Hoe kijk je terug op je eigen muziekjaar 2005? Na een al redelijk vol concertprogramma vorig jaar, werd het dit jaar nog bonter. Ontdekkingen kwamen vaak rechtstreeks van het plankier, nog voordat ik een fysieke release of een download te pakken had. 2005 was ook het jaar van de MySpace-sites, van de opmerkelijke bandjes die uit het klein hun eigen fanbase kweken (nee, niet alleen Arctic Monkeys), van tien keer Club 3VOOR12/Utrecht en daarmee een groot aantal fijne intieme concerten voor een trouwe schare bezoekers én zo spoedig mogelijk daarna al meteen de audio en de video online. 2005 was bovendien het jaar waarin ik voor een opnameklus in de Melkweg was en overdonderd werd door de Buiten Westen acts; waarbij ik - als niet echt hiphopminded persoon, to say the least - mezelf erop betrapte Duvel Duvel, Jawat en Opgezwolle verdomd goed begon te vinden naarmate te avond vorderde. Genoeg om het in Tivoli de Helling en op Lowlands nog eens dunnetjes over te doen. 2005 zal ook de boeken ingaan als het jaar waarin grote namen op plaat teleurstelden (ik noem een Nine Inch Nails en ook wel Queens of the Stone Age en in mindere mate dEUS) en waarin klein grut wekenlang niet de platenspeler af te branden was. HARD-Fi gooide lange tijd hoge ogen, Test Icicles kwam laat in het jaar het stof uit de gehoorgang brullen, Bloc Party verraste vroeg, Gogol Bordello's volslagen waanzin werd op de valreep nog net meegenomen. En dan heb ik ook nog urenlang plezier beleefd aan Art Brut, Dresden Dolls, (nog steeds) Arcade Fire en de paradijsvogel Antony, om er maar een paar te noemen. Naast Summer Darkness 2005 waarbij ik weer nauw betrokken was, de groeiende liefde voor het gothic-genre en de aangrenzende gebiedsdelen en het geluk dat ik niet opkan omdat steeds meer en meer releases tegenwoordig ook weer op vinyl verschijnen, was - als jarenlange liefhebber en fan - het moment waarop ik John Cale mocht interviewen en de hand drukte, een bezoekje aan Muziekcentrum Vredenburg er een om niet snel meer te vergeten. Niets norse oude kerel, maar een lieve, gezellige man die zelf ook wel plezier leek te beleven aan het feit dat hij ruimschoots mijn vader had kunnen zijn. Alleen: pa Schlijper zat niet in The Velvet Underground... En op Utrechts muziekjaar 2005? Naar Utrecht kijkend, valt vooral op hoe goed Utrecht zichzelf muzikaal op de kaart gezet heeft dit jaar, hoe vaak we bands ook buiten de stad konden zien spelen, hun cd's opgepikt zagen door landelijke media en hoe hoog de kwalitatieve lat ligt hier met zoveel finalisten in de eindronde van de Grote Prijs. Utrecht laat kortom van zich horen en dat mag een bijzonder goede zaak genoemd worden. En maakt het bovendien een feest om te werken voor 3VOOR12/Utrecht waar we bepaald niet te klagen hebben over de hoeveelheid muzikale plaatselijke output én live initiatieven om over te berichten. Dat geeft de muziekliefhebber in mij een warm gevoel. Helemaal wanneer een groot en zeer divers deel van de muzikale Utrechtse goegemeente acte de présence geeft op 'We Hebben Maar Een Paar Minuten Tijd' het door collega Peter Jamin geïnitieerde tribute voor Herman van Veen. Artiesten, studio, producers; men sloeg de handen in elkaar voor dit prachtproject dat een glansrijke lancering kende in een volle Tivoli. Die avond speelden bijna alle bands live hun nummer, ging de duim van Van Veen omhoog en naar eigen zeggen hadden de acts en 3VOOR12/Utrecht hem "bij de ballen" (men denke zelf Van Veen's karakteristieke dictie erbij). Op een vergadering voorzichtig geopperd, groeide Jamin's idee boven hem- en zichzelf uit om één van de mooiste Utrechtse muziekmomenten van 2005 te gaan vormen. Wat is je persoonlijke muzikale hoogtepunt van 2005? Als freelancer verbonden aan Summer Darkness 2005 opperde ik tijdens de voorbereidingen het idee van een openingsconcert op een zeer bijzondere locatie. Dit zou dan voor iedereen (ook voor niet-festivalbezoekers dus) toegankelijk moeten zijn en de te programmeren act zou dan laten horen dat 'gothic underground' meer is dan de op vooroordelen gebaseerde hel en verdoemenis van op zijn minst lichtelijk suïcidale mafkezen. Toen Estampie inderdaad bereid bleek te spelen in de Domkerk en die meer dan volliep op een van stortregens vergeven augustusvrijdag, was het pleit beslecht. Dat was precies de bedoeling: band en locatie vulden elkaar prachtig aan en heel wat 'normale' Utrechters zagen een in uniform zwart uitgedost publiek genieten van zachtaardige Middeleeuwse klanken. Missie geslaagd en daarmee voor mij persoonlijk het absolute hoogtepunt van 2005. En je muzikale dieptepunt? Het viel me eigenlijk nog wel mee dit jaar. Al moet gezegd worden dat menige hypeband toch wel door het mandje viel. The Bravery hield het live nog op een half uur en verveelde daardoor net niet helemaal, The Killers waren daarentegen gewoon écht slecht in Tivoli. HARD-Fi deed het in Paradiso niet veel beter, Franz Ferdinand op Haldern Pop was niet bizar veel soeps en Bloc Party's Pinkpop-show leed nadrukkelijk onder tourvermoeidheid (al namen ze glansrijk revanche in een uitverkocht Paradiso). Kortom: hype is één ding, een goede liveshow geven twee en een beklijvend album uitpoepen drie. Eervolle vermelding onder dit kopje verdient toch ook het Pinkpop festival. Problemen om bands te boeken alom, maar terug gaan in formaat of gewoon een jaartje overslaan omdat je te weinig kwaliteit kunt bieden, is geen blijkbaar geen optie. Dat Chemical Brothers en The Prodigy overtuigden en de avonden hebben gered, was heel fijn, want met alleen Wir Sind Helden, Madrugada en The Frames als pareltjes en natuurlijk het feest op het te kleine zijpodium met dank aan Kaiser Chiefs, was de spoeling in 2005 aan de zeer dunne kant. Naar verluid is dat euvel in 2006 volstrekt verleden tijd en kunnen we weer een denderend programma verwachten. Tot dan gaat Pinkpop 2005 als een dramatische editie de boeken in. Wie is voor jou dé Utrechtse act van 2005? En waarom? Vorig jaar noemde ik al Gem, dit jaar had de band een redelijke controverse die feitelijk nergens over ging (behalve misschien wat onhandig gedraai erover in de media) aan zijn kont hangen. Deed er niets aan af dat Gem nog steeds een bijzonder uithangbord van de Utrechtse gitaarrock vormt en vooral live indruk blijft maken. Popkomm, straks een headlineslot op Eurosonic, het kan nog steeds niet op en mag verdiend genoemd worden. Het wachten is op de nieuwe plaat en daarom houden we Gem nog even in de achterzak voor volgend jaar. Dé Utrechtse act van 2005 is voor mij excon. Niet hip, niet meesurfend op welke hype dan ook, door sommigen saai of eentonig gevonden, door mij gezien als een hartverwarmende, eigenzinnige band met een apart, slepend en desolaat geluid. Het minst 'leuk' in de humoristische of opbeurende zin van het woord is excon wellicht wel, maar daarin schuilt juist een mooie kracht. Genoeg om excon op basis van het album alleen al uit te roepen dat dé Utrechtse act van 2005. Zeker nu de liveshow - hoewel Guido Bastiaanse de band die avond verliet - in de laatste Club 3VOOR12/Utrecht van dit jaar stond als een huis. En dé Utrechtse act van 2006? Als mijn glazen bol mij niet bedriegt, voorzie ik mooie dingen voor Pien Feith. Solo was Feith al bezig aan een succesverhaal met haar indringende performances, als voorprogramma voor CocoRosie loste ze met band een hele hoop verwachtingen in. En vooral: dat kan alleen maar beter worden, zo lijkt het wel. Haar EP is al niet meer representatief voor de huidige klank van de Pien Feith Band en dus is hoog tijd voor een opvolger, al dan niet over de volledige lengte van een heel album. Daarnaar kijk ik nu al reikhalzend uit. Wat is je favoriete Utrechtse release van 2005 en waarom? Vladimir's 'The Notion Express' gooide hoge ogen, de beukende stonerrock van Loot mocht er zeker wezen, 'You, A Stevedore!' liet een gegroeid en nieuwe wegen ontdekkend Vehicle horen, maar de race ging uiteindelijk tussen 'Cruel and Unusual' van Black Sun Empire en excon's titelloze debuut. Een keuze tussen deze twee uitersten is bijna onbegonnen werk; zo verschillend als de releases zijn, zo perfect geschikt voor twee compleet verschillende gemoedstoestanden zijn ze. Het kan aan een onbewuste melancholieke onderstroom in mijn psyche liggen, maar excon's stroperige indierock wint met een haarlengte voorsprong. Spaarzaam en bedachtzaam brengt deze plaat rust en ruimte in een vaak overschreeuwde en overvolle muziekwereld van vandaag de dag. Klein, maar fijn, breekbaar en warmbloedig. En vooral lekker eigenwijs. Wat is je favoriete concert in Utrecht, het afgelopen jaar? En waarom? Het zal weinig verbazing wekken dat Estampie in de Domkerk op de eerste plaats prijkt. Maar als ik kijk naar de karrenvrachten andere shows dit jaar kijk, komt er daarna toch een hele hoop fraais naar voren dat allemaal in onze eigen stad speelde. Ik denk aan Utrecht Boft!, aan een zieke Elvis Costello die toch een lange show eruit perste, aan de nostalgie van Therapy? en aan het dronegeweld van Sunn 0))). Of aan de sexy Patrick Wolf en aan het bezwerende Deine Lakeien. En laat ik Stephen Malkmus en het brute Helmet vooral niet vergeten. Uiteindelijk kom ik weer uit op een tweesprong. CocoRosie of Maserati; wie zal het worden? De sprookjesmeidjes begaven zich op triphoppende voet en palmden een hele show lang in met zeer aparte indietronische rock, maar het fenomenale Maserati gaat er met de hoofdprijs van door. Postrock wordt her en der al ten graven gedragen, maar wat Maserati in ACU liet horen bewijst glashard het tegendeel. Balancerend tussen Tortoise en Mogwai of Explosions in the Sky koppelt de band geconcentreerd spel volgens een nauwkeurig uitgedokterde lijn aan een geluid dat allesbehalve kil en rationeel klinkt, eerder vloeiend en natuurlijk. Die combinatie van stijl en het daaruit voortvloeiende resultaat leidde tot een prachtconcert vol spacerock, jazz, emo, psychedelica en een bruut opererende ritmesectie. Eervol tweede dus. Wat is je favoriete concert van een Utrechtse act in 2005? En waarom? Het 3VOOR12/Utrecht verjaardagsfeest in Tivoli de Helling liet twee live-acts met kop en schouders boven de rest uitsteken: Illicit en The Stilletos. Hoewel de dj-set van de Black Sun Empire-crew aan het eind niet te versmaden was en ons tot in de allerkleinste uurtjes vermaakte met beukende drum-n-bass en Illicit de groove in no-time wist te laten overslaan op het publiek, moet de stoomwals-TGV van The Stilletos als hoogtepunt gelden. Passie, passie, passie en dat alles vlammend rockend gebracht. Op adem komen doe je een andere keer maar weer. Gáááááán... Meer woorden doen afbreuk aan de vloerende kaakslag die The Stilletos uitdeelden. En die dreunde nog lang na. Heerlijk. Welke act hoeft in 2006 niet terug te keren? Als we het alleen over Utrecht hebben en wat hier speelde, schieten me meteen twee acts op Summer Darkness 2005 in gedachten. Zowel Syrian als Unter Null vielen toch wel zeer nadrukkelijk in de categorie Gekromde Tenen. Niet om over naar huis te schrijven. In de sectie Internationaal speelde het ook al niet fenomenale solo-project van Billy Corgan in Europa met Gliss als voorprogramma. En dat was echt een volslagen drama: bijzonder vervelende gothic-achtige slappe rockhap. Op London Calling was Do Me Bad Things een verder mislukte versie van The Darkness, boeiden bij The Chalets vooral de pakjes en bleek Thirteen Senses de zoveelste zoete pianorock Coldplay-kloon. En ik weet dat ik hiermee voor sommige adepten vloek in de Bakkeveense kerk, maar de veel-vervormd-geschreeuw-en-verder-gewoonweg-geen-wol herrie van The Suicidal Birds ging ook volstrekt langs mij heen. Van een Friese terp getrokken punky garagerock mag dan zelden zo vuig geklonken hebben als bij deze - nota bene door wijlen John Peel opgepikte - oefening in lager dan lo-fi, het grootse wonder uit Bakkeveen blijft voor mij vooral het feit dat The Suicidal Birds überhaupt een deuk in een bakje boter hebben weten te slaan.