Het weer zat mee op de Beschaving 2004; er scheen een zomers zonnetje, de organisatie had de modderige stukken weiland zo goed en zo kwaad als mogelijk afgedekt, en er hing een prettige festivalsfeer. Met de beloofde vriendelijke uitstraling zat het dus wel goed, afgezien van wat intimiderende security guards die zelfs geen flesje water op het terrein toestonden (waarom toch niet?). Ook rijen bij muntverkoop en wc's bleven uit, hoewel het door een tekort aan eettentjes daar wel raak was. Met de muziek zat het voor het grootste deel ook wel goed. Er was gekozen voor wat meer gevestigde namen in de alternatieve sector als publiekstrekker, naast aanstormend talent. Zo'n nieuwe naam is Kopna Kopna. Technisch zat het allemaal goed in elkaar, maar de opgefokte crossover-rock - een soort kruising tussen dEUS en Primus - sleepte zich van brug naar break, hetgeen de composities, toch al niet het sterkste punt van de groep, niet ten goede kwam. En hoewel over de podiumpresentatie duidelijk was nagedacht, lukte het de band niet het publiek mee te krijgen. Met de langgerekte vastgelopen break aan het eind overspeelde Kopna Kopna zijn hand bovendien schromelijk. Misschien moeten deze jongens nog een paar jaartjes doorgroeien, zodat ze weer terug kunnen naar de eenvoud, zoals bij Stuurbaard Bakkebaard. Bij deze groep staat het geluid in dienst van het liedje. De invloeden komen wel deels uit dezelfde hoek (in dit geval Moondog Jr/Tom Waits), maar de jongens van Stuurbaard deden er volledig hun eigen ding mee, en lieten en passant zien dat podiumpresentatie meer is dan kledingkeuze op elkaar afstemmen. De energieke rammelrock viel in goede aarde bij de aanwezige toeschouwers, hoewel de band waarschijnlijk beter tot z'n recht komt in een ruimte waarbij de afstand tot het publiek kleiner is. Dan de muziek even afgewisseld met een voorleesoptreden van Meindert Talma, de droge Fries uit Suurhuisterveen. Zijn autobiografische verhaaltjes waren aanstekelijk, en in dit geval leek het accent van Talma een meerwaarde aan het voorlezen ervan te geven, hetgeen in het geval van die andere schrijvende zanger, Thé Lau, niet kon worden gezegd. Het lijkt toch lastig te zijn op een festival dat overwegend muziek programmeert, een spoken-wordprogramma neer te zetten dat verder gaat dan seks, drugs en rock'n'roll zonder ondersteuning van die rock'n'roll. Vanuit de rij voor het eten klonk Loonaloop erg leuk, een Australische band met het crossoverpotentieel van een Faithless, een toekomstige festivalfavoriet met aanstekelijke beats. Bij rustigere delen in de programmering blijkt het lastig overwaaiend geluid uit andere tenten buiten te houden. Singer-songwriter Arthur had er gelukkig niet zoveel last van. Hij speelde dan ook met versterkte gitaar, en zijn subtiele, bijna jazzy spel en gedreven, aan Jeff Buckley refererende zang, maakten indruk in fijne, kleine liedjes. Bettie Serveert was een van de grotere namen op de Beschaving, hoewel je je wel afvroeg waar ze opeens weer vandaan kwamen en wanneer ze voor het laatst een plaat hadden uitgebracht. Toch even gaan kijken, en we waren niet de enigen. De Betties zijn toch al meer dan 10 jaar bezig, en zouden in een land als Amerika wellicht als undergroundhelden worden beschouwd, maar hun nieuwe materiaal is beduidend zwakker dan dat van hun eerste albums, en ontaarde in enigszins oeverloos gepriegel. De andere grote naam was Spinvis, geprogrammeerd in de Beleving, alwaar we konden geniet van 'adventurous music', blijkbaar toch iets anders dan 'live music'. In deze tent was het grootste deel van de dag niets te doen, maar was nu veel te weinig plek voor het massaal toegestroomde publiek. Ook ondergetekende kwam er dus, helaas, niet in. De Popquiz was al begonnen, anders had 3voor12 zeker een poging gewaagd. Tijd dus voor dans in de vorm van Pandance, maar dat kwam het buurthuisniveau niet te boven. Jammer, want enkele leden van lokale topbreakdancegroep Illusionary Rockaz stonden gewoon broodjes te smeren. Misschien dat ze volgend jaar een plaatsje op de Beschaving kunnen krijgen, want als er één dansgroep op dit culturele festival thuishoort, is het deze wel. Als afsluiter gekozen voor singer-songwriter Marike Jager, de sinds kort in Utrecht wonende Grote-prijswinnares van vorig jaar. Begeleid door een pianist maakte ook zij indruk met fraaie, eigenzinnige liedjes en een mooie, warme stem die contrasteert met haar jeugdige, bijna verlegen uitstraling. Dat het fraaie weer mede bepalend wasvoor de gezellige drukte op de Beschaving 2004 bleek 's avonds, toen het beduidend koeler en tegelijkertijd ook rustiger werd, terwijl er nog een flink aantal optredens stond gepland. De Beschaving lijkt daarmee een kruising tussen Parkpop, een laagdrempelig dagje uit, en Lowlands, met een cultureel totaalprogramma. Dat festival bewijst echter dat ook in de andere disciplines dan muziek publiektrekkers kunnen worden geboekt. Het is te hopen dat de Beschaving zijn groei doorzet - vergeleken met vorig jaar was het programma al veel uitgebalanceerder - zonder z'n sympathieke kleinschaligheid te verliezen.