunk – uit ons eigen Utrecht – gaat van acquit. Prettige rocksongs vullen de netjes gevulde zaal. Veel is er in het begin niet mis met dit trio. Okee: een tikkeltje meer bevlogenheid kan geen kwaad, maar het gebrachte werk gaat erin als koek. Naarmate de set vordert, lijkt die langer en langer te duren. Een teken aan de wand. Niet alleen een gebrek aan nét dat beetje panache wordt node gemist, ook begint stilletjes aan het Popquiz-syndroom de kop op te steken. Want wat lijkt SallySkunk van de weeromstuit ineens veel op Muse in het ene moment, dEUS het andere en godbetert zelfs de nieuwe single van Anouk het volgende… Maar laat ik eerlijk zijn: SallySkunk staat zijn mannetje. Het is live een puike band; strak, ingespeeld en dus is er in die categorie weinig op aan te merken. Ware het niet dat het vuur dat ontbrak ook niet zo een-twee-drie van het songmateriaal afdruipt. Normaal zou je dan concluderen dat wat meer eigen smoel geen kwaad kan. Wat meer eigengereidheid nog, wat minder naar de Grote Mannen luisteren. Dán heb je buiten vanavond gerekend. Want uitgerekend nu, staan dit soort aanbevelingen ineens op extreem losse schroeven en blijkt kiezen-of-delen het devies. Of over-the-top jatten, of je net wat meer een eigen ding doen. A Brand is daar debet aan. Hoofdact A Brand komt min of meer voort uit de begeleidingsband voor een cabaretgroep. En humor van de tongue-in-cheek-achtige soort is nogal present. Of zit er meer achter die façade? Aangekondigd als “Vlaamse sample-rock” blijkt A Brand een über-strakke liveband te zijn. Een vijfkoppige groep die met drie gitaren en soms vijfstrottige zang de glam- en artrock hoog in het vaandel draagt. Maar de knipoog daarbij nooit uit het oog verliest. A Brand mag op hun debuut ‘45RPM’ dan een tikkeltje elektronisch klinken, daarvan is in EKKO niets meer te merken. Het kwintet serveert een riff-a-thon van een dik uur lang. Hard, dat zeker, maar ook kek, met een twist. En steeds geinig in het voluit ironisch citeren uit vergane tijden. Waarmee we meteen terug zijn bij die bizarre inleiding van dit verhaal. In een tijd waarin ‘anything goes’ in de kunst, waarin we Andy Warhol’s gesigneerde soepblik-etiket als “zo passé” beschouwen, klampt de muziekwereld zich nog steeds vast aan begrippen als ‘origineel’, ‘nieuw’, ‘liedjes’ en ‘afwisseling’. En áls er dan eens een act staat die precies die begrippen grofweg negeert, terzijde schuift alsof ze er nooit waren, chronologie ontkent en aanzet tot reflectie over de zogenaamde - bekende en veilige - ijkpunten…. Ja, dan wordt het lastig. Voor sommigen. De vroege Soulwax, T. Rex, Black Sabbath, David Bowie (ik meende toch sterk het beginriff van ‘Moonage Daydream’ te horen) en niet te vergeten Mud: ze waren vanavond allemaal van de partij. In vijf Belgen. Op één podium. Zonder pretenties. Zonder ook maar één moment het idee te wekken verrekte serieus bezig te zijn muziek te maken die nog nooit gemaakt was. Integendeel! En juist daarin schuilt de kracht van A Brand. En juist dat maakt A Brand tot de briljante act die het is. En juist daarom is het onmogelijk om ‘eigen smoel’ te eisen van SallySkunk, noch van A Brand. Het is een echte ‘take it, or leave it’-band. Omdat ze je met de neus op de feiten drukken. Feiten die er niet om liegen. Want stokoude riffjes die net een tandje anders gespeeld worden, zijn makkelijk te verteren. Oe, oe, ah, ah-koortjes zijn niet van de lucht, laat staan de beroemde herhaling van “Le-Le-La-La”. Maar wat is het heerlijk popquiz-en bij A Brand. Je wéét dat je iets uit zowat elk nummer eerder gehoord hebt. En dat is ook zo! Dat is nu juist het hele punt! Wat signeerde Warhol immers? Precies A Brand, een merk. Niets meer niets minder. Wat is een bandnaam nu helemaal, waar we naar op zoek zijn in ons geheugen bij weer dat bekende loopje? Precies, een merknaam, oftewel: A Brand. De clou ligt voor het oprapen. A Brand is namelijk een andere naam voor hetzelfde, maar dan net anders, omdat de naam anders is. Warhol deed het, Duchamp deed het en in de kunsten heet het Kunst. In de literatuur en de muziek het “makkelijk” en “plagiaat”. Vergeet echter één heel belangrijk ding niet uit het oog. Er is literatuur voor de literatuur, er is l’art pour l’art, er is muziek voor de muziekgeschiedenis. Leuk en aardig. Maar er is ook een factor amusement. Sommige bands verstaan dat métier beter dan andere. Heel weinigen weten de combinatie tussen high-art en vertier te maken. A Brand slaagt voor mij persoonlijk in het brengen van vermaak. En doet dat met verve (laten we daarbij de vele podiumposes – uitgekiend, maar net niet écht over-the-top - vooral niet vergeten!). Dat de band daarnaast meerdere vastgeroeste standaardijkpunten van de muziekkritiek op zijn grondvesten doet schudden, zie ik als een meerwaarde. Natuurlijk heeft het veel te maken met persoonlijke voorkeuren; dat moge duidelijk zijn. Als kind van de Queen-generatie kan ik prima uit de voeten met het werk van A Brand. Net zoals ik dat vele malen minder kan met The Darkness die ergens op eenzelfde vlak, maar voor mij tóch wat minder ironisch zijn ding doet. In het ontkennen van nu en toen. In het negeren van goed en fout. In het ter discussie stellen van een begrip als ‘smaak’. A Brand zelf vat het prima samen in het slotnummer van de set: “You talk shit, you talk verbal diarrhea”. Zo is het en niet anders. Het bovenstaande valt in die categorie, net als opmerkingen in de trant van: “het is zo makkelijk”, of “ze hebben gewoon geen goede liedjes”. Dat juist die zin blijft hangen, maakt alle verschil. A Brand verkondigt zijn waarheid die mij in al zijn knipogend hedonisme als muziek in de oren klonk. Iemand anders trekt zijn eigen plan. Eén waarheid bestaat niet. Relativering en ironie des te meer…. U heeft hiermee tevens de laatste recensie gelezen die ik voor 3VOOR12/Utrecht heb geschreven. A Brand en Sallyskunk Gezien: EKKO, donderdag 20 januari 2005