Summer Darkness - Deel 2 Middeleeuwen herleven naast hypermoderne dark-electro én gothicmetal

Janskerk en Tivoli dompelen zich onder in middeleeuwse en pagan-folk, terwijl EKKO zware metalen serveert en dark-electro De Helling verovert

Sven Schlijper & Suzanne Verhoog, ,

Voor wie vrijdag DJ –X-X-X-‘s set heeft uitgezeten, was het vroeg op vandaag. Summer Darkness bood namelijk een akoestisch en onversterkt dubbelconcert van Omnia en Faun in de eeuwenoude Janskerk. Elders werden de volumes gelukkig weer vakkundig omhoog geduwd.

Janskerk en Tivoli dompelen zich onder in middeleeuwse en pagan-folk, terwijl EKKO zware metalen serveert en dark-electro De Helling verovert

Voor wie gisteravond The Peoples Republic of Europe en DJ –X-X-X-‘s set heeft uitgezeten, was het vroeg op vandaag. Summer Darkness had namelijk een dubbelconcert gepland op een zeer bijzondere plaats. In de eeuwenoude Janskerk speelden Omnia en Faun akoestisch en onversterkt. Over maar liefst drie locaties werden de volumes daarna gelukkig weer vakkundig omhoog geduwd. Hieronder het verslag van Summer Darkness Dag 2. Summer Darkness Dag 2 @ Janskerk Voorwaar, het weer werkt mee en dus staan om amper half één ’s middags al drommen goths te schroeien in onverbiddelijk zonlicht; wachtend tot ze toegelaten worden tot de Janskerk. In deze voormalige katholieke kerk (door de Lutherse brandweer ontdaan van al het artistieke schoon), vinden de eerste concerten van Summer Darkness Dag 2 plaats. Het Nederlandse Omnia benadert waarschijnlijk het dichtst de echte heidense folkmuziek van vergane tijden. Immers; de zoetgevooisdheid van QNTAL of Estampie mag dan feitelijk wel erg middeleeuws zijn, de kans dat het volk zich in die tijden daardoor liet vervoeren, is wat kleiner. Omnia brengt middeleeuwse (en eerdere) aardse folk van niet-christelijke oorsprong samen in een ritmisch opzwepende smeltkroes. De akoestische set in de Janskerk is écht unplugged. Je kunt dan ook een speld horen vallen wanneer Omnia en Faun spelen. Zonder versterkers, maar geholpen door de galmende akoestiek van de kerk komt hun muziek des te natuurlijk en aards over. En weet daardoor juist echt te emotioneren. Dus wagen enkele festivalgangers zich aan een dansje en oogst Omnia vreselijk veel bijval. Daar steekt het technisch meer volmaakte Faun wat schril bij af. Bijna braaf werken zij zich door hun korte concert dat pas tot ontploffing komt als Omnia aan het eind een paar nummers komt meespelen. Dit Faunomnia unicum; een combinatie van passie, primitieve beats en technisch kunnen, smaakt naar meer. Helaas is het al na drie nummers afgelopen. Summer Darkness Dag 2 @ EKKO De prachtige Janskerk wordt gelaten voor wat ze is, omdat in EKKO zware metalen worden opgediend. Trail of Tears klinkt live een stuk indrukwekkender dan op plaat en weet zelfs genoeg ingewandenschuddende lage tonen te produceren, hetgeen nog wel eens wil ontbreken bij een hoop gothmetal acts. Een prettige verrassing dus. Het volgende Sirenia weet de sauna die EKKO inmiddels geworden is voor zich te winnen met het overbekende Tristania-geluid. Waar die groep inmiddels vreemde bokkensprongen maakt, heeft ex-Tristania zanger/gitarist Morten Veland zich bij zijn leest gehouden. Het mag allemaal graag wat minder ongeregeld – vooral in de damesvocalen – en een tikkeltje zwaarder qua klank, maar Sirenia zet wel een progressieve gothicmetal-show neer met een knipoog naar de blackmetal. En het massaal opgekomen publiek geniet met volle teugen. Summer Darkness Dag 2 @ Tivoli ’s Avonds is het de beurt aan Tivoli om aan de Oudegracht de middeleeuwen te laten herleven. Dat lukt ten dele. Het zwaar op de performance leunende Rosa Crvx maakt een indruk die zich beweegt tussen claustrofobie en duistere rituelen; denk La Fura dels Baus op muziek gezet. De letterlijk naakte “Dans van de Aarde” – uitgevoerd door twee dansers midden tussen het publiek – en het (piepschuimen?) klokkenspel of mechanische paukendrumstel ten spijt, is het muzikale materiaal toch wel een tikkeltje eentonig. Wellicht heeft de performance de overhand gekregen boven de muziek? Het is in ieder geval een lust voor het oog. Faun is er vervolgens niet vies van om het in Tivoli over een electrische boeg te gooien. Op zich interessanter en meer pakkend dan in de Janskerk, maar minder emotioneel diepgaand ploegt Faun door zijn set. Goed, strak, maar zonder heel veel meerwaarde. Dulce Liquido speelt door de geknakte rug van de zanger niet en dus is Combichrist opgetrommeld. En dat had Summer Darkness beter kunnen laten. Want deze zogenaamd extreme industrial is niets meer of minder dan een vreselijk geforceerde vorm van Audio Bullys-turned-gothic-industrial. Althans, was het dat maar geweest, dan was er tenminste nog een knipoog van ironie te bespeuren. Wat de zich zelf veel te serieus nemende ‘zanger’ via zijn vervormde stem de zaal in gooit, is tekstueel van verschrikkelijk laag allooi. Bovendien heeft de ‘beatmaster’ al niet veel meer in de aanbieding. Zijn machinale laptopgedreun kan elke mafkees met Fruity Loops in drie minuten in elkaar draaien. Maar ach, wederom: dansbaar was het wel; kritisch bekeken was het én niet muzikaal-origineel én tenenkrommend qua tekst én een performance om te janken én dus gewoon een opmaat voor dé headliner vanavond: Corvus Corax. Deze Neanderthaler-drum-en-doedelzak-act weet de gemoederen flink te verhitten. Opzwepende beats en venijnige melodie leiden bij velen in de goed gevulde Tivoli tot een ritualistische uitdrijvingsdans. Later in de nacht gingen de voetjes nogmaals van de vloer op de Cyberline dj-sets; met dankzij gast-dj Mark Jackson daarin als bonus een paar nieuwe tracks van het aankomende VNV Nation album. Summer Darkness Dag 2 @ Tivoli De Helling Dat dark-electro niet meer weg te denken is in de gothic scene, wordt duidelijk in Tivoli De Helling. Het programma begint al vroeg in de middag en in een mum van tijd ziet het in De Helling zwart van de mensen. De sfeer zit er vanaf het begin goed in en af en toe een luchtje scheppen buiten, is zeker niet onverstandig, al was het alleen maar om de mooi geklede mensen in daglicht te aanschouwen, want een beetje donker en duister is het wel in De Helling. En zo hoort het ook bij de duistere electronica die er vandaag Heer en Meester is. Twee jubilerende platenlabels (Black Rain en Noitekk) vullen met gemak het programma dat maar liefst van één uur ’s middags tot kwart voor vier ‘s nachts duurt. Een dag dark-electro met pieken en dalen. Hoogtepunten in De Helling waren zeker de optredens van Hioctan en Feindflug. Hioctan combineert duistere kale electro met gothicmetal; met een gruntende zanger en een synthesizer. Een aparte combinatie, simpel maar doeltreffend en een goed begin van de dag. De keerzijde van de medaille was overvol. De Engelse bands Killing Ophelia en Aslan Faction laten te wensen over. Lauwe publiekreacties zijn dan ook hun deel. Wat wil je ook met deze matige dark-electro/dark wave combinatie? Het optreden van Psyclon Nine zorgt voor opschudding onder (slechts!) een aantal bezoekers. In de eerste plaats vanwege de bandnaam die herinnert aan het zenuwgas Zyklon-B, dat in de Tweede Wereldoorlog door de Nazi’s in de gaskamers werd gebruikt. Maar dat is nog niet alles! Een aantal monden valt open van verbazing en afschuw wanneer de zanger zijn borst ontbloot en blijkt dat er in grote letters ‘Übermensch’ getatoeëerd staat. De overige bandleden presenteren zich in doktersjas en gasmasker. Muzikaal gezien stelt Psyclon Nine teleur en het overbrengen van een echt statement gaat ten onder aan overmatige shockshoweffecten (titels als ‘Genocide’ en ‘Slaughter’ spreken boekdelen). In ieder geval blijkt wel dat meerdere acts er soortgelijke militaristische opvattingen op nahouden, wat niet per definitie hoeft te betekenen dat ze pro-oorlog zijn. De extreem populaire Duitse band Feindflug wil met zijn militante optreden juist een soort bewustwording bij het publiek kweken. De band tovert het podium om tot waar slagveld, compleet met afweergeschut en legeroutfits. Het optreden zit als één van de weinige acts deze dag erg goed in elkaar. Met tromgeroffel, originele oorlogssamples en dito beelden geprojecteerd op een scherm zou een nietsvermoedende bezoeker toch nogal snel kunnen denken dat het hier om een oorlogspropaganderend bandje gaat. Tja, best wel bizar af en toe. De term ‘military dark electro’ is nog het meest van toepassing op deze twee acts. Het tweede deel van de avond de ‘War of Roses Night’ (een verwijzing naar een serie burgeroorlogen in het middeleeuwse Engeland) staat in het teken van neo-folk, dark folk, medieval en industrial. Het optreden van het Argentijnse Lamia bewijst alweer dat uiterlijk vertoon in de dark gothic electro meer prioriteit heeft dan het muzikale deel. De sopraan zangeres Cali en de in Zorro outfit gehulde zanger/toetsenist Juan Andrés brengen een mengeling van elektro (-nica), fetisj en sacrale muziek ten gehore. Het eveneens Argentijnse Kutna Hora, vernoemd naar de kathedraal in de Bohemen, paart gothic neofolk aan atmosferische dark wave daarbij begeleidt door akoestische gitaar en elektrische viool. En zo was het nachtprogramma een heel stuk beter te genieten. Tot in de allerkleinste uurtjes ging het feest nog door; met Novalis, het bombastische Nederlandse Predella Avant en een volgende nachtelijke dj-set. Dag 2 van Summer Darkness 2004 was afwisselend op muzikaal vlak en qua lokaties. De zaterdag ging van heidense volksmuziek tot gothmetal, duistere elektronica en botte shockgoth. Tegelijk vonden door de stad meerdere ‘side-projects’ plaats. Check daarvoor ons beeldverslag. Op naar de afsluitende derde dag van Summer Darkness. Daarin Neerlands’ glorie in De Helling, EKKO’s Cold Meat Industry label-dag en dé headliners van Tivoli: In Extremo en After Forever. Dat belooft nog wat! Summer Darkness Dag 2 Gezien: EKKO, Janskerk, Tivoli Oudegracht & Tivoli De Helling, zaterdag 14 augustus 2004