Niet iedereen kan bij middellang uitgesponnen elektronische muziek de aandacht erbij houden. Zo bleek tijdens de eerste twee concertavonden van het Utrechtse festival voor innovatieve audiovisuele kunst, Impakt 2004. Thomas Köner, Aki Onda, en een drietal Chinese acts verdienden die aandacht volop. 3VOOR12/Utrecht doet verslag van Impakt; deel één. DAG 1: KÖNER EN ONDA Mediakunstenaar Thomas Köner bleef als jongetje waarschijnlijk graag even staan als hij, in de intercity naar Dortmund, tussen twee ouderwetse treinwagons overstak. Dat die tegelijkertijd oorverdovende en oorstrelende kadans van metaal over metaal hem als muziek in de oren moet hebben geklonken, hoor je terug in zijn audiovisuele werk NUUK. Köner opende hiermee woensdagavond het Impakt Festival 2004. Webcambeelden van een besneeuwde flatwijk ergens boven de poolcirkel worden over elkaar geprojecteerd en lopen heel langzaam in elkaar over, waardoor dag en nacht elkaar afwisselen als vier seizoenen binnen één etmaal. De toeschouwer blijft zoeken naar subtiele verschuivingen in beeld en geluid, en zo lukt het Köner om een geraffineerde spanningsboog op te bouwen. Een spanningsboog die evenwel niet door iedereen op te brengen is. Vooral bij de tweede openingsact, de Japanner Aki Onda, lukt het enkele hippe babbelzieke 35-plussers niet om de aandacht erbij te houden. En dat terwijl Onda’s muziek (een soort Fennesz verdwaald in Tokio) en stageact zeker niet vervelen. Bedachtzaam zoekend tussen de tientallen in rijen klaargelegde bandjes, die hij in walkmans stopt en live afspeelt, snel en langzaam, soms krijsend heen-en-weer spoelend. Van de freaky geluiden die dat oplevert lijkt Onda soms zelf te schrikken. Met abrupt trekkende schouders danst hij achter zijn tafel met effectapparatuur. Met samplers en effectdoosjes maakt hij ter plekke loops, die hij stapelt tot een geordende kakofonie van op straat opgenomen muziek en andere herrie. Die cut ’n paste techniek, door het gebruik van cassettebandjes bijna Terry Riley-achtig ‘old skool’, komt live even goed tot zijn recht als op Onda’s laatste cd-serie ‘Cassette Memories’. DAG 2: 1000 REVOLUTIONS A SECOND Vorig jaar vond China's eerste elektronische-muziekfestival plaats: Sounding Beijing 2003. Initiatiefnemer Dajuin Yao bracht tevens een compilatie van Chinese elektronische muziek uit en sindsdien gaat het snel in China’s elektronische underground. Wel duizend revoluties per seconde, en drie daarvan hebben vanavond Utrecht bereikt. Het publiek wordt bij binnenkomst verwelkomd door een laag podium met daarop twee laptops, elk verlicht door een rode spot. Onwennig gaan de eerste mensen op de grond zitten. Nadat de klassiek opgeleide Chinees Zhang Jian en Amerikaanse punkcomponist Christiaan Virant in lotushouding plaatsgenomen hebben, luistert men met gesloten ogen - her en der zelfs languit op de grond liggend - naar de ingetogen melodieën en minimalistische soundscapes van FM3. Het is mooi om te zien hoe mensen die de zaal verlaten zelfs hun schoenen uitdoen om niet te veel geluid te maken. Bij het optreden van Wang Changcun gaat het volume een paar tandjes omhoog. De 25-jarige jongeman, die achter een gigantische en grotendeels lege tafel op een verhoging plaatsneemt, begint zijn optreden rustig met iets wat lijkt op een druilerig miezerbuitje. Maar iets later laat Changun onder andere gehuil, Chinese dialogen en ruisstormen op de zaal los. Men lijkt nog steeds in een meditatieve trance en dat er niet meer te zien valt dan de oplichtende laptops, lijkt geen probleem. Wat voor de één een moeilijk te verteren bak herrie is, lijkt voor anderen een hoorspel waarbij je het verhaal zelf mag verzinnen. Wanneer oudgediende Dajuin Yao tegen middernacht plaatsneemt achter de tafel wordt het publiek andermaal getrakteerd op een geluidscollage zonder melodie of ritme. Als een oud stoïcijns Indianenopperhoofd staat Yao achter zijn opklapcomputer en neemt hij de ongeveer vijftig aanwezigen mee op een abstracte geluidsreis. De mensen die hun ogen sluiten gaan helemaal op in de ruisende soundscapes, een enkeling is wel geïntrigeerd maar loopt tussendoor toch even naar de bar om een biertje te halen. Bij Changcun en Yao is het moeilijk vast te stellen of de Chinese elektronica-scene, duidelijk beïnvloed door westerse voorbeelden, al een duidelijk eigen gezicht heeft. FM3, nota bene met een in China woonachtige Amerikaan, lijkt nog het verst te zijn met het ontwikkelen van een karakteristiek eigen signatuur. Maar met dat ‘typisch Chinese’ geluid is FM3 gek genoeg een vreemde Pekingeend in de Chinese bijt. Gezien: Impakt Festival 2004, met Thomas Köner, Aki Onda (27/10); Dajuin Yao, Wang Changcun, FM3 (28/10); Theater Kikker, Utrecht. Het Impakt Festival gaat door tot en met zondag (31/10), met komend weekend nog optredens van onder meer Radian en Ryoji Ikeda.