Cross-linx 2015 in De Doelen

Klassiek en hedendaags hebben vanavond een haat-liefde verhouding

Jasper de Jong | Foto's: Ad Baauw ,

Cross-linx is het festival dat de verbinding legt tussen pop en klassiek. Dit rondreizende evenement deed de voorgaande dagen Amsterdam en Eindhoven aan en vanavond heeft De Doelen in Rotterdam de eer om de alweer 15de editie te ontvangen.

Er wordt gelijk hard met de deur in huis gevallen met opener Binkbeats. Deze Utrechtse multi-instrumentalist en alleskunner laat er tijdens zijn show geen gras over groeien. Bewapend met een arsenaal aan muzikale strijdwapens vuurt hij knallende beats en duistere geluiden op het publiek af. Doordat hij solo is moet hij het hebben van zijn sample-apparaat om loops te creëren. Hij maakt de kracht van herhaling op die manier hoorbaar. De vette breakbeats met een mistige laag van onheilspellendheid, maakt dat de muziek veel spanning heeft en de aandacht van de luisteraar maximaal is. Het publiek is dan ook muisstil. Eigenlijk is het half uurtje dat Binkbeats krijgt veel te kort, maar hij geeft wel zijn visitekaartje af. 

In de grote zaal staat het optreden van de Mark Lanegan Band op het punt van beginnen. Normaliter zijn de optredens van Lanegan vrij ingetogen en statisch, mede door de verschijning van de man zelf: de frontzanger van de terziele gegane grungeband Screaming Trees staat er daadwerkelijk bij als een boomstam. Zijn door rook doorzeefde stem is daarentegen zijn sterkste wapen en daar is geen podiumpresentatie voor nodig. De samenwerking tussen Lanegan en het Metropole Orchestra maakt zijn muziek nog intenser en dramatischer. Het is een imponerend geheel waarin de synergie gevonden is. Dit tijdelijke huwelijk is een voltreffer. Soms wordt het wat te theatraal en bombastisch, maar over het algemeen is het geheel verbluffend mooi. Eigenlijk kan dit optreden worden afgedaan met één woord: kippenvel. Maar dat zou de samenwerking tussen Mark Lanegan, de band en het Metropole Orchestra tekort doen.

Bryce Dressner is de initiator achter het volgende optreden en speelt en praat de verschillende voorgedragen stukken aan elkaar. Dressner staat vooral bekend als gitarist van de band The National, maar heeft zijn sporen ondertussen ook verdiend als componist. Tijdens dit optreden heeft hij violisten Nadia Sirota en Pekka Kuusisto meegebracht. En dat zijn niet de minste. Sirota is een zeer expressieve klassieke violiste die voornamelijk werkt als soliste, maar ook heeft samengewerkt met Jonsi, Grizzly Bear en Arcade Fire. Kuusisto is ook een solo violist die veel samenwerkingen op zijn naam heeft staan, waaronder die met The National. Deze Fin staat bekend als een vernieuwer in zijn genre. En dat is te horen. Dressner opent het optreden en geeft het strijkstokje al snel over aan Sirota en zij laat meteen horen hoe virtuoos zij is op de viool. Met een volledige controle over haar intrument speelt ze een klassiek stuk met een experimentele twist. Langzaam sluipen de andere muzikanten het podium op om vervolgens gezamenlijk, inclusief cello, een zeer lang uitgesponnen stuk te spelen waarin je helemaal meegezogen wordt. Het publiek kijkt en luistert dan ook ademloos en de zaal is langzamerhand helemaal afgeladen.

In de andere zaal gebeurt het tegenovergestelde. Daar speelt Jameszoo. Michel van Dinther is de stuwende kracht achter deze band. Het is angstig stil in de zaal. Niet qua geluid, maar qua publiek. Blijkbaar zijn er niet veel liefhebbers van experimentele electro jazz. Hierdoor lijkt het trio meer in een oefenruimte te spelen, dan op Cross-linx te staan.

Het is Squarepusher die aan de knoppen mag draaien tijdens het laatste optreden in de grote zaal. Hij zet zijn dj set neer samen met het Metropole Orchestra en bij voorbaat lijkt dit een goede combinatie. Alle ingrediënten zijn aanwezig om er een onvergetelijke show van te maken en vooraf gonst het van spanning in de zaal en het publiek is in grote getale toegestroomd. Al snel na de start van het optreden wordt duidelijk dat zijn elektronische muziek en dit orkest niet goed samen gaan. Het orkest kan het geluidsgeweld van Squarepusher gewoonweg niet aan. Vormde het orkest samen met de Mark Lanegan Band een mooie synergie en maakte het de muziek warmer, hier is het meer een mespuntje zout. Er zitten al teveel orchestrale geluiden in de elektronische muziek, wat maakt dat het orkest weinig toegevoegde waarde heeft. Daarnaast blijft het apart om snoeihard drum ‘n bass zittend te moeten aanschouwen. Je bent geneigd om juist op de dansvloer helemaal los te gaan. Het is een leuke poging, maar helaas niet geslaagd. 

In de Arcadis hal heeft het Frans/Luxemburgse duo Aufgang de eer om de avond af te sluiten. De vooraankondiging voorspelt een energieke show en vanaf de eerste noot blijkt dat niet gelogen. Rami op vleugel en Aymeric op drums laten, na alle zitconcerten, de zaal dampen en swingen. Hun mengelmoes van stijlen over een snoeiharde beat lokt veel nieuwsgierigen om vervolgens te blijven hangen en een dansje te doen. De Arabische achtergrond van de pianist klinkt door in hun muziek en daarnaast waagt hij zich ook nog aan een klaagzang die wonderwel goed uitpakt. Het is erg fijn om een mooie avond met een energieke bom af te sluiten. 

In een andere zaal is er ook een afsluiter bezig: Pekka Kuusisto. Eerder speelde hij met Dressner samen, maar nu mag hij het solo doen. En hoe! Hij speelt op een electrische viool, gekoppeld aan vele verschillende voetpedalen. Hiermee kan hij zijn eigen gespeelde stukjes samplen tot het klinkt als een volwaardig strijkorkest. Bij het laatste nummer pakt hij zijn telefoon erbij om de tekst van Radioheads ‘High and dry’ te kunnen lezen. Deze cover duurt ruim tien minuten en is een passende afsluiter van deze avond.