Na een kortstondig avontuur van de Vloer aan de Helling stond er in Utrecht, nu zo’n twee jaar geleden, ineens een fonkelnieuwe concertzaal leeg. Van de diverse partijen (onder hen ook Toni Peroni en voormalig Ekko-directeur Ernst Houdkamp) die winter 2002/2003 bij de gemeente hun exploitatieplannen voorlegden om met de lege zaal in de weer te gaan, viel de keus op Tivoli. Na een opwarmconcert van Michael Franti & Spearhead, mei vorig jaar, volgden enkele maanden van dansavonden, hier en daar afgewisseld met concerten van onder anderen hiphoplegenden The Jungle Brothers en Lemonheads-zanger Evan Dando.
De opwarmperiode mondde eind oktober 2003 uit in het officiële openingsweekend, met succesvolle optredens van Damien Rice, Vive La Fête en T.Raumschmiere. Deze week wordt met een feestweek het (verlate) eenjarig jubileum gevierd. Op het programma staan de komende dagen onder andere mathmetalsensatie The Dillinger Escape Plan (vanavond), en good old gitaarpoppers Bettie Serveert (morgen).
Sinds het openen van haar deuren, wordt De Helling door Tivoli liefkozend ‘het brutale broertje’ genoemd. Volgens de programmeurs geeft een redelijk progressieve zaalvulling (het openingsweekend en de huidige jubileumweek vormen een prima indicatie) daar aanleiding toe. "We kunnen behoorlijk tevreden zijn", vertelt Johan Gijsen, hoofdprogammeur van Tivoli. "De doelstelling die we voor de gemeente moesten halen, hebben we ruimschoots gehaald. Wat betreft het aantal concerten, het aantal bezoekers en de diversiteit die we voor dit jaar moesten halen: daar zitten we nu al ver overheen.''
''Daarnaast denk ik dat we behoorlijk alternatief programmeren. Voor zover mogelijk, in ieder geval. Nóg alternatiever is financieel nu niet haalbaar. In kleinere zalen als EKKO en Vera kan een avond met honderd man publiek rendabel zijn. Bij ons betekent dat aantal per definitie verlies. Bij ons moeten er tussen de tweehonderd en tweehonderdvijftig man binnen zijn, om het financieel rendabel te houden.”
Na een moeilijke opstartfase, waarbij de zaal naamsbekendheid moest krijgen, lijkt De Helling voor de Utrechtse popwereld het afgelopen jaar tot een vaste waarde uitgegroeid. Het aanboren van publiek heeft echter tijd nodig gehad. Gijsen maakt een vergelijking met Ekko, de zaal waar collega-programmeur Sytse Wils eerder met succes actief was: “Die zaal heeft een bepaalde achterban, het heeft een bepaalde smoel gekregen. EKKO is een kwaliteitsstempel geworden, zoals ook Vera dat bijvoorbeeld is. Dat heeft jaren geduurd. De Helling moet die stempel en dat smoel nog krijgen. Maar ik denk dat we behoorlijk op de goede weg zijn."
"Je moet investeren en iets opbouwen", aldus Gijsen. " Dat kan één of twee jaar duren. Zo hebben we gezien dat bepaalde muziekstromingen nog minder goed lopen dan andere en dat we bepaalde subculturen nog minder goed weten te bereiken. Daar moeten we aan werken. Dat moet je opbouwen. Met onze maandelijkse Mofyah avonden proberen we bijvoorbeeld het zwarte publiek aan te spreken. In het begin was het heel moeilijk om die mensen naar de Helling te krijgen. Nu loopt het goed. Een jaar investeren begint zijn vruchten af te werpen."
Vooralsnog gaan de programmeurs dan ook verder op de ingeslagen weg. En proberen ze ook op andere manieren te investeren. “We willen voor volgend jaar meer externe promotors aantrekken, mensen met een eigen idee," vertelt Wils. "Het afgelopen jaar hebben we heel veel geïnvesteerd in concepten. Maar op een gegeven moment is het aan de mensen zelf om verder in die concepten te investeren. Ik denk bijvoorbeeld aan de jongens die achter Utreg Massive zitten, en Structure Drum & Bass. Die gaan volgend jaar op eigen voet verder. Toni Peroni met z’n Starsound-talentenjacht is een ander voorbeeld van zo’n externe promotor. We willen naar de situatie waarin ze zelf voor een groot deel de organisatie doen: productioneel, financieel en publicitair. En dat er een risicospreiding is. Nu dragen wij alles. Zodra een project op de rails staat en goed loopt, moeten wij onze handen er vanaf trekken.”
Ook programmeur en DJ Jason Kohnen alias Bong-Ra, die een aantal maanden in de Helling draaide, is blij met de nieuwe lichting jonge mensen die is binnengekomen. Hij vergelijkt de situatie met de vorige bestemming van het pand: de Vloer, waar hij actief was en de maand voor de sluiting nog programmeur was.
Kohnen: “In de Vloer had je een hele hoop jongeren die met vernieuwende dingen kwamen. Ze werden natuurlijk ouder maar bleven ook, naar mijn gevoel, iets te lang in hetzelfde hangen. Nu zijn er veel jongeren bezig. Zo heb je Boemklatsch, zo’n hiphopavond, of een drum & bass avond, of techno, noem maar op. Een jonge generatie krijgt de kans om mede te programmeren en eigen avonden te organiseren. De zaal geeft veel verantwoordelijkheid en vrijheid aan jongeren uit de stad. En dat is een goede zaak.”
De feestweek 1 jaar Tivoli de Helling begon dinsdag 9 november en dendert de komende dagen voort.
Het programma:
vrijdag 12: Bettie Serveert & Voicst met na afloop: High Voltage, fire in the disco! DJ’s Wiekes en De Lavaman;
zaterdag 13: 100% Dynamite (Soul Jazz Records Presents);
zondag 14: Wednesday 13 & support
Het concert van Goldie Lookin' Chain, gepland voor woensdag 17 november, is afgelast. Waarschijnlijk komen de Brit-hoppers in februari alsnog.
Het smoel van de Helling
Eén jaar Tivoli de Helling: een rondgang
Tivoli de Helling viert feest. Met concerten van onder meer The Dillinger Escape Plan, Bettie Serveert en Wednesday 13, viert het ‘brutale broertje van Tivoli’ deze week zijn eenjarig jubileum. Een ideale aanleiding voor 3VOOR12/Utrecht om met de programmeurs terug te blikken op het eerste jaar ‘De Helling’.