Het jaar van.. 3VOOR12/Utrecht, deel 1: Peter Bijl

Eindredacteuren 3VOOR12/Utrecht geven persoonlijke terugblik op 2004

Peter Bijl, ,

Het jaar 2004 zit in zijn allerlaatste dagen. Hoog tijd voor de eindredactie van 3VOOR12/Utrecht om op een bewogen jaar, een jaar waarin ook deze site zijn oorsprong vond, terug te blikken. Hierbij de keuze van Peter Bijl, initiator en eindredacteur van deze site. Over sfeervolle kunstkelders, creatieve anarchie en hartverscheurende tristesse; de keuze van: Peter Bijl.

Hoe kijk je terug op je eigen muziekjaar 2004?
'Een absoluut prachtjaar, dat op muzikaal gebied uiteraard voor een groot deel draaide om 3VOOR12/Utrecht. Ik kan er immers kort over zijn: het was helemaal te gek om de site van de grond te krijgen, in sneltreinvaart in de startblokken te zetten, en met een knalfuif te lanceren. Maar het was vooral waanzinnig om te zien hoe de site gedurende het hele jaar, ook toen ik in Berlijn een paar van de fraaiste maanden uit mijn leven beleefde (lees het mee in het welbekende dagboek), zijn bestaansrecht bleef bewijzen. Wat voor een belangrijk deel natuurlijk te danken is aan de fantastische inzet van een clubje talentvolle enthousiastelingen. Maar voor een minstens zo belangrijk deel ook aan het bruisende popklimaat deze stad. Want hoe je het ook wendt of keert: er gebéurt op muzikaal gebied momenteel enorm veel in Utrecht. Zeker voor zo’n relatief kleine stad. Goede bands, zalen, optredens, releases.. er is haast téveel moois, waarover wij als site kunnen en mogen berichten. En dat is een te gekke gedachte, waarop iedereen die in deze stad met muziek bezig is, met recht apetrots mag zijn.'

En op Utrechts muziekjaar 2004?
'Af en toe haal ik me nog wel eens de eindejaarsuitzending van U-Pop Radio vorig jaar voor de geest. En de gesprekken met de talloze studiogasten, die destijds stuk voor stuk van mening waren dat het popklimaat in Utrecht 'nog nooit zo goed was geweest'. Inmiddels zijn we een jaar verder, en lijkt die uitspraak haast de stilte voor de storm geweest. We kunnen het er immers allemaal over eens zijn: Utrecht heeft enorm 'geboost' het afgelopen jaar. Van binnen, maar vooral naar buiten toe. De razende opkomst van een band als Gem, de fantastische ontwikkelingen binnen de Utrechtse hiphopscene, een briljant initiatief als 'Utrecht Speelt Uit!', goedlopende online-initiatieven als GUN en 3VOOR12/Utrecht, een enorme stapel goede releases, plus een aanzienlijk rijtje namen dat het dit jaar tot Hilversum en Amsterdam, of ja, zelfs tot het buitenland schopte (alleen in Berlijn heb ik het afgelopen jaar al twee handen vol zien langskomen): het zijn allemaal tekenen dat muzikaal Utrecht het afgelopen jaar stevig in bloei heeft gestaan. En ja, het is fantastisch om die ontwikkeling op deze site in woord en beeld te hebben mogen vastleggen; ja, om er misschien zelfs wel een steentje aan bijgedragen te hebben…'

Wat is je persoonlijke muzikale hoogtepunt van 2004?
'Ok, niet geheel onbevooroordeeld, maar toch: de (030)Ruft(030)-avond in Zurmöbelfabrik, Berlijn. Omdat er die ene avond iets totaal onwerkelijks aan de hand was: een stoffige, doch sfeervolle kunstkelder, geheimtip binnen het undergroundcircuit van een der hipste Europese steden, liep vol voor drie volslagen onbekende bands uit Utrecht. En Pondertone, Met Tuiten en Mr. Love & The Stallions: ze leken alledrie vleugels te krijgen die avond. Ze speelden als nooit tevoren, en wisten een ademloos luisterend, dolenthousiast publiek voor zich te winnen. Een ervaring, te onwerkelijk voor woorden: ja, een wonderlijk hoogtepunt. '

En je muzikale dieptepunt?
'Het veilige cultuurbeleid binnen deze stad. Dat het in Utrecht op muzikaal gebied zo bloeit momenteel, is vooral te danken aan een heleboel mensen die op een geweldige manier met muziek bezig zijn (muzikanten, boekers, programmeurs, technici etc.) en een handjevol mensen dat aan de lopende band nieuwe ideeën (ik noem een Utrecht speelt uit..) ontplooit. Aan de stad zélf, laat staan de politiek ligt het niet. Creatieve ideeën die bijdragen aan een bloeiend cultureel klimaat in de stad, worden liever tegengehouden dan in de armen gesloten. Want ja, ze houden stuk voor stuk de gewenste centralisering tegen. En de gevolgen, ze zijn rampzalig: het plakbeleid is vreselijk, braakliggende gebouwen krijgen linea recta een bestemmingsplan mee, en een vooruitstrevend podium als EKKO wordt bijna eigenhandig de kop ingedrukt door een onvermurwbare wethouder die maar niet beseft hoe belangrijk zo'n podium is voor de popmuziek in deze stad. Goed, misschien ben ik iets teveel de creatieve anarchie Berlijn gewend, maar toch: iets klopt er niet in Utrecht, dat moge duidelijk zijn..'

Wat is je favoriete Utrechtse release van 2004?
'Aan de uitspraak 'beste release' wilde ik mij eigenlijk niet wagen. Simpelweg omdat ik door mijn verblijf in Berlijn heel veel releases van het afgelopen jaar nog niet heb gehoord. Maar ik ben de laatste weken met een stevige inhaalslag begonnen. En heb gemerkt dat de albums van C-Mon & Kypski en Solo mijn cd-speler amper uit te branden waren. Waarbij ik momenteel stilletjes neig naar dat prachtige Solo-album: 'Songs 'n Sounds'. Al zou dat, zo geef ik toe, ook best de winterse invloed kunnen zijn. Hoe tof die albums in z'n totaliteit echter ook zijn, als het op afzonderlijke nummers aankomt is er wat mij betreft maar 1 winnaar: 'I Need A Rest' van Sandusky. Omdat dat nummer een passie uitstraalt die werkelijk vanuit de krochten van de kleine teen lijkt te komen. En op het podium (ik herinner me een cd-presentatie in EKKO) al helemaal slepend en onovertroffen is. Sandusky is een hele goede band, maar een nummer als 'I Need A Rest' maakt ze af en toe zelfs tot veel meer dan dat: een briljante band in dit geval.'

Wat is dé Utrechtse act van 2004, en waarom?
'Onmiskenbaar: Gem. Omdat Utrecht voor het eerst sinds de Squad weer zijn eigen landelijke rockhype kent. En ze die hype, door middel van aantal fantastische nummers, een flinke schat podiumenergie, en een frontman met een enorme uitstraling, ook het hele jaar hebben weten waar te maken. Dat het de groep vanaf dag één grotendeels is komen aanwaaien (Melkweg-show, Unsigned, landelijke media-aandacht, contract met Excelsior, debuutplaat, festivalshows), mag dan grotendeels mazzel zijn, dat ze alle verwachtingen vervolgens ook wisten waar te maken, heeft puur met hun eigen kracht te maken. Of moet ik zeggen: klasse?'

En dé Utrechtse act van 2005?
'Geen twijfel mogelijk: Illicit. Omdat die langverwachte topplaat er eindelijk aan zit te komen. Omdat de band het in zich heeft om er driehonderd procent voor te gaan. Maar vooral omdat Illicit op het podium een van de vetste hiphopacts van Utrecht is. En héél ver daarbuiten is. De twee shows die ik dit jaar van ze zag in Berlijn, waren voor mij het absolute bewijs. De eerste avond in Tacheles kregen ze het dak eraf; de tweede, in Lovelite, stonden er hooguit dertig man in de zaal. Maar ook die gingen allemaal genadeloos voor de bijl. Met dank aan de aanstekelijke, warmbloedige klanken. Aan de getalenteerde muzikanten. Maar vooral aan de verbluffende skills van rapper ParAdoX, die werkelijk íedereen in de zaal mee wist te krijgen. Het waren dan ook die Berlijnse shows die voor mij het absolute bewijs vormden: met Illicit heeft U-Town een hiphopact van topklasse in huis. Punt.'

Wat is je favoriete concert in Utrecht geweest, het afgelopen jaar?
'Ok, het grootste deel van het jaar mag ik dan elders gezeten hebben, ook in Utrecht heb ik een flink aantal schitterende concerten gezien. Twinemen, Death Cab For Cutie, Jennifer Terran in het voorjaar; Adem, Great Lake Swimmers, The Go-Find daarna; het zijn zomaar wat namen die door mijn hoofd schieten. Maar de mooiste show was zonder meer van Sophia, eind maart in een uitverkochte Helling. Waarom? Omdat haar schoonheid en tristesse werkelijk door merg en been ging. Een adembenemende schoonheid, die nog maar eens deed beseffen dat melancholische muziek op sommige momenten de mooiste muziek op aarde is. Sophia deed het kippenvel die avond ook op mijn benen belanden. Om het er pas dagen nadien vanaf te krijgen.'

Wat was je favoriete concert van een Utrechtse act in 2004?
'In Nederland? Dat kan er maar één zijn: Gem op Noorderslag. Omdat daar een band stond vol die de buzz vooraf in twintig minuten tijd compleet waarmaakte. Of, om mijn recensie van die show maar uit de spreekwoordelijke kast te trekken: 'De adrenaline was eventjes tastbaar, daar in de Bovenzaal. De hype, ze hing letterlijk in de lucht. Maar ze werd bovenal vol-le-dig waargemaakt. In de twintig minuten die ze waren toebedeeld, zette Gem namelijk zo'n voortvarend vonkende set neer, dat ze alle muzikale clichés (de befaamde S-vergelijking lag bij menig criticaster al op de tongpuntjes klaar) moeiteloos wisten te ontstijgen. Om vrijwel alle aanwezigen naar adem happend achter te laten.' Gem gaf haar beste optreden tot dan toe op dat éne moment dat het erom ging. Dát ene moment dat alle ogen van Neerlands popjournaille op hen gericht waren. Gem speelde de rest van de Noorderslag-bands zo ongeveer naar huis, en kon het hele jaar op de gevolgen teren.'

Welke act hoeft in 2005 niet terug te keren?
'Ik heb weinig écht slechte acts gezien dit jaar. Maar de concerten van The Fiery Furnaces, Mr.Airplane Man en Das Pop van dit voorjaar zou ik, als het even kan maar wat graag uit mijn geheugen verbannen. Om over een aantal Grote Namen (Keane.. au.. ) en Utrechtse semi-grungebandjes nog maar te zwijgen. Maar dat ik er nu al diep naar moet graven, zegt volgens mij genoeg over het afgelopen jaar..'