Roadburn is al sinds jaar en dag een festival dat de grenzen van de harde muziek opzoekt, maar nog nooit eerder stonden er zoveel speciale projecten en bijzondere samenwerkingen op het programma: of het nu gaat om Cult of Luna & Julie Christmas, veteraan Damo Suzuki met het opkomende Minami Deutsch, het Noorse Hugsjá of de ‘East Meets West Jam’ van Earthless & Kikagaku Moyo. Daarnaast zijn er dit jaar voor het eerst twee compositieopdrachten uitgezet richting IJsland en Finland. “Je moet blijven vooruitdenken, het grotere plaatje proberen te zien,” vertelt artistiek directeur Walter Hoeijmakers. “Dat hield Bidi me ook altijd voor. Deze editie is dan ook een eerbetoon aan hem geworden.”

“Ik vind het wel spannend,” bekent Walter als we in de kelder van 013 hebben plaatsgenomen. “Van de beide nieuwe composities heb ik nog geen noot gehoord. De Finnen hebben al wel aangegeven bijna klaar te zijn, de IJslanders ga ik over enkele dagen [op het Inferno Metal Festival in het Paasweekeinde] in Noorwegen spreken. In de wereld van de metal is het geven van dergelijke opdrachten welhaast een novum. En dan is er natuurlijk ook nog de San Diego Takeover [met bands als Earthless, Harsh Toke en Joy] met niet de meest georganiseerde personen op aarde...”

“Het oorspronkelijke idee voor de compositieopdrachten kwam van Frens [Frijns, directeur 013]. Voor de verdere uitwerking zijn we met Ruud [Lemmen, programmeur 013] en Joep [Smeets, eveneens programmeur] om de tafel gaan zitten. Toen het voorstel kwam om er twee uit te zetten, hoefde ik nog geen minuut na te denken: die gaan naar de Finnen en de IJslanders. In de Finse scene is er echt iets nieuws aan het gebeuren, bands als Dark Buddha Rising en Oranssi Pazuzu werken op het grensvlak van black metal en psychedelica. De jonge blackmetalgarde uit IJsland heeft door de jaren heen ook veel verpletterende shows op Roadburn gegeven, denk bijvoorbeeld aan de Úlfsmessa [‘wolvenmis’] in het Patronaat. Voor mij is het belangrijk om vertrouwen uit te spreken in die scenes, om ze artistiek te stimuleren: misschien groeien die groepen zo wel uit tot de headliners van de toekomst. Ik weet in elk geval dat beide clubs de opdracht erg serieus nemen.”

Úlfsmessa op Roadburn 2016

Als we suggereren dat het denken in termen van scenes en het leggen van soms onverwachte verbanden daartussen heel typisch is voor Walter en Roadburn, beaamt hij meteen volmondig: “Voor mij is dat de kern van het festival. Het gaat erom vruchtbare kruisbestuivingen tussen soms op het eerste gezicht heel uiteenlopende, maar in wezen diep verwante scenes tot stand te brengen. Eigenlijk zit er een heel logisch verhaal in het festival. Wel is het zo dat ik het dit jaar aangedurfd heb om breder te gaan dan ooit, te laten zien dat Roadburn om zo veel meer draait dan alleen een heavy riff of een drone. Het grote verdriet om het verlies van Bidi heeft daar zeker een belangrijke rol in gespeeld – het sterkte me in de gedachte dat ik vooruit moest gaan, wat hij mij ook altijd op het hart drukte. Het was een risico, maar het heeft goed uitgepakt.”

“Wat voor mij ook inspirerend was om te zien, is hoe Bob van Heur en Johan Gijsen van Le Guess Who? hun festival hebben vormgegeven. Zij tonen heel mooi hoe je met een festival je eigen verhaal kunt vertellen door middel van bepaalde clusters in het programma. Vandaar dat ik deze keer de hele San Diego scene naar Roadburn heb gehaald, dat ik Jason [Köhnen, bekend als Bong-Ra] de gelegenheid geef om met verschillende projecten op te treden. Dergelijke keuzes betekenen ook dat ik andere, meer vertrouwde artiesten dit jaar heb moeten weigeren. Daar zijn zijzelf en mensen in de muziekindustrie natuurlijk niet altijd even blij mee, maar het is nodig om de boel levend te houden.”

“Muziek is een kwestie van gevoel en emotie, maar vormt ook een afspiegeling van het hier en nu. Daarom moeten jongere mensen de ruimte krijgen om nieuwe impulsen aan genres te geven. Het zorgt ervoor dat de muziek zijn urgentie niet verliest. Bij ouderen maakt die urgentie vaak plaats voor ervaring. Het gaat erom oud en nieuw met elkaar te combineren, te zoeken naar sleutelfiguren en verbindende punten.” Glimlachend gaat hij verder: “Mensen verklaren me vaak voor gek als ik ze vertel dat ik er wel een week over kan nadenken hoe de artiesten over de kleedkamers verdeeld moeten worden, maar voor mij is dat heel belangrijk. Op die manier kunnen muzikanten waarvan ik denk dat ze elkaar wat te vertellen hebben immers met elkaar in contact komen.”

“Dat leggen van verbindingen is geen wiskundig iets, ik breng mensen en scenes bij elkaar op gevoel. Soms duurt het jaren voordat bij groepen waarvan ik vind dat ze op Roadburn thuishoren het kwartje valt: bij Godspeed You! Black Emperor heeft het bijvoorbeeld tien jaar geduurd. Ik ben ook altijd benieuwd wat artiesten die voor het eerst op het festival zijn voor suggesties hebben. Zo speelt Colin Stetson hier dit jaar met zijn band Ex Eye, en ik heb al vernomen dat één bandlid van plan is een dag langer te blijven. Dan vind ik het interessant om van hem te horen welke artiesten uit zijn kring hij nou echt bij Roadburn vindt passen. Zo breidt het netwerk zich steeds verder uit.”

Godspeed You! Black Emperor in 013

“De Facebookgroep Roadburners is ook een goede manier om mijn horizon te verbreden. Ik zit bij het programmeren erg op mijn eigen spoor, maar door zo’n groep merk je wat er leeft bij het publiek. Dat is overigens niet alleen inspirerend, maar soms ook behoorlijk confronterend. In de maanden voor het festival ben ik heel erg bezig met het tijdschema: het is een grote puzzel waarbij ik probeer routes uit te denken en voor zover mogelijk iedere act op die plek neer te zetten waar die volgens mij het beste tot zijn recht komt. Als ik dan bijvoorbeeld merk dat veel mensen het jammer vinden dat Converges uitvoering van ‘You Fail Me’ en het optreden van de Poolse blackmetalband Furia overlappen – twee concerten die in mijn belevingswereld nu juist heel ver uit elkaar liggen – is dat voor mij wel even slikken. Het is altijd moeilijk om bezoekers teleur te stellen.”

“Gelukkig merk je tegelijkertijd dat er heel erg uitgezien wordt naar veel shows. Zo heb ik al veel mensen gehoord over Julie Christmas met Cult of Luna, het Noorse samenwerkingsproject Hugsjá en de twee shows van Converge. Zelf ben ik onder andere erg benieuwd naar Ex Eye, de diverse shows van Jason, Godspeed You! Black Emperor en de beide speciale nieuwe composities. Het belooft een heel spannende editie te worden.”

De beide Finse bands Dark Buddha Rising en Oranssi Pazuzu openen op donderdag 19 april het festival op het hoofdpodium als het Waste Of Space Orchestra met voor Roadburn geschreven werk. Op zondag 22 april treden leden van de IJslandse bands Misþyrming, Naðra, Svartidauði en Wormlust op het hoofdpodium aan als Vánagandr met het stuk Sól án varma (‘zon zonder warmte’). Voor die laatste dag zijn nog tickets verkrijgbaar, verder is het festival helemaal uitverkocht.