Scandinavië heeft er nogal wat: fjorden. Grillige rotsformaties langs de kustlijn, getekend door de elementen. Een vijftal ambitieuze muzikanten uit Enschede heeft zijn band Fjord genoemd en ziet zichzelf als een ‘inham in het gevestigde, ontstaan door een woeste chaos’. Dat mag. Maar dat is niet Fjord’s enige claim. Fjord zou namelijk postrock maken. En dan spitst ondergetekende zijn oren toch nog een beetje meer. Dit demo-album, met drie live- en vier studionummers, bereikte 3VOOR12/Utrecht omdat Fjord Utrechts oefenruimtecentrum dB’s als repetitiebasis gebruikt. Hoogste tijd dus om de cd-speler aan het werk te zetten.
Fjord mengt naar eigen zeggen 'lange, uitgesponnen soundcapes met ronkende gitaren en hypnotiserende zang' en schuwt invloeden uit de wereld- of filmmuziek niet. Op papier lijkt dit inderdaad een redelijk unieke en interessante combinatie, ware het niet dat in het openingsnummer ‘Kabul’ de gedachten eerder uitgaan naar Andreas Vollenweider of Chris Hinze dan naar Explosions in the Sky en Godspeed! You Black Emperor. New-age chanting, zacht marstempo drumwerk en wat Afrikaans aandoende kreetjes op de achtergrond: zinsbegoochelend werkt het allerminst; gekromde tenen zijn per direct het resultaat.
Het volgende nummer roept sferen op uit de hoek van Deine Lakaien, David Byrne’s bevreemdende expedities en - heel ver weg - Dead Can Dance, al zou het nummer bij deze groepen nog geen b-kantje geweest zijn. Ook muzikaal gaat ‘The Devil’ nergens over, het nummer blijft in een emotioneel vacuüm hangen. Jammer, omdat gothic postrock – mét een zekere spanningsboog – voor de afwisseling best leuk had kunnen zijn.
‘So Sad’ is het eerste wat langere - dik zes minuten klokkende - nummer. En zie: hier vallen de delen meer op hun plek. Waar de zang meandert tussen Jeff Buckley en een grungegrom (J. Mascis van Dinosaur Jr. is niet ver weg), stuw-rammelt ‘So Sad’ rond de vierminutengrens naar een punt waarop een Sonic Youth-achtige dissonante riffathon niet had misstaan. Fjord gooit er dan echter weer een momentje van breedsprakig chanting tegenaan. Ook leuk; losgaan wil Fjord blijkbaar niet (echt). Dat is een keuze. Je blijft alleen met het gevoel zitten dat er meer in het vat zit. Net als het voortijdige einde dat precies dan aanbreekt wanneer er net een leuk klezmermelodietje opkomt. Ook het korte live opgenomen ‘Buried in Snow’ vraagt om meer, met zijn serene Buckley-ten-tijde-van-‘Grace’ landschapje.
Inmiddels is dan echter wel duidelijk dat het predikaat 'postrock' op Fjord niet of nauwelijks van toepassing is en dat de band zich meer beweegt in de richting van de New Yorkse groep Barbez. Wereldmuziek, Balkanklanken, kerkelijk aandoende samenzang en vooral esoterische tapijten worden neergelegd. Zo klinkt ‘Dependence’ als een Madrugada dat onder de invloed is geraakt van dezelfde goeroe als The Beatles op hun latere werk.
Alleen maar kommer en kwel is het gelukkig ook weer niet op deze Fjord-cd. ‘Let’s Degenerate’ koppelt een tribaal ritme aan een schurende riff en duistere zangpartijen van Deine Lakaien. De rockende spanning wordt strak vastgehouden, de jazzy blazersolo brengt een kekke variatie. Halverwege valt Fjord even stil, om terug te slaan met hamerende percussie waarover eindelijk een mooie jam wordt gedrapeerd, met een hoofdrol voor de gedempte altsaxofoon. Wanneer de dwarsfluit zich er ook nog mee gaat bemoeien, is het feest compleet. Interessant, verrassend, fris; inferno. Fjord kán het dus wel degelijk.
Fjord doet zijn naam eer aan; grillig is het trefwoord. Postrock is ver weg, filmische sferen wat minder, maar wereldmuziek en vooral het werk van Deine Lakaien bijzonder nabij. Uit deze zeven nummers kunnen we opmaken dat Fjord live uit de verf kán komen, vooral in het langere werk. Voortbouwen op dat stramien lijkt geen slechte keuze: wat meer richting en spanning in het werk, kan immers geen kwaad. Breedvoerige, esoterische muziek met gothic zang en een zekere donkere inslag die soms uitbarst in een ronkende jam; daarmee mag Fjord graag terugkomen. Meer dan dat zelfs.
Fjord doet zijn grillige naam eer aan
Wisselvallige demoplaat gaat van esoterische klanktapijten naar hamerende percussie
Fjord. Niet alleen de grillige rotsformaties aan de Noordse kustlijnen heten zo; ook een in Utrecht repeterend bandje heeft zich die naam aangemeten. 'Fjord', hun eerste plaat met drie live- en vier studionummers kent slechts één uitschieter, maar laat daarin meteen horen dat Fjord het wél kan. Helaas is de rest van de cd te wisselvallig; 'less is more' is dan ook het devies.