Aan de frontlinie van de Kelly Family: Poolse naalden, onderkoeling en gebroken armen Aan de frontlinie van de Kelly Family: Poolse naalden, onderkoeling en gebroken armen

14 augustus 2003; voor de poffertjeskraam op het Vredenburg-plein spreek ik een jonge Japanner. Achtentwintig jaar oud, is hij op de bonnefooi vanuit Tokyo naar Utrecht gekomen. Zonder kaartje, maar met een hotelkamer, geboekt voor de hele week; in de hoop een kaartje te bemachtigen op de zwarte markt. Een toegangsbewijs voor de intieme show die de Rolling Stones twee dagen later in Muziekcentrum Vredenburg zullen spelen. Op de dag van de show slaat zijn wanhoop om in gelukzaligheid. Dezelfde jongeman glundert wanneer hij zonder blikken of blozen honderden euro’s heeft betaald voor het felbegeerde ticket. Om hem heen liggen de restanten van de nacht ervoor; slaapzakken, luchtbedden en lege bierblikken. Muziekcentrum Vredenburg heeft even veel weg van een festivalcamping.

December 2004; in de gang van Tivoli hangt een stuk of twintig fans van Fear Factory, in afwachting op het enige Nederlandse concert van de band. Het is een uur of drie ’s middags, maar ze zijn er wel al. En proberen er het beste van te maken; jubelen zelfs als ze van Tivoli een paar overgebleven concertposters krijgen toegestopt. En wat te denken van de dranghekken-gilscène wanneer Di-Rect aan de Oudegracht speelt? Een perfect geregisseerde limousine-opkomst wordt door zich de strotjes beurs schreeuwende meisjes van een passende soundtrack voorzien. Fans die elkaar al uren platdrukken voor de gevel van Tivoli…

Fans, ze zijn bereid ver, héél ver te gaan. Vroeg te komen, in de hoop een mooi plekje te veroveren, veel te betalen voor een (zwarte markt) kaartje. Je moet er wat voor over hebben immers om je idolen te kunnen zien, op de manier die jij wil. In elk genre, bij zowat iedere band zie je het; in meer of mindere mate. Maar het kan altijd een stapje verder. Tenminste, zo bleek afgelopen zaterdag in en rond Vredenburg. Zaterdag 2 april 2005. Michel van der Woude, bekend van het eerdere Da Capo-drieluik op deze site, en ik gaan op onderzoek uit. We moeten ongeveer driekwart Muziekcentrum Vredenburg rondlopen om achter aan de rij te kunnen aansluiten. Een keten wachtenden die zich keurig achter linten en dranghekken naar de deur laat leiden. Maar wij zijn hier vandaag niet gekomen om de band van dienst in actie te zien. We zijn hier met een missie. Zoals bepaalde fans dat op een andere manier ook waren; uren, dágen voordat wij kwamen aanwandelen. The Kelly Family is weer in Utrecht. Bereid je voor op een verslag van fangedrag in extremis...

UITVAARTDIENST
We zijn allebei wel wat gewend qua volumes op concerten. Onze oren zullen her en der best wel een paar dreunen hebben opgelopen. Maar het uitzinnige gejoel, gejuich, gegil en gepiep dat Muziekcentrum Vredenburg vult op het moment dat de zaallichten dimmen, kent zijn weerga niet… En teistert onze trommelvliezen. De vier Kelly’s en hun gastmuzikanten worden als absolute helden binnen gehaald. Na een paar nummers gaan we op zoek naar het verhaal achter de Kelly Family-fan. In de Vredenburgse rookruimte spreken we als eerste Ewald en Andrea uit Sibculo. Hij autocrosst als hobby en daarom kunnen ze er een dag later in Groningen niet bij zijn. Heel erg vinden ze dat echter niet.

“Drie keer KUT, KUT-family!”; Ewald zal het vanavond meer dan eens roepen. Teleurstelling alom, want de echte gangmakers van The Kelly Family, Paddy en Maite, zijn er niet bij op deze tournee. En dus zullen de rozen die Andrea meedraagt niet richting podium vliegen. Die worden later, na tig biertjes en veel pret in de rookkamer, verdeeld onder de aanwezige fans. Met een georganiseerde bus-concertreis zijn ze hier. Om half zes kwamen ze aan. “Nee, niet in de ochtend. Zo gek ben ik nog niet”; aldus een lachende Andrea. Al hebben ze de band wel al een paar keer gezien. Hun hoogtepunt was een openluchtconcert wat jaartjes geleden. En hoewel Andrea en Ewald ook naar Frans Bauer (ook hij krijgt rozen van Andrea), Jovink en U2 luisteren, nemen de Kelly’s de eerste plaats in, al zo’n vijftien jaar. Ewald: “Het is gewoon hele goede muziek en hoe ze eruit zien; dat ze gewoon met z’n allen een familie zijn… Dat vind ik heel mooi.” Maar wat balen ze vreselijk dat ze niet compleet zijn. Een gevoel dat breed gedeeld wordt vanavond.

Ook door de Veghelse Bernadette. Zij gaat een flink stuk verder in haar Kelly Family-adoratie. Sinds 1978 volgt ze de familie, door heel Europa. Ze ging tot Osnabrück en zelfs naar de uitvaartdienst van vader Dan Kelly (“Ja, natuurlijk; een echte fan doet dat!”). Meer dan twintig keer de band zien, heeft haar wel kopschuw gemaakt om nog langer extreem vroeg te komen. “Ik kom al bij voorbaat niet meer vroeg, omdat het toch altijd hetzelfde is tegenwoordig. Vroeger heb ik het wel gedaan, de nacht van tevoren. Keigezellig in de rij, tot er ineens een groep meiden kwam die het helemaal heeft verziekt. Die organiseerden een clubje en die móesten vooraan staan. En anders had je pech. Echt een kliek. Zo gaat de lol er heel gauw vanaf.”

ELITETROEPEN
Die nacht(en) voor Kelly Family-concerten, ze zijn legendarisch. Zoveel wordt ons wel duidelijk vanavond. Niet voor niets besteedden Metro, RTL Boulevard en zelfs het NOS Journaal items eraan. Want het blijkt een happening op zich. Bernadette – verder fan van Prince en UB40 – kan erover meepraten: “Een stuk plastic is genoeg, tegen de regen. Slapen doe ik toch niet. Dan is het kletsen met elkaar, de hele nacht lang.” Maar hoe moet dat dan? Niet slapen, weinig eten, niet naar het toilet kunnen? “Ik heb het één keer meegemaakt in Maastricht bij het MECC. Daar mocht je niet uit de rij om naar de WC te gaan; heb ik van half zeven ’s morgens tot twee uur moeten ophouden. Toen konden we voor het eerst eruit en mocht je blij zijn als je weer je plekje in de rij mocht innemen.” En als dan eenmaal de deuren open gaan, is het één lange sprint naar het hek voor het podium; wie het hardst kan lopen. Dan begint weer het wachten. In vroegere jaren braaf zittend voor het hek, tegenwoordig elkaar plettend.

Dat weet ook David uit Oosterhout. Hij antwoordt beleefd op mijn vragen, maar ergens lijkt hij mijn verbazing niet te delen. Ik zit gehurkt naast de Nummer Acht. Oftewel, de achtste in de rij; gestempeld en wel. Hij rookt even een sigaretje en is van plan zo weer de zaal in te gaan. Uiteindelijk blijft zelfs hij meer dan een uur buiten de zaal hangen. Zijn berichten uit de frontlinie liegen er niet om. “Ik kan zometeen gewoon weer naar voren hoor, naar mijn plek. Gewoon sociaal tussen fans, die laten je er weer door.” Een geluid dat aan de ene kant typisch is voor The Kelly Family-fans: er wordt niet gediscrimineerd, iedereen is er voor een gezellige tijd en samen staan ze daar, met z´n allen voor de band. Een saamhorigheid die ook het fan-zijn vormt. En inhoud geeft. Of zoals David zegt: “Het is goede muziek en ik denk dat iedereen hier wel wat herkent in één van de leden. Dat je niet perfect hoeft te zijn. Dik of dun, het maakt niet uit. En dat voel je heel erg bij The Kelly Family.” De veertiende keer in zes jaar is het vanavond voor David. En zo ongeveer altijd gaat hij vroeg. Om de sfeer niet te missen, van de fans onderling. Want als je later aankomt, is het concert toch anders; je mist dan iets. David behoort tot de elitetroepen; hij was op donderdagavond om zes uur van de partij. Dat is ongeveer vijftig uur voordat de eerste noot gespeeld wordt. Het deert hem niet. Hij geniet ervan.

STROOMSTOOTWAPEN
Maar het fandom van The Kelly Family kent ook een heel andere kant. Er blijkt een venijnige strijd te bestaan. Niet eens zozeer tussen de Nederlandse fans onderling; de Polen – het komt vanavond meer dan eens ter sprake – maken het pas echt bont. Gezonde strijd voor de eerste plekken is één ding, maar Davids loopgravenherinneringen komen aardig in de richting van horrorverhalen. Samen met een jong meisje – ook vanaf het eerste uur aanwezig – vertellen ze. Over het geduw als de deuren opgaan en Davids vriendin die daarbij viel en haar arm brak. Over het wachten bij het concert in de Galgenwaard, in de stromende regen. Waarbij mijn vrouwelijke gesprekspartner een fikse onderkoeling opliep, maar zich niet liet weghalen door de EHBO. Over de voorbereidingen (“Thermische aluminiumfolie doet wonderen.”) en over ledematen die min of meer ‘afgevroren’ raakten. Over de show in de Zwolse IJsselhallen waar zij maar liefst een week (!) van tevoren aanwezig was. Hoe ze daar voor de deur bivakkeerde terwijl tentoonstellingen, beurzen en andere activiteiten in het complex gewoon doorgingen.

Onwrikbaar was en is de wil om vooraan te staan. Dan vertelt David: “Nu met die Polen gaat het de verkeerde kant op. Dan heb je dus dagenlang niet echt geslapen, slecht en weinig gegeten en ben je best wel slap. Eenmaal binnen sta je dan ook nog uren te wachten voordat het begint. Maar zij staan dan net niet helemaal vooraan. Dan prikken ze meisjes met een naald in de schouder of nek. Die vallen dan flauw, worden door security eruit getrokken en hup; weer een plekje ingenomen.” We kunnen en willen het niet geloven, maar gaandeweg wordt ons duidelijk dat hij gelijk móet hebben. Want meerdere fans vertellen dit verhaal. Breng het interview op ‘dé Polen’ en identieke verhalen duiken op. Een geschiedenis die een nog grimmiger trekje krijgt wanneer het meisje vertelt dat Poolse fans tegenwoordig ‘tasers’ meenemen; een stroomstootwapen. Even een korte tik in de onderrug en plat gaan de meiden. Alles om vooraan te staan… Al lukt het ons niet een zinnig antwoord te krijgen op de vraag waaróm deze fans nu juist helemaal vooraan willen staan. Misschien is het wel heel simpel: de Grootste Fan staat midden-podium tegen het hek en ze denken allemaal de Grootste Fan te zijn…?!

Fan zijn van The Kelly Family kent vele gezichten. Dat wordt vanavond in ieder geval meer dan duidelijk. Twee West-Friese dames onderhouden Michel zo goed als het hele concert. Ze hadden kaarten gekocht voor vaderlief, andere familieleden en vrienden, maar niemand wilde uiteindelijk mee. Het internet bracht enig soelaas; een paar overbodige kaarten zijn ze alsnog kwijtgeraakt. Maar met vier ongebruikte kaarten in de kontzak en twee dure hotelkamers, zijn ze best zuur. Zo zitten ze er evenwel niet bij. Joligheid troef bij de dames. Nee, ze zitten er niet mee, tekent Michel op. Ze hebben een rijke vent thuis zitten en maken er een gezellig avondje uit van. Ook al heeft dat zo’n driehonderd euro gekost. En de show? Die kan het tweetal gestolen worden.

PADDY...
Dat ligt heel anders voor twee Duitse meisjes. Ute zit in de armen van vriendin Claudia naast de zaal schokschouderend te huilen. Daar ben ik schuldig aan, ik beken. Verdwaasd voor zich uit starend zaten ze aan een tafeltje naast de zaal, toen ik de dames vroeg naar hun ervaring van het concert. Ook zij waren er vroeg bij; zo’n zesendertig uur voor aanvang. Maar zij wisten niets van het niet komen opdagen van Maite en Paddy. En vooral dat laatste hakt er diep in. “Hij zit al in het klooster, zijn prachtige lange haar is eraf en dan is hij er ook nog eens niet bij vanavond! Zo heeft het toch helemaal geen zin meer!”; jammert Ute, terwijl de tranen rijkelijk vloeien, de reis lang was, het wachten uitputtend en het hotel duur. Zonder Paddy geen Kelly’s voor deze meiden. De terugweg naar Karlsruhe zal hard, kil en leeg zijn. Hun gedachten gevuld met de mijmeringen over een jongen die misschien wel priester wil worden. Waarmee hij voorgoed alle hoop uit hun prille harten slaat… Het bestaan van een Kelly Family-fan gaat dus zeker niet altijd over rozen. Maar Andrea is de kwaadste niet. Zij deelt haar bos rozen uit. Aan de die-hards. Aan de medeliefhebbers die teleurstelling over dit concert kennen.

En als wij na afloop nog even een drankje doen in het café net buiten de zaal, komen ook daar de verhalen los. Onze serveerster vertelt over een stel meisjes dat een flesje Spa Blauw en een fles jenever had gekocht. Over één van hen die de alcohol niet echt goed kon hebben, verdwaald rondliep en uiteindelijk in haar broek plaste, voor de kassa van het Muziekcentrum. Tot overmaat van ramp werd ze ook nog eens niet binnen gelaten omdat ze te dronken was. The Kelly Family mag dan naastenliefde, saamhorigheid, vriendelijkheid en een zekere moderne variant op het 'Peace, Love & Happiness'-idioom van de hippiecultuur uitdragen, hun fans zijn verwikkeld in een bikkelharde strijd, schuwen bizarre middelen niet om hun doel te bereiken en laten zelfs de fles niet ongemoeid. Fangedrag komt in vele soorten en maten, maar fangedrag in extremis is de ware fans van The Kelly Family eigen. Anders kunnen wij niet concluderen na vanavond. Gekker wordt het echt niet; neem dat maar van ons aan. Althans, dat mogen we hopen…

Met dank aan: Muziekcentrum Vredenburg/Antoine Croné, Judith Westerik en de fans: Ewald, Andrea, David, Bernadette, Matti, Henri, Ute & Claudia (e.v.a.).